Sáng 22/8, Thường vụ Quốc hội tiếp tục phiên chất vấn các bộ trưởng, trưởng ngành trong khối lĩnh vực nội vụ, tư pháp và công an.
Đại biểu Nguyễn Anh Trí (nguyên Viện trưởng Huyết học và Truyền máu Trung ương) nói tội phạm mạng ngày càng "nặng nề và ác liệt". Cử tri cho rằng cần tổ chức lực lượng chống tội phạm mạng nhiều hơn, bài bản hơn. Ông đề nghị Chính phủ và lãnh đạo Bộ Công an cho biết quan điểm tổ chức lực lượng phòng, chống tội phạm công nghệ cao thời gian tới.
Lần đầu tiên trả lời chất vấn trước Thường vụ Quốc hội với cương vị người đứng đầu ngành công an, thượng tướng Lương Tam Quang, Bộ trưởng Công an cho rằng tội phạm mạng là thách thức phi truyền thống cả thế giới phải đối mặt. Liên Hợp Quốc đang xây dựng Hiệp định Tội phạm mạng quốc tế. Bộ Công an Việt Nam sẽ tham gia ký kết để hợp tác quốc tế trong vấn đề này.
Bộ trưởng nêu 3 đặc điểm dẫn đến khó phát hiện tội phạm như: không biên giới; tính ẩn danh cao; trình độ công nghệ cao. Vi phạm pháp luật ở đời thực có gì, thì không gian mạng có cái đó; thậm chí "đời thực có một thì không gian mạng nhân lên nhiều lần". Do vậy giải pháp đấu tranh với loại tội phạm này cũng phải có tính đặc thù.
Thượng tướng Lương Tam Quang, Bộ trưởng Công an trả lời chất vấn. Ảnh: Media Quốc hội
Trình bày một số giải pháp đang thực hiện, Bộ trưởng nói phải đẩy mạnh ứng dụng tài khoản định danh điện tử của công dân. Đây được xem là căn cước trên không gian mạng để xác thực danh tính khi tham gia các hoạt động phục vụ quản lý nhà nước, hạn chế tình trạng nặc danh, lừa đảo.
Thứ hai là kết nối cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư để kịp thời xác thực thông tin, làm sạch tài khoản của ngân hàng, loại bỏ những tài khoản ảo, làm sạch tài khoản thuê bao di động, loại bỏ SIM rác, qua đó hạn chế tội phạm sử dụng công nghệ cao, nhất là tội phạm lừa đảo.
Giải pháp thứ ba là củng cố, nâng cao tiềm lực, hiệu quả hoạt động của lực lượng an ninh mạng và phòng, chống tội phạm sử dụng công nghệ cao. Đây là nội dung quan trọng theo Nghị quyết 12 của Bộ Chính trị về xây dựng lực lượng Công an nhân dân. Theo đó, lực lượng an ninh mạng và phòng chống tội phạm công nghệ cao là một trong sáu lực lượng tiến thẳng lên hiện đại vào năm 2025.
Ông cho biết Bộ Công an đã bố trí lực lượng an ninh mạng và phòng, chống tội phạm sử dụng công nghệ cao tại công an các địa phương. 63 tỉnh, thành đều có lực lượng này. Đây là lực lượng chủ công, đồng thời các lực lượng công an khác cũng được nâng cao kỹ năng, phương tiện để đấu tranh tội phạm sử dụng công nghệ cao theo hệ đối tượng đấu tranh của mình.
Bộ Công an nhận thấy việc giải quyết tội phạm này là vấn đề lâu dài nhưng nếu thực hiện tốt những giải pháp đột phá sẽ tạo được chuyển biến tích cực trong thời gian tới.
Đối với người dân, ông Quang khuyến cáo người dân tự nâng cao ý thức, cảnh giác khi nhận cuộc gọi của người lạ, thường xuyên kiểm tra, cập nhật tính năng bảo mật, riêng tư trên nền tảng mạng xã hội. Người dân không cung cấp thông tin cá nhân, số điện thoại, thông tin tài khoản ngân hàng cho bất kỳ ai khi chưa rõ nhân thân, lai lịch; kiểm tra kỹ thông tin trước khi giao dịch điện tử và giao dịch trực tuyến.
Theo báo cáo của Bộ Công an, trong năm 2023, các lực lượng chức năng phát hiện, xử lý hơn 7.100 vụ lừa đảo chiếm đoạt tài sản, trong đó hơn 3.200 vụ lừa đảo trên không gian mạng. Thủ đoạn hoạt động phạm tội trên không gian mạng chủ yếu là lừa đảo, chiếm đoạt tài sản qua mạng, tội phạm trên lĩnh vực thương mại điện tử, đánh bạc trên mạng Internet.
Bộ Thông tin và Truyền thông xử lý tình trạng sim rác và rà soát, kịp thời yêu cầu các doanh nghiệp cung cấp dịch vụ viễn thông, Internet quản lý chặt chẽ thông tin trên không gian mạng. Doanh nghiệp cung cấp dịch vụ xuyên biên giới tại Việt Nam như Meta, Facebook, Google, Apple, Tiktok... tuân thủ, chấp hành đầy đủ quy định của pháp luật Việt Nam trên lĩnh vực bảo đảm an ninh, an toàn thông tin mạng.
Sơn Hà