Môi trường sống của rắn hổ lục gaboon sẽ tăng 250% vào năm 2070. Ảnh: Phil Sandlin
Biến đổi khí hậu nhiều khả năng có thể dẫn tới cuộc di cư trên diện rộng của các loài rắn độc tới khu vực mới và quốc gia chưa có sự chuẩn bị, theo nghiên cứu công bố trên tạp chí Lancet Planetary Health. Một nhóm nghiên cứu dự đoán Nepal, Niger, Namibia, Trung Quốc và Myanma sẽ đón nhiều loài rắn độc nhất từ nước láng giềng khi khí hậu ấm lên, Guardian hôm 3/5 đưa tin. Những nước thu nhập thấp ở Nam Á và Đông Nam Á cũng như vài nơi ở châu Phi sẽ dễ bị ảnh hưởng bởi số trường hợp rắn cắn tăng lên.
Nghiên cứu lập mô hình phân bố địa lý của 209 loài rắn độc có thể khiến con người phải cấp cứu nhằm hiểu rõ những loài rắn khác nhau sẽ tìm thấy điều kiện khí hậu thuận lợi ở đâu vào năm 2070. Trong khi đa số loài rắn độc sẽ trải qua sự thu hẹp phạm vi sinh sống do mất hệ sinh thái nhiệt đới và cận nhiệt đới, môi trường của một số loài như rắn hổ lục gaboon Tây Phi sẽ tăng 250%. Phạm vi sinh sống của rắn lục asp châu Âu và rắn sừng sa mạc cũng được dự đoán sẽ tăng hơn gấp đôi năm 2070.
Tuy nhiên, một số loài rắn, bao gồm rắn vảy sừng đặc hữu ở châu Phi và rắn mũi hếch ở châu Mỹ sẽ mất hơn 70% môi trường sống. Do ngày càng nhiều đất đai bị biến đổi để phục vụ trồng trọt và chăn nuôi gia súc, môi trường sống tự nhiên mà các loài rắn phụ thuộc bị phá hủy và chia nhỏ, theo đồng tác giả nghiên cứu Pablo Ariel Martinez ở Đại học Liên bang Sergipe tại Brazil và Talita F Amado ở Trung tâm nghiên cứu đa dạng sinh học tại Leipzig, Đức. Kết quả nghiên cứu cho thấy một số loài rắn độc có thể thích nghi với đất đai trồng trọt và thậm chí phát triển mạnh ở khu vực mùa màng hoặc chăn nuôi gia súc cung cấp nguồn thức ăn như chuột.
Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) ước tính 1,8 - 2,7 triệu người bị rắn độc cắn mỗi năm, gây ra 138.000 ca tử vong và ít nhất 400.000 trường hợp phải cắt cụt chi và thương tật vĩnh viễn. WHO xếp nhiễm nọc độc do rắn cắn là bệnh nhiệt đới bị bỏ qua hàng đầu năm 2017.
"Các loài rắn sẽ thay đổi phân bố theo tình hình biến đổi khí hậu. Vấn đề đáng ngại là chúng sẽ cắn nhiều người hơn nếu nhiệt độ ấm, các sự kiện thời tiết ẩm ướt và mưa lũ khiến con người và rắn mất nơi ở diễn ra thường xuyên hơn", Anna Pintor, nhà khoa học chuyên về nhóm bệnh nhiệt đới bị bỏ qua ở WHO, cho biết. "Chúng ta cần hiểu rõ hơn điều này ảnh hưởng như thế nào tới nơi mọi người bị cắn và số lượng người bị cắn để có sự chuẩn bị".
An Khang (Theo Guardian)