1. Ngâm ủ hạt giống trước khi gieo trồng trong chậu đất
Để vườn rau tại nhà mình có thể phát triển một cách tốt nhất, bạn nên chăm chút ngay từ thời điểm bắt đầu gieo trồng.
Hạt giống rau cần được ngâm trong nước 6 – 10 giờ, đem ủ trong lớp khăn ướt từ 1 – 2 ngày, sau khi hạt bắt đầu nứt vỏ thì mới bắt đầu trồng vào chậu. Như vậy độ nảy mầm của hạt sẽ đạt chất lượng cao hơn so với việc gieo trực tiếp vào chậu.
2. Chọn đất trồng rau phù hợp
Giá thể trồng là yếu tố quan trọng quyết định đến sự sinh trưởng và phát triển của rau, do vậy cần chọn đúng loại đất trồng phù hợp. Đất để trồng rau cần có độ giữ ẩm tốt, độ tơi xốp đảm bảo dưỡng chất cần thiết để cây rau phát triển đồng đều, tránh tình trạng còi cọc, lá cây quá nhỏ.
Đất dành cho vườn rau trồng trên sân thượng ban công tại nhà được sử dụng tốt như: đất cát pha, đất vườn, đất thịt, đất sạch tribat. Trước khi sử dụng, bạn nên tiến hành trộn đất cùng giá thể (xơ dừa, tro trấu, mùn cưa,..) và phân bón hữu cơ vi sinh theo tỉ lệ 5:3:2 để cung cấp thêm dinh dưỡng cho đất trồng.
3. Dùng biện pháp trừ sâu thủ công
Tránh sử dụng thuốc trừ sâu để ảnh hướng đến an toàn rau sạch và sức khỏe của gia đình bạn. Bạn nên dành thời gian chăm cắt tỉa rau, lá sâu, nhổ cỏ để tránh tình trạng bệnh cây lây lan nhanh.
Bạn có thể tự tay tạo chế phẩm sinh học tại nhà từ những nguyên liệu đơn giản nhất để diệt trừ côn trùng gây bệnh cho vườn rau. Chế phẩm sinh học này được tạo ra từ ớt gừng tỏi với tỷ lệ 1kg:1kg:3l, đảm bảo không gây hại môi trường lại diệt sâu bệnh cực kỳ hiệu quả.
4. Tái sử dụng đất trồng vừa hiệu quả vừa tiết kiệm
Đất trồng rau có thể tái sử dụng nhiều lần, tuy nhiên chúng ta phải tiến hành xử lý lại trước khi bắt đầu trồng đợt rau tiếp theo. Đất sau khi thu hoạch nên nhặt hết phần rễ lá thừa, đem trải mỏng trên thềm sạch hoặc bạt vải dưới ánh nắng mặt trời từ 4 – 5 ngày để tiêu diệt mầm bệnh.
Sau đó, trộn thêm đất dinh dưỡng hoặc phân trùn quế theo tỷ lệ 1:1, xới đất đều tay cho tơi xốp trở lại thì có thể đem đi sử dụng tiếp tục cho vườn rau nhà mình được rồi.
5. Lên lịch tưới nước hợp lý
Vườn rau tự trồng tại nhà sẽ có nhu cầu tưới nước rất cao, nhất là đối với thời tiết của thành phố, cần phải chăm tưới 2 lần trong ngày. Trường hợp, rau mầm mới đem ra trồng chậu thì nên sử dụng lưới che, mái che tránh bớt nắng gắt buổi trưa, làm cây con bị chết hoặc héo lá.
Đặc biệt ở thành phố, mùa mưa hay đến thất thường, nên mái che có thể ngăn tránh xói đất, giảm lượng nước mưa dư thừa làm ngập úng rau.
6. Ánh sáng
Đa phần mọi người đều chọn hướng vườn rau trên sân thượng theo kinh nghiệm cá nhân và các kiến thức lý thuyết sách vở. Có người đặt vườn rau ở hướng đón nắng đúng 6-8 tiếng mỗi ngày nhưng cây vẫn không lớn. Một số người lại đặt vườn rau theo sở thích dẫn đến vườn rau quá sáng hoặc quá tối. Đây chính là những sai lầm đầu tiên khiến cây "chăm hoài không lớn".
Thực tế, ánh nắng mặt trời là điều kiện cần để rau quang hợp và phát triển khỏe mạnh. Tuy nhiên, mỗi loại rau trồng lại có mức độ chịu nắng khác nhau.
Bạn không thể chọn hướng vườn rau đón nắng 8 tiếng mỗi ngày để ép những cây ưa bóng mát như xà lách phát triển khỏe mạnh. Bạn càng không thể bắt các loại cây ưa sáng như rau muống phải tươi tốt quanh năm khi ép chúng sống trong bóng tối.
Thay vì chọn hướng vườn rau trên sân thượng theo sở thích hoặc theo "lý thuyết thô", bạn nên nghiên cứu về đặc tính của loại cây mà mình sẽ trồng. Cà chua, rau dền, rau cải… – mỗi loại cần bao nhiêu giờ đón nắng là đủ? Sau đó lựa chọn hướng vườn lý tưởng, đảm bảo cây đủ sáng, đủ nắng để cây hấp thu tốt và lớn nhanh.
7. Nhiệt độ vườn rau không phù hợp với đặc tính của cây trồng
Ông bà ta có câu: "mùa nào thức nấy" ý chỉ mỗi thức quà của thiên nhiên, mỗi loài rau trái đều phù hợp với từng mùa, với từng nền nhiệt khác nhau.
Các phát minh trồng rau trái mùa đều dựa trên nguyên lý tạo điều kiện nhiệt độ và ánh sáng mô phỏng đúng với nền nhiệt vụ mùa mà cây sinh trưởng tốt.
Vậy nên, nếu bạn trồng rau chịu lạnh trong khi vườn rau đón nắng mùa hè lên tới 35-40 độ C thì chắc chắn "thua từ vòng gửi xe".
Một ví dụ đơn giản để bạn dễ hiểu. Giả sử bạn trồng đậu Hà Lan, rau cần, xà lách, đây là giống rau ôn đới sinh trưởng tốt trong điều kiện nhiệt từ 15 – 20 độ C. Trên 30 độ thì cây sẽ ngừng phát triển.
Lúc này bạn có 2 lựa chọn: Một là trồng các loại rau này vào mùa đông, hai là trồng vào mùa khác nhưng phải tìm cách hạ nhiệt độ của vườn rau xuống tới mức dưới 30 độ. Còn nếu bạn chỉ đơn thuần trồng rau vì đam mê mà không quan tâm "cây muốn gì" thì chắc chắn sẽ không thể nào có rau ngon để thưởng thức.
Ngoài việc tìm hiểu nhiệt độ phát triển tốt của từng loại cây và trồng đúng mùa đúng vụ, bạn cần nghiên cứu thêm cách tạo môi trường lý tưởng cho cây phát triển trái mùa.
Nếu muốn trồng cây chịu lạnh vào mùa nóng, bạn nên che lưới tránh nắng cho cây. Đồng thời, tìm kiếm các biện pháp can thiệp như thiết kế mô hình trồng rau thủy canh giá rẻ với đường ống nhựa chuyên dụng, hạn chế hấp thu nhiệt để cây xanh tốt.