Các hãng truyền thông lớn của Israel đêm 24/11 đồng loạt đưa tin Thủ tướng Benjamin Netanyahu đã "tán thành về nguyên tắc" thỏa thuận do Mỹ làm trung gian đề xuất, trong đó Tel Aviv sẽ ngừng bắn với nhóm vũ trang Hezbollah trên lãnh thổ Lebanon.
Haaretz cho biết lộ trình thực thi lệnh ngừng bắn được chia làm ba giai đoạn với sự tham gia của Israel, Hezbollah, Lebanon và một cơ quan quốc tế do Mỹ dẫn đầu.
Trong giai đoạn đầu tiên, Hezbollah sẽ dời lực lượng ở miền nam Lebanon về bờ phía bắc sông Litani, trong khi Lực lượng Phòng vệ Israel (IDF) rút quân khỏi miền nam Lebanon ở giai đoạn hai. Cuối cùng, chính phủ Israel và Lebanon sẽ đàm phán về phân định biên giới ở những khu vực "còn tranh chấp".
Cơ quan quốc tế do Mỹ dẫn đầu sẽ nhận nhiệm vụ giám sát thực thi lệnh ngừng bắn. Tel Aviv kỳ vọng sớm nhận được văn bản chính thức từ Washington, xác nhận IDF giữ quyền "hành động quân sự" nếu Hezbollah vi phạm những điều khoản trong lệnh ngừng bắn.
Thủ tướng Netanyahu tại Đại hội đồng Liên Hợp Quốc, New York, Mỹ ngày 27/9. Ảnh: AP
Trong dự thảo thỏa thuận ngừng bắn, Israel sẽ đồng ý để cho quân đội Lebanon chịu trách nhiệm ngăn chặn Hezbollah tái hiện diện ở khu vực gần biên giới. IDF chỉ hành động nếu như quân đội Lebanon và các lực lượng quốc tế không can thiệp, xử lý vi phạm của Hezbollah.
Giới chức Israel, Mỹ và Lebanon tiết lộ chính quyền ông Netanyahu nhận thấy một số chi tiết trong dự thảo vẫn cần điều chỉnh, song cơ bản đã đồng ý với những nội dung chính và đã phát thông điệp này đến Lebanon, theo Ynet.
Hãng tin Kan tiết lộ Thủ tướng Netanyahu đã triệu tập một số cuộc tham vấn cấp cao với giới chức an ninh và các bộ trưởng về cách truyền đạt thỏa thuận này đến công chúng trong nước.
Ông muốn tạo ấn tượng đây là quyết định có lợi cho Israel chứ không phải hành động nhượng bộ trước Hezbollah, đồng thời nghiên cứu phương án cho phép IDF duy trì hoạt động ở biên giới Lebanon và Syria sau khi ký kết thỏa thuận ngừng bắn.
Theo truyền thông Israel, Amos Hochstein, đặc phái viên của Tổng thống Mỹ Joe Biden, đã ra tối hậu thư cho Tel Aviv vào cuối tuần trước rằng dự thảo lần này là cơ hội cuối cùng để đạt thỏa thuận ngừng bắn với Hezbollah.
Ông cảnh báo rằng Tổng thống Biden sẵn sàng từ bỏ nỗ lực hòa giải nếu chính quyền ông Netanyahu không chấp nhận. Israel cùng Hezbollah sẽ phải chờ đến khi Tổng thống đắc cử Donald Trump nhậm chức vào tháng 1/2025 và đàm phán lại từ đầu.
Cựu đại sứ Mỹ tại Israel Dan Shapiro dự kiến đến Israel trong ngày 25/11 để chốt những nội dung cuối cùng, vì Washington muốn các bên thống nhất thỏa thuận ngừng bắn trong tuần này, theo Channel 12.
Vị trí sông Litani, Israel và Lebanon. Đồ họa: RANE
Israel đẩy mạnh tấn công các mục tiêu Hezbollah tại Lebanon suốt hơn hai tháng qua, đồng thời triển khai bộ binh vào một số khu vực phía nam Lebanon và thường xuyên không kích vào thủ đô Beirut.
IDF tuyên bố đã hạ hàng nghìn thành viên Hezbollah và các nhóm vũ trang khác, trong khi Bộ Y tế Lebanon nhiều lần cáo buộc Israel không kích bừa bãi và gây nhiều thương vong dân thường.
Giới chức Lebanon hôm 18/11 thông báo Hezbollah đã chấp nhận đề xuất của Mỹ về thỏa thuận ngừng bắn với Israel. Beirut cho biết đề xuất của Washington chủ yếu dựa trên Nghị quyết 1701 của Liên Hợp Quốc cùng các phụ lục bổ sung, từng được các bên công nhận khi cuộc chiến Hezbollah - Israel năm 2006 kết thúc.
Thanh Danh (Theo Times of Israel, Ynet, Hareetz)