Nhà ga sân bay quốc tế Long Thành đang dần thành hình - Ảnh: A LỘC
Vì sao bỏ thầu thấp hơn 1.000 tỉ vẫn trượt?
Tổng công ty Cảng hàng không Việt Nam (ACV) vừa công bố kết quả đấu thầu gói thầu 4.8: thi công xây dựng, lắp đặt thiết bị, lập thiết kế bản vẽ thi công công trình giao thông nội cảng và hạ tầng kỹ thuật cảng hàng không của dự án thành phần 3, thuộc dự án đầu tư xây dựng cảng hàng không quốc tế Long Thành giai đoạn 1, giá trúng thầu là 11.066 tỉ đồng, thời gian thực hiện hợp đồng 685 ngày.
Ngay sau khi ACV công bố kết quả đấu thầu, liên danh trượt thầu gồm 7 doanh nghiệp (Công ty CP Xây dựng và lắp máy Trung Nam, Công ty CP Xây dựng hạ tầng Bắc Trung Nam, Công ty CP Tập đoàn Đèo Cả, Công ty CP LIZEN, Công ty CP Hải Đăng, Công ty TNHH Hòa Hiệp, Tổng công ty Thăng Long) do Trung Nam đứng đầu liên danh có đơn kiến nghị cho rằng việc bị đánh trượt do không đáp ứng yêu cầu về kỹ thuật là chưa thỏa đáng.
Trong kiến nghị mới nhất gửi ACV ngày 5-11, liên danh 7 nhà thầu này cho biết giá đấu thầu của họ thấp hơn 1.000 tỉ đồng so với giá của liên danh trúng thầu, nhưng vẫn bị đánh trượt, rõ ràng đây là một sự lãng phí nguồn lực.
Trao đổi với Tuổi Trẻ Online, TS Nguyễn Việt Hùng - nguyên vụ trưởng Vụ Quản lý đấu thầu (nay là Cục Quản lý đấu thầu), Bộ Kế hoạch và Đầu tư - cho rằng gói thầu được tổ chức theo hình thức 1 giai đoạn 2 túi hồ sơ, khi chủ đầu tư (ACV) chưa mở túi đề xuất về tài chính mà liên danh nhà thầu đã tiết lộ giá chào thầu thấp hơn giá gói thầu 1.000 tỉ đồng là liên danh nhà thầu tự tiết lộ.
Như vậy, liên danh nhà thầu này đang vi phạm luật chơi, chủ đầu tư, bên mời thầu chưa mở đề xuất tài chính mà liên danh nhà thầu tự thông tin về giá chào thầu thấp hơn nhiều so với giá gói thầu là một hành vi gây sức ép ngược với bên mời thầu, chủ đầu tư.
Cách hành xử này cũng chưa thật sự sòng phẳng, liên danh nhà thầu bị loại cần nhìn thẳng vào sự thật là việc mình bị loại ở vòng xét kỹ thuật là đúng hay sai.
"Nhà thầu không đạt về kỹ thuật thì có thể tính toán về kỹ thuật sai, dẫn tới giá dự thầu, giá chào thầu không chính xác. Một gói thầu có giá hơn 11.000 tỉ đồng thì điều quan trọng là nhà thầu có đủ năng lực kỹ thuật để làm gói thầu không, điều này là quan trọng nhất", ông Hùng nói.
Một góc sân bay quốc tế Long Thành đang được các nhà thầu gấp rút thi công - Ảnh: A LỘC
ACV nói gì?
Giải thích về nguyên nhân liên danh do Trung Nam đứng đầu không vượt qua vòng đánh giá kỹ thuật gói thầu 4.8, một đại diện của ACV cho hay gói thầu 4.8 dự án đầu tư xây dựng sân bay quốc tế Long Thành có 2 liên danh nhà thầu tham dự.
Gói thầu 4.8 là gói thầu xây lắp được tổ chức đấu thầu theo hình thức 1 giai đoạn 2 túi hồ sơ. Theo quy định về đấu thầu được thực hiện đánh giá theo 2 bước.
Bước 1 đánh giá hồ sơ đề xuất kỹ thuật của các nhà thầu tham dự đấu thầu và chỉ khi hồ sơ đề xuất về kỹ thuật đáp ứng yêu cầu của gói thầu 4.8 thì mới được mở hồ sơ đề xuất về tài chính.
Theo kết quả đánh giá vòng xét kỹ thuật thì hồ sơ của liên danh nhà thầu do Trung Nam đứng đầu không vượt qua vòng đánh giá về kỹ thuật nên theo quy định, trình tự đấu thầu thì không mở đề xuất về tài chính.
Cũng theo thông tin từ đại diện ACV thì khi đánh giá đề xuất kỹ thuật của các nhà thầu, liên danh nhà thầu tham dự gói thầu 4.8 (gồm nhiều tiêu chí về năng lực kinh nghiệm thi công, về vật tư vật liệu, trang thiết bị kỹ thuật đề xuất, biện pháp tổ chức thi công…) thì tổng điểm kỹ thuật của liên danh nhà thầu do Trung Nam đứng đầu chỉ đạt hơn 700 điểm, không đáp ứng yêu cầu kỹ thuật trong hồ sơ mời thầu (tổng điểm kỹ thuật tối thiểu phải đạt từ 800 điểm trở lên).
Trong đó có một số mục điểm kỹ thuật cụ thể liên danh nhà thầu do Trung Nam đứng đầu không đạt, điều này cũng được chủ đầu tư nêu rõ trong thông báo kết quả đấu thầu gửi tới các nhà thầu tham dự đấu thầu.
Nhà thầu vượt qua vòng kỹ thuật mới được xét về tài chính
Một số chuyên gia đấu thầu khẳng định việc mở đề xuất về tài chính, trong đó có xét đến giá chào thầu là bao nhiêu chỉ được bên mời thầu, chủ đầu tư thực hiện đối với những nhà thầu, liên danh nhà thầu đã vượt qua vòng đánh giá về kỹ thuật.
Theo ông Nguyễn Việt Hùng, về nguyên tắc đấu thầu trên thế giới, dù là vốn nhà nước hay vốn tư nhân thì hội đồng xét thầu chỉ xem xét về giá khi nhà thầu vượt qua vòng đánh giá về kỹ thuật. Đây là nguyên tắc, không chủ đầu tư, bên mời thầu nào chọn nhà thầu giá rẻ mà không đáp ứng về kỹ thuật.