Mỗi khi các chuyến tàu điện ngầm tại Barcelona đi chậm và dừng lại, năng lượng từ việc phanh truyền lên mặt đường và đến các trụ sạc công cộng, giúp sạc ôtô điện. Đây là giải pháp giúp giao thông công cộng xanh hơn của thành phố nổi tiếng với nghệ thuật và kiến trúc tại Tây Ban Nha, đồng thời đóng góp vào cuộc chiến chống biến đổi khí hậu và hỗ trợ quá trình chuyển đổi sang xe điện đang tại châu Âu nói chung.
Một trạm sạc sử dụng năng lượng tái tạo từ phanh tàu điện ngầm tại Barcelona. Ảnh: AMB
Cụ thể, 16 nhà ga của hệ thống tàu điện ngầm Barcelona là một phần của dự án MetroCharge, tận dụng năng lượng tái tạo từ phanh tàu điện ngầm để cung cấp ngược lại cho tàu, các nhà ga, và phần còn lại truyền lên mặt đất cho các trạm sạc công cộng xe điện.
Bernardo Espinoza, một kỹ sư 49 tuổi, đi làm hàng ngày bằng tàu điện ngầm. Anh sở hữu một chiếc xe hybrid và vừa phát hiện ra có thêm một nơi mới để sạc điện cho xe: "Tôi rất ngạc nhiên, vì tôi luôn tìm chỗ mới để sạc. Nếu đó là năng lượng tái tạo từ phanh của tàu điện ngầm thì còn tuyệt hơn nữa".
Phanh tái tạo đã áp dụng trên tàu trong nhiều thập kỷ qua, và cũng được sử dụng trên hầu hết xe điện để thu hồi năng lượng. Công nghệ này sử dụng một động cơ điện thu hồi những năng lượng khi phanh, đối với phanh thông thường lượng năng lượng này sẽ bị thất thoát dưới dạng nhiệt.
Alvaro Luna, giáo sư kỹ thuật điện tại đại học Bách khoa Catalonia, cho biết hệ thống này cho phép chuyển đổi năng lượng tái chế sang các mục đích khác, trong trường hợp này là cung cấp năng lượng cho những xe điện đỗ ở gần ga tàu, việc này mang lại tính hiệu quả cao cho các phương tiện công cộng.
"Vì các trạm sạc lắp đặt gần ga tàu, năng lượng thay vì đưa trở lại mạng lưới điện chung, sẽ đi thẳng đến các trạm sạc, điều đó cho phép nhà cung cấp dịch vụ có khả năng đưa ra mức giá thấp hơn. Có thể nói rằng sự đổi mới này là một trong những sáng kiến quy hoạch đô thị", ông Luna cho biết.
Sử dụng năng lượng hiệu quả là trụ cột chính trong việc giảm nhiệt độ toàn cầu. Năm ngoái, các quốc gia tham gia các cuộc đàm phán về khí hậu của Liên hợp quốc và các thành viên của Nhóm 20 quốc gia công nghiệp hóa và thị trường mới (G20) nổi đã nhất trí tăng gấp đôi hiệu quả năng lượng vào năm 2030.
Một ga tàu điện ngầm tại Barcelona. Ảnh: Theenergymix
Jordi Picas, giám đốc hệ thống của TMB, tuyến tàu điện ngầm Barcelona, ước tính có thể thu hồi 7,3 triệu euro (7,6 triệu USD) đã đầu tư cho MetroCharge, bao gồm cả nguồn tài trợ của Liên minh châu Âu, trong vòng bốn năm nhờ chi phí năng lượng giảm. Hệ thống này, bao gồm cả pin mặt trời, cung cấp toàn bộ nhu cầu năng lượng của 28 trong số 163 nhà ga tàu điện ngầm, từ đèn, thang máy đến hệ thống thông gió, đồng thời tiết kiệm 6% tổng năng lượng mà tàu điện ngầm tiêu thụ. Trung bình có 2,3 triệu người đi tàu điện ngầm Barcelona vào bất kỳ ngày làm việc nào.
Giải pháp trên đưa ra trong bối cảnh xuất hiện những nghi ngờ về tốc độ và chi phí chuyển đổi xanh của EU, khi khối 27 thành viên này tìm cách loại bỏ động cơ đốt trong và duy trì vị thế dẫn đầu thế giới về các tiêu chuẩn bảo vệ môi trường.
Các chuyên gia cho biết Tây Ban Nha, giống như các quốc gia Địa Trung Hải khác, đang cảm nhận "sức nóng" của biến đổi khí hậu, với tần suất hạn hán kéo dài và các thiên tai khác sẽ gia tăng trong những năm tới.
Vào năm 2021, chính phủ Tây Ban Nha đã triển khai kế hoạch xe điện đầy tham vọng, được hỗ trợ bởi các quỹ chuyển đổi hậu đại dịch của EU. Các ưu đãi công đã thành công trong việc khuyến khích đầu tư tư nhân, như nhà sản xuất pin Trung Quốc CATL và tập đoàn ôtô Stellantis đã thông báo xây dựng nhà máy sản xuất pin lithium tại Zaragoza.
Nhưng Tây Ban Nha không tránh khỏi những trở ngại, khi EU chuyển sang áp thuế đối với xe điện Trung Quốc, nhằm giúp các nhà sản xuất ôtô tại châu Âu bắt kịp với quá trình chuyển đổi xe điện.
Tây Ban Nha còn phải đối mặt với thách thức khác là triển khai nhiều trạm sạc hơn nữa. Hiện tại đây có 37.000 điểm sạc, thấp hơn mục tiêu 100.000 mà chính phủ đã đặt ra vào năm 2021, theo ANFAC, hiệp hội các nhà sản xuất ôtô và xe tải Tây Ban Nha.
Hồ Tân (theo AP)