Đại tá Yuri Ignat, thư ký báo chí Bộ tư lệnh không quân Ukraine, tuần này cho biết một ủy ban điều tra đã được thành lập sau khi có thông tin nhiều chuyên gia hàng không, kỹ sư bảo dưỡng tiêm kích MiG-29 bị huy động làm lính bộ binh ở tiền tuyến tại mặt trận phía đông.
"Chúng tôi đang nỗ lực ngăn chặn tình trạng điều chuyển binh sĩ có chuyên môn của không quân sang quân chủng khác, bởi vấn đề này có thể ảnh hưởng đáng kể tới khả năng chiến đấu của các đơn vị. Ủy ban đang kiểm tra có vi phạm nào không và sẽ đưa ra phương án khắc phục nếu phát hiện những trường hợp như vậy", ông cho biết, đồng thời cung cấp số điện thoại để các đơn vị liên hệ.
Tuy nhiên, đại tá Ignat cũng thừa nhận đây không phải lần đầu binh sĩ không quân Ukraine được huy động để củng cố lực lượng cho các lữ đoàn chiến đấu ở những điểm nóng nhất trên tiền tuyến.
Binh sĩ Ukraine tại khu vực gần thành trì Chasov Yar, tỉnh Donetsk ngày 1/10. Ảnh: AP
Tổng thống Volodymyr Zelensky hồi đầu tuần yêu cầu không quân Ukraine bảo đảm nhân sự chủ chốt không bị điều sang các đơn vị bộ binh tiền tuyến, bất chấp tình hình khan hiếm quân dự bị và lực lượng Nga liên tục giành thêm lãnh thổ.
Các phát biểu được đưa ra sau khi trung sĩ Vitaliy Gorzhevsky thuộc Lữ đoàn Không quân Chiến thuật số 114 cho biết hàng trăm kỹ sư bảo dưỡng tiêm kích MiG-29 đã nhận lệnh ra tiền tuyến. Theo trung sĩ này, 250 người đã rời Lữ đoàn 114 và 218 người chuẩn bị đến các đơn vị bộ binh, khiến đội bảo dưỡng máy bay MiG-29 còn rất ít nhân lực.
"Chúng tôi đã làm nhiệm vụ bảo dưỡng tiêm kích MiG-29 trong suốt 10 năm qua, làm việc trong những điều kiện khó khăn nhất, thực hiện các nhiệm vụ tác chiến và duy trì hoạt động của đơn vị. Chúng tôi đã làm chủ những loại máy bay mới do đối tác phương Tây cung cấp và đang đào tạo thế hệ phi công mới", Gorzhevsky cho hay.
Truyền thông Ukraine từng đưa tin về các đợt điều động nhân sự chủ chốt từ không quân sang bộ binh để bù đắp tổn thất ở tiền tuyến. Theo Kyiv Independent, tư lệnh quân đội Ukraine Oleksandr Syrskyi ngày 1/11/2024 ban hành chỉ thị yêu cầu điều chuyển 5.000 lính không quân sang các đơn vị bộ binh.
Một sĩ quan cấp cao trong không quân Ukraine nói rằng tình trạng điều chuyển đã gây hậu quả nghiêm trọng, khiến một số đơn vị không quân chỉ còn nửa quân số.
Ngoài các đơn vị tiêm kích, quyết định huy động còn ảnh hưởng đến các đơn vị phòng không và kỹ thuật vô tuyến của không quân Ukraine, trong đó có những lực lượng bảo dưỡng tên lửa, kíp vận hành hệ thống phòng không và radar được đào tạo ở nước ngoài.
"Đây là đợt điều chuyển quy mô lớn thứ ba. Một số sĩ quan cảnh báo rằng đợt huy động sẽ khiến nhân sự tại một số đơn vị tên lửa phòng không giảm xuống dưới 40%. Theo quy định hiện hành, đơn vị có quân số dưới 40% sẽ được coi là không đủ khả năng chiến đấu", cổng thông tin điện tử quân đội Ukraine Militarnyi cho hay.
Bộ tổng tham mưu quân đội Ukraine bác bỏ thông tin trên, khẳng định tư lệnh Syrsky "đã cấm huy động các chuyên gia thuộc những ngành công nghệ cao và người được đào tạo ở nước ngoài đến các đơn vị bộ binh tiền tuyến".
Tuy nhiên, cơ quan này thừa nhận một số nhân sự thuộc không quân, cũng như các quân binh chủng khác, đã được điều tới tăng viện cho các đơn vị lục quân và đổ bộ đường không sau khóa huấn luyện sơ bộ tại những trung tâm đào tạo.
"Tình hình mặt trận không dễ dàng, nhiều khu vực thiếu bộ binh. Quyết định tăng cường nhân sự từ quân chủng khác cho các đơn vị bộ binh trên tiền tuyến là bước đi bắt buộc để cải thiện khả năng phòng thủ", Bộ Tổng tham mưu quân đội Ukraine cho biết.
Cục diện chiến sự Nga - Ukraine. Đồ họa: RYV
Ukraine đang đối mặt tình trạng thiếu quân nghiêm trọng, trong khi phải đối mặt với lực lượng Nga áp đảo về quân số và sở hữu nhiều vũ khí tiên tiến hơn. Lượng người tình nguyện gia nhập quân đội Ukraine cũng giảm dần, gây khó khăn cho nỗ lực bù đắp tổn thất trên chiến trường và tìm thêm nguồn lực nhằm ngăn chặn đà tiến của đối phương.
Tờ Guardian của Anh cuối tháng 12/2024 dẫn các nguồn tin giấu tên trong lực lượng phòng không Ukraine nói rằng tình trạng thiếu quân trầm trọng khiến Bộ tổng tham mưu quân đội nước này lệnh cho họ phải cử quân nhân trong đơn vị đến tiền tuyến chiến đấu trực tiếp, dù bản thân các khẩu đội phòng không cũng đang khan hiếm nhân lực.
"Một số người trong số này là chuyên gia được đào tạo ở phương Tây và có kỹ năng thực sự. Những quân nhân đó bị điều động chiến đấu ngoài tiền tuyến, dù chưa từng được huấn luyện làm lính bộ binh", nguồn tin giấu tên nói thêm.
Nghị sĩ Mariana Bezugla, phó chủ tịch Ủy ban Quốc phòng Quốc hội Ukraine, hồi cuối năm ngoái cũng nói rằng nhiều lính phòng không đang bị điều đến các đơn vị bộ binh, khiến tỷ lệ bắn hạ máy bay không người lái (UAV) và tên lửa Nga giảm mạnh.
Nguyễn Tiến (Theo War Zone, AFP, AP)