Ghế Panton là định nghĩa của đẳng cấp và vẻ đẹp vượt thời gian. Ngay sau khi ra đời, nó đã tạo nên một cuộc cách mạng hóa đồ nội thất và được phổ biến nhanh chóng.
Ghế Panton (tiếng Đan Mạch: Pantonstolen) là một chiếc ghế nhựa hình chữ S do nhà thiết kế người Đan Mạch Verner Panton tạo ra vào những năm 1960. Đây là chiếc ghế nhựa đúc đầu tiên trên thế giới và được coi là một trong những kiệt tác của thiết kế Đan Mạch. Panton đã được đưa vào Quy chế Văn hóa Đan Mạch năm 2006.
Ý tưởng thiết kế
Panton có niềm đam mê bất tận với chất liệu nhựa. Ông đã mơ ước tạo ra một chiếc ghế nhựa có thể xếp chồng lên nhau, có thể kéo được tất cả trong một mảnh. Người ta nói rằng ông đã đặc biệt lấy cảm hứng từ một đống xô nhựa xếp chồng lên nhau gọn gàng. Ý tưởng thiết kế một chiếc ghế nhựa có thể xếp chồng lần đầu tiên được thể hiện bởi kiến trúc sư kiêm nhà thiết kế người Đức Ludwig Mies van der Rohe trước Thế chiến thứ hai.
Năm 1956, ông đã thiết kế Ghế S, có thể coi là tiền thân của Ghế Panton. Ông xem nó như một món đồ nội thất trong đó lưng, ghế và chân được làm bằng các mảnh liên tục. Mẫu ghế được sản xuất lần đầu tiên vào năm 1965.
Những thăng trầm của ghế Panton
Panton đã thực hiện một loạt các bản phác thảo và bản vẽ thiết kế cho Ghế Panton vào những năm 1950. Năm 1960, ông tạo ra mô hình đầu tiên của mình, một mô hình đúc bằng thạch cao, với sự hợp tác của Dansk AkrylTeknik. Vào giữa những năm 1960, ông gặp Willi Fehlbaum – nhà sản xuất đồ nội thất Vitra. Fehlbaum không giống như nhiều nhà sản xuất khác khi hoàn toàn bị cuốn hút bởi những bức vẽ về chiếc ghế không chân bằng nhựa chứ không phải bằng gỗ – vật liệu được ưa chuộng thời đó.
Hợp tác chặt chẽ với Fehlbaum, Panton đã sản xuất một mô hình ép lạnh bằng cách sử dụng polyester được tăng cường bằng sợi thủy tinh. Lần đầu tiên, toàn bộ chiếc ghế được thiết kế nguyên khối, không có chân và được biết đến như một vận động viên tự do. Đầu tiên, mô hình khá nặng, đòi hỏi công việc sản xuất phải hoàn thiện đáng kể. Nhưng sau đó nó đã được cải tiến và thích nghi với dây chuyền sản xuất công nghiệp bằng cách sử dụng polystyrene nhiệt dẻo. Thay đổi này có tác dụng giảm chi phí rất nhiều trong sản xuất Panton.
Năm 1968, Vitra bắt đầu sản xuất hàng loạt phiên bản cuối cùng được bán bởi Công ty Nội thất Herman Miller. Vật liệu được sử dụng là Baydur – một loại bọt polyurethane có khả năng phục hồi cao do Bayer sản xuất tại Leverkusen, Đức. Nó được đánh vecni trong bảy màu.
Tuy nhiên vào năm 1979, việc sản xuất bị ngừng lại vì loại bọt polyurethane không đủ bền như dự đoán và bắt đầu trông tồi tàn theo thời gian. Bốn năm sau, mẫu ghế một lần nữa được sản xuất lại với tên gọi Panton Chair Classic. Bọt cấu trúc polyurethane được sử dụng là nguyên liệu chính cho sự trở lại lần này. Cuối cùn, vào năm 1999, Vitra đã sử dụng polypropylene để sản xuất Ghế nhựa Panton với nhiều màu sắc khác nhau.
Sức hấp dẫn kỳ lạ
Ghế Panton đã làm say đắm cho giới thiết kế và mở ra cánh cửa mới cho trào lưu thiết kế nội thất. Đó là một cuộc cách mạng về cả hình dáng và vật liệu để sáng tạo ra đồ nội thất lúc bấy giờ khi liệu nhựa chưa thực sự phổ biến, và các kiểu dáng không linh hoạt, uyển chuyển bằng thiết kế của Panton.
Ghế Panton được xem là đại diện tiêu biểu cho trường phái nghệ thuật Pop Art. Với đường nét uốn lượn và thiết kế liên tục, ghế panton đã gắn với một trào lưu chụp ảnh sexy thời đó. Năm 1970, nó được đăng trên tạp chí thời trang Nova của Anh với một chuỗi các bức ảnh minh họa “Cách cởi đồ trước mặt chồng bạn”. Những tấm hình được đăng tải đã gây nên một làn sóng chấn động trong xã hội, và từ đây, mẫu ghế này được xem là biểu tượng ghế sexy ấn tượng nhất.
Năm 1999, ghế Panton đã đạt được nhiều giải thưởng về thiết kế và được trưng bày chung với những mẫu vật lừng danh khác trong các viện bảo tàng.
Verner Panton – Bậc thầy của “phong cách thiết kế vị lai”
Verner Panton (13/2/1926 – 5/9/1998) được coi là một trong những nhà thiết kế nội thất và đồ nội thất có ảnh hưởng nhất thế kỷ 20 của Đan Mạch. Trong suốt sự nghiệp của mình, ông đã tạo ra những thiết kế sáng tạo và mang tính tương lai bằng nhiều chất liệu khác nhau, đặc biệt là nhựa và với những màu sắc rực rỡ và kỳ lạ. Phong cách của ông rất “những năm 1960” nhưng đã trở lại phổ biến vào cuối thế kỷ 20. Những mẫu thiết kế từ những năm 60 của ông hiện vẫn được nhà sản xuất Vitra tiếp tục sản xuất và bán rộng rãi trên khắp thế giới.
XEM THÊM:
- Classic Series: Ghế Tulip – Lời tuyên tử cho không gian nội thất của đôi chân
- Classic Series: Ghế Trứng – Vẻ đẹp từ những đường cong
- Classic Series: Ghế Thonet 209 – Biểu tượng của chủ nghĩa hiện đại