Năm thứ hai của đại dịch đã qua và đây là một cơ hội để tiếp tục phản ánh và tranh luận về những vấn đề cấp bách nhất trong kiến trúc. Archdaily đã tổng hợp và khuyến khích độc giả bày tỏ ý kiến của mình về các vấn đề đa dạng trong năm 2021, từ tương lai của thành phố, tự động hóa trong kiến trúc và thiết kế tập thể, đến kiến trúc xanh, tái sử dụng thích ứng, di cư…
Tương lai của các thành phố: Hai mục tiêu – trọng tâm nhân học hay trọng tâm sinh thái
Nỗi lo liên quan đến các thành phố trong tương lai và sự gia tăng dân số ước tính trong những thập kỷ tới là vấn đề không nhỏ, đặc biệt là về khả năng tiếp cận nhà ở, công việc và khả năng di chuyển. Vấn đề không chỉ là việc chúng ta sẽ có gần 10 tỷ người trên thế giới vào năm 2050, mà một phần lớn trong số họ sẽ sống ở các thành phố – nơi luôn hiện hữu các mối đe dọa của các đại dịch mới.
Cơ sở hạ tầng xanh: Có điều gì tự nhiên hơn chính thiên nhiên không?
Có vẻ như phần lớn hoạt động tiếp thị, truyền thông hiện đại trong lĩnh vực kiến trúc bền vững đều hướng đến quảng cáo xanh. Ranh giới giữa những gì ta không thể hoặc có thể làm để đóng góp vào việc tạo ra một môi trường lành mạnh hơn đang dần mờ đi. Nhưng khi chúng ta mang những chất “tẩy xanh” đó vào nhà ở – thứ mà được xây dựng rất nhiều trên hành tinh thì nó sẽ thực sự trở thành 1 vấn đề đáng lo lắng.
Nội thất an sinh: Chúng ta có cần thêm tâm lý học và thêm cả sự thanh lọc không?
Con người ngày càng dành nhiều thời gian ở trong nhà. Trong những thời gian giãn cách bắt buộc, như trong đại dịch Covid-19 hiện nay, ta nhận ra rằng những không gian này thực sự quan trọng như thế nào đối với sức khỏe của mình và thậm chí có thể ngăn ngừa bệnh tật. Nhưng thực sự, điều gì tạo nên một không gian lành mạnh? Những yếu tố nào góp phần giúp chúng ta duy trì mức sống thoải mái? Làm thế nào công nghệ và thiết kế có thể đóng góp vào điều này? Có những tiền lệ nào mà chúng ta sẽ phải tuân theo?
Render: Nó không còn chỉ đơn thuần là mảng hình họa mà ta được giao
Render là gì? Nó chỉ là một hình ảnh để giành chiến thắng trong các cuộc thi và để cho khách hàng thấy? Hay nó là một công cụ hữu hiệu để phát triển một tòa nhà? Chúng ta không nên chỉ nghĩ đến render như một công cụ bán hàng mà nó còn là một yếu tố quan trọng để định hình dự án. Điều này hoá ra vô cùng hợp lý, dựa trên việc sử dụng công cụ này một cách phổ biến trong lối thực hành nghề hiện nay.
Thiết kế tập thể: Ta cần khẩn trương thiết lập các hướng dẫn chung
Chúng ta đều biết rằng kiến trúc là một lĩnh vực phức tạp, cần sự hỗ trợ của nhiều lĩnh vực mới có thể thực hiện được. Mặc dù thiết kế là cốt lõi của mọi dự án, nhưng nếu không có tính đặc thù kỹ thuật, nhiều điều sẽ không thể được thực hiện như ta biết hiện nay. Brasilia sẽ như thế nào nếu không có các thiết kế cảnh quan của Roberto Burle Marx? Tháp CCTV Bắc Kinh của OMA sẽ đứng vững nếu không có các tính toán về cấu trúc của ARUP? Liệu các dự án nhà ở của ELEMENTAL có giống như vậy nếu không có sự đóng góp của các cư dân tương lai?
Tự động hóa trong kiến trúc: Có thêm thời gian để phát triển khả năng sáng tạo
Mặc dù nhiều năm trước đây, ngành xây dựng là một trong những ngành công nghệ lạc hậu nhất, nhưng ngày nay chúng ta có thể nói rằng tự động hóa trong kiến trúc chắc chắn sẽ còn tồn tại và phát triển xa hơn nữa.
Di cư: Ta phải dự đoán được sự di chuyển của dân số trong tương lai và xây dựng nhanh hơn
Khủng hoảng kinh tế, tình trạng khẩn cấp về y tế và thảm họa thiên nhiên, sau đó là xung đột xã hội, bất đồng chính trị và việc tìm kiếm nơi ở mới là những lý do dẫn đến việc di dời của hàng trăm nghìn người trong suốt lịch sử. Và kết quả: sự thay đổi.
Thay đổi nơi ở, môi trường sống và văn hóa, những luồng nhân khẩu học lớn này đã cho phép dân số đô thị phát triển với tốc độ chưa từng có trong lịch sử. Tuy nhiên, ta nhận thấy rằng các thành phố, những nơi tiêu thụ nhiều năng lượng và sản xuất khí thải lại có một đặc thù khác: cứ 5 người thì có 3 người có nguy cơ cao phải hứng chịu thảm họa thiên nhiên (tình huống đang dần tồi tệ hơn mỗi ngày do tình trạng khẩn cấp về khí hậu). Đồng thời, đại dịch hiện nay và việc sử dụng công nghệ dường như càng làm nổi bật xu hướng di cư sắp xảy ra ở vùng ngoại ô để tìm kiếm không gian riêng tư và tự nhiên hơn cho cuộc sống của chúng ta. Các kiến trúc sư, các nhà quy hoạch đô thị và các nhà quy hoạch đã chuẩn bị cho việc này như thế nào?
Vật liệu địa phương: Chúng không được sử dụng ở các thành phố lớn đơn giản vì chúng chưa được quản lý
Lịch sử đã cho chúng ta thấy nhiều kỹ thuật xây dựng và sử dụng vật liệu địa phương đã được quản lý để bền vững theo thời gian. Sử dụng hiệu quả các nguồn tài nguyên không cần chuyển đổi bởi các công đoạn chế biến công nghiệp lớn và loại bỏ nhu cầu vận chuyển lâu dài. Trong một số trường hợp, khi không còn được sử dụng, chúng thậm chí có thể được trả lại môi trường vốn có như đối với gạch nung và gỗ. Một điều có thể chắc chắn là công nghệ và kiến thức hiện tại có thể giúp cải thiện vật liệu để chúng có thể áp dụng trên quy mô lớn hơn ở các thành phố lớn. Liệu ta có thể phát triển các dự án ít tác động đến môi trường và thích ứng với bối cảnh đô thị dày đặc? Đây có phải là con đường tương lai của vật liệu xây dựng?
Công bằng: Một vấn đề toàn cầu thuộc về tất cả mọi người
Trong tháng 9 năm 2021, ấn bản lần thứ 4 của Chicago Architecture Biennial đã ra mắt với tựa đề Thành phố sẵn có – và đó là một dịp hoàn hảo để mở ra cuộc tranh luận về vai trò của kiến trúc đối với vấn đề công bằng đô thị. Kiến trúc có thể ủng hộ công bằng ở các thành phố không? Nó có giới hạn gì không? Từ góc độ tư duy phản biện, chúng tôi thảo luận vấn đề này thông qua một câu hỏi ban đầu dành cho độc giả: Kiến trúc công bằng như thế nào?
Khả năng thích ứng: Hình thái thỏa mãn mọi chức năng
Dựa trên nhu cầu, các loại công trình đã được thay đổi mục đích sử dụng. Các nhà thờ hiện là thư viện, nhà kho bị bỏ hoang nay là trung tâm văn hóa – trong khi nhiều người đã viết về chủ đề này, từ khái niệm Tòa nhà Mở (Open Building concept) của N. John Habraken vào những năm 70 cho đến hiện tại “Từ hợp-dụng đến phân-dụng” (From mix-use to diff-use) của Adamo Faiden, chúng tôi có một cuộc tranh luận toàn cầu thú vị xung quanh khả năng thích ứng của nhà ở hiện nay hơn bao giờ hết. Có cần thiết phải có nhiều diện tích dành riêng cho văn phòng trong thời kỳ đại dịch, khi ta nhận ra rằng nhiều công việc có thể được thực hiện từ xa?
Dịch: Hiếu Nghĩa | Nguồn: Archdaily
XEM THÊM
- 10 sự kiện kiến trúc và thiết kế nổi bật trong năm 2021
- Đâu là món đồ trang trí đặc trưng dịp Tết cổ truyền của các quốc gia Á Đông?
- Thủ bút khai xuân từ cộng đồng kiến trúc sư Việt Nam