Tăng cường giáo dục hòa nhập
Ngày 10.5, Bộ Giáo dục và Đào tạo (GDĐT) tổ chức Hội thảo đánh giá việc thực hiện chính sách giáo dục và đào tạo đối với đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi (DTTS, MN) tại Đắk Nông.
Tại hội thảo, mô hình trường phổ thông dân tộc nội trú, phổ thông dân tộc bán trú (PTDTBT) là vấn đề được nhiều đại biểu quan tâm thảo luận. Các ý kiến đều đồng tình cần duy trì mô hình này nhưng phải có những thay đổi cho phù hợp với thực tiễn.
Bộ trưởng Bộ GDĐT Phùng Xuân Nhạ và Bộ trưởng, Chủ nhiệm Ủy ban dân tộc Đỗ Văn Chiến chủ trì Hội thảo.
Ông Lô Thanh Nhất - Phó Chủ tịch UBND huyện Tương Dương (Nghệ An) cho biết, Tương Dương là huyện miền núi giáp ranh với Lào, do đặc thù địa bàn rộng, đi lại khó khăn, có xã cách trung tâm huyện tới 140km, nhiều bản cách trung tâm xã hơn 30km. Vì vậy, từ khi có mô hình bán trú cấp THCS, Tiểu học, Mầm non chất lượng giáo dục của huyện được nâng lên rõ rệt.
Tuy nhiên, ở bậc THPT lại đang gặp khó khăn. Trước đây, bậc THPT cấp huyện là trường dân tộc nội trú nhưng từ năm 2013 trường THPT cấp huyện không còn chức năng nội trú nên nhiều học sinh phải thuê nhà trọ bên ngoài. Việc này dẫn đến nhiều hệ lụy, các em gặp khó khăn trong cuộc sống, sinh hoạt, bị lôi kéo vào các tệ nạn xã hội, bỏ học,...
Đại diện Sở GDĐT Vĩnh Long thì cho rằng, cần xem xét triển khai mô hình giáo dục hòa nhập, để học sinh dân tộc thiểu số học chung với học sinh người Kinh. Điều này sẽ giúp cho chất lượng giáo dục tốt hơn, tạo cơ hội rèn luyện kỹ năng sống, tăng lên sự tự tin cho học sinh dân tộc thiểu số.
Một chính sách khác dành cho học sinh dân tộc thiểu số cũng được các đại biểu quan tâm thảo luận là việc cần thay đổi hình thức hỗ trợ cho học sinh DTTS. Ông Nguyễn Viết Mười - Sở GDĐT tỉnh Sóc Trăng - cho rằng, Sóc Trăng là “vựa lúa”, vì vậy việc cấp gạo cho học sinh DTTS ở đây là không phù hợp.
Ông Lô Thanh Nhất - Phó Chủ tịch UBND huyện Tương Dương (Nghệ An) đề xuất nên thay hỗ trợ gạo bằng hỗ trợ tiền cho học sinh, vì thực tế việc vận chuyển tốn kém, học sinh khó khăn trong việc bảo quản gạo trong một thời gian dài dẫn đến lãng phí.
Thay hỗ trợ bằng trao cơ hội
Đối với chính sách cử tuyển, hầu hết các ý kiến đồng tình phải giữ chính sách này song cần có những điều chỉnh. Ông Liêng Hót Ha Hai - Phó Chủ tịch UBND huyện Đam Rông, tỉnh Lâm Đồng nhận định, đây là chính sách đặc thù cần phải duy trì. Đồng thời, kiến nghị, quá trình xem xét đối tượng cử tuyển phải cận thẩn, tỉ mỉ; sau cử tuyển phải sử dụng.
Đại diện Sở GDĐT Vĩnh Long cho biết, chính sách cử tuyển hiện nay cần phải điều chỉnh, vì thiếu sự công bằng cho những học sinh học tốt. Thực tế cho thấy, những học sinh DTTS học tốt đỗ thẳng đại học sẽ không nhận được hỗ trợ, trong khi những học sinh học kém hơn đi theo chế độ cử tuyển lại nhận được hỗ trợ.
Phát biểu kết luận Hội thảo, Bộ trưởng Bộ GDĐT Phùng Xuân Nhạ cho biết, phát triển nguồn nhân lực nói chung và nguồn nhân lực các dân tộc thiểu số là một trong 3 khâu đột phá chiến lược của đất nước.
Sau 15 năm thực hiện nghị quyết 24 của Ban chấp hành TW khóa IX về công tác dân tộc với 5 nhóm chính sách về giáo dục, sự nghiệp giáo dục và đào tạo vùng dân tộc thiểu số và miền núi đã đạt được nhiều kết quả tích cực, mô hình giáo dục được cải tiến theo hướng “mang trường đến với học trò và mang học trò đến trường”.
Tuy nhiên, trước những thay đổi của thực tế, Bộ trưởng cho rằng, việc phát triển giáo dục vùng DTTS, MN cần có những cách tiếp cận mới, đảm bảo thiết thực, hiệu quả. Trong đó, chú ý đến việc điều chỉnh chương trình đào tạo cho học sinh vùng DTTS, MN; chính sách phân luồng, hướng nghiệp; đổi mới mô hình trường dân tộc nội trú, bán trú theo hướng tăng cường hòa nhập, nâng cao chất lượng tuyển sinh, chất lượng đào tạo…
Đối với chính sách cử tuyển, Bộ trưởng nhấn mạnh, đây là chính sách cần thiết nhưng phải được điều chỉnh ở cả khâu tuyển chọn, đào tạo và sử dụng. Ưu tiên trước hết cho những học sinh có lực học tốt. Ngành nghề đào tạo cử tuyển cần cơ cấu lại, đồng thời gắn trách nhiệm và quyền lợi của người học nhằm nâng cao chất lượng đào tạo cử tuyển.
“Thời gian tới, Bộ GDĐT sẽ kiến nghị ban hành 11 chính sách mới và sửa đổi, bổ sung 3 nhóm chính sách hiện hành nhằm tạo điều kiện cho giáo dục và đào tạo vùng DTTS, MN phát triển thuận lợi và thực chất hơn. Quan điểm của chúng tôi là chính sách cho giáo dục và đào tạo vùng DTTS, MN phải chuyển từ hỗ trợ sang tạo cơ hội, có như vậy chính sách mới đi vào cuộc sống và tạo bước chuyển biến căn bản về chất lượng đào tạo nguồn nhân lực cho vùng DTTS” - Bộ trưởng Phùng Xuân Nhạ nhấn mạnh.