Đại học Harvard: Một câu hỏi hàng ngày giúp cha mẹ nuôi dạy con thành đứa trẻ tử tế, ngoan ngoãn

Chuyên gia tâm lý nổi tiếng Richard Weissbourd của Đại học Harvard đã thực hiện nhiều cuộc khảo sát và nghiên cứu về sự phát triển tinh thần, thể chất và não bộ của trẻ em.

Một trong số những cuộc khảo sát quan trọng nhất của ông là cuộc khảo sát hơn 10.000 trẻ em ở các trường Trung học và Phổ thông tại Mỹ.

Qua cuộc khảo sát Richard Weissbourd cho biết: "Hơn 80% trẻ em cho biết, phụ huynh dành rất nhiều sự quan tâm chú ý và thường hỏi han đến thành tích của con có tốt hay không, con có niềm vui mới và hứng thú với việc gì, rất ít trong đó có cha mẹ quan tâm tới việc con làm được bao nhiêu việc tốt, quan tâm giúp đỡ được bao nhiêu người, hay đóng góp được gì cho cộng đồng".

Từ cuộc khảo sát này, chuyên gia tâm lý Richard Weissbourd cho biết các bậc phụ huynh thường rất quan tâm đến việc giáo dục con mình trở thành người có tính độc lập, có nhiều kỹ năng để có thể đạt được thành công trong tương lai.

Nhưng chính vì quá quan tâm tới những việc kể trên nên đôi khi lại quên đi mất tầm quan trọng của việc uốn nắn con mình thành những đứa trẻ tử tế, lễ phép và lịch sự.

Chính vì vậy, ông cùng các chuyên gia khởi xướng dự án "Making Caring Common" tạm dịch "Lan tỏa sự quan tâm" với sứ mệnh hàng đầu là nuôi dạy trẻ thành những đứa trẻ ngoan, lớn lên thành người tử tế, biết quan tâm, tôn trọng và có trách nhiệm.

Từ dự án này, chuyên gia tâm lý Richard Weissbourd đã đưa ra những lời khuyên giúp cha mẹ nuôi dạy con ở độ tuổi 3 - 7 tuổi thành đứa trẻ ngoan ngoãn, lễ phép và biết quan tâm tới mọi người.

Hãy dạy con hiểu được giá trị và ý nghĩa của 2 từ "cảm ơn" cùng niềm vui khi được giúp đỡ người khác. Ảnh minh họa

Lời khuyên đầu tiên ông đưa ra đó là hãy hỏi con: "Hôm nay con đã giúp được những ai?".

Hàng ngày, sau khi đón con từ trường về nhà, rất nhiều cha mẹ thường hỏi con mình rằng: "Hôm nay con được mấy điểm 10?" hay như "Hôm nay có gì vui ở trường, kể cho bố (mẹ) nghe nào...".

Những câu hỏi này thường dùng để thể hiện sự quan tâm của cha mẹ dành cho các con, nhằm kéo gần khoảng cách, để con chủ động chia sẻ với cha mẹ mình.

Đồng thời, đây cũng là câu hỏi để cha mẹ đánh giá năng lực học tập của con.

Tuy nhiên, bên cạnh những câu hỏi này, chuyên gia tâm lý cho biết, cha mẹ hoàn toàn có thể hỏi thêm những câu nói như: "Hôm nay con giúp đỡ được những ai?", "Nay mẹ quên chìa khóa, con đã lấy giúp mẹ phải không? - Cảm ơn con đã giúp mẹ nhé".

Những câu hỏi này giúp trẻ dần hình thành nên tư duy quan tâm những người xung quanh và luôn sẵn lòng giúp đỡ mọi người.

Đồng thời cũng dạy con hiểu được giá trị và ý nghĩa của 2 từ "cảm ơn" cùng niềm vui khi được giúp đỡ người khác.

Bên cạnh đó, cũng có những lời khuyên hữu ích khác cho các bậc cha mẹ như:

Dạy con kiểm soát cảm xúc

Trẻ chịu tác động từ những cảm xúc tiêu cực như giận dữ, buồn bã, thất vọng.

Vì thế, bố mẹ cần lưu ý việc dạy con kiểm soát những cảm xúc này, không lãng phí nhiều năng lượng cho chúng.

Khi trẻ mất bình tĩnh, phụ huynh nên dạy trẻ mẹo sau: hít thở sâu bằng mũi rồi thở ra bằng miệng, đếm đến 5.

Dạy trẻ đồng cảm với người khác

Đặt mình vào vị trí của người khác để xem xét cảm xúc và suy nghĩ của họ, là một trong những đặc điểm dễ nhận thấy nhất ở người tốt.

Các nghiên cứu cũng đã chỉ ra rằng EQ cao sẽ giúp bạn dễ dàng đạt được thành công trong cuộc sống.

Để dạy về sự đồng cảm, bạn hãy khuyến khích trẻ chia sẻ cảm xúc và giúp trẻ biết rằng bố mẹ rất quan tâm đến điều đó.

Khi trẻ cãi nhau với bạn, hãy yêu cầu trẻ tưởng tượng xem người bạn kia cảm thấy thế nào về tình huống đang trải qua, đồng thời học cách quản lý cảm xúc, tìm hướng giải quyết mâu thuẫn tích cực.

Tạo cho trẻ cơ hội để làm người tử tế, lịch sự

Sự tử tế cùng cách ứng xử lịch sự không phải bỗng nhiên mà có, nó là một quá trình lặp đi lặp lại của hành vi quan tâm người khác đúng mực và biết cách thể hiện lòng biết ơn chân thành.

Những đứa trẻ giống như những trang giấy trắng, trẻ em sinh ra chưa có khả năng tư duy và hành xử một cách tử tế và lịch thiệp.

Chính vì vậy, ngay từ khi con còn bé, cha mẹ nên tạo những cơ hội, hoặc gợi ý để con hình thành nên tư duy và thói quen tốt này.

Đơn giản như việc cha mẹ để con giúp đỡ mình làm một việc nhà, gợi ý con giúp bạn cùng lớp làm bài tập về nhà.

Mỗi lần con làm việc tốt, cha mẹ đáp trả bằng những cái ôm và lời cảm ơn chân thành, cứ như vậy ngay từ khi con còn nhỏ sẽ giúp con hình thành nên tư duy và lối sống tốt đẹp.

Việc cha mẹ khích lệ con làm những việc tốt không chỉ tốt cho những người xung quanh mà còn cho chính con.

Chuyên gia tâm lý Richard Weissbourd khẳng định, theo các nghiên cứu cho biết, những đứa trẻ có tấm lòng bao dung và biết cách thể hiện lòng biết ơn thường có xu hướng trở nên rộng lượng, có khả năng thấu cảm cao và dễ tha thứ, đây đều là những thứ sẽ đem lại cho con niềm vui, sự lạc quan, hạnh phúc, rất tốt cho con về phương diện sức khỏe tinh thần, phần nào giúp con tránh được những căn bệnh tâm lý sau này.

Do đó, hãy tạo thật nhiều cơ hội và trao nó cho con một cách khéo léo, tinh tế và hợp lý.

Khuyến khích trẻ bảo vệ những người xung quanh

Dù những câu chuyện về bạo lực học đường nhan nhản trên mặt báo, bạn hãy cho trẻ đọc tin tốt về những bạn đồng trang lứa.

Từ đó, bạn khuyến khích trẻ làm những điều giản dị giúp một ngày của ai đó trở nên tốt đẹp hơn, chẳng hạn vỗ nhẹ vai khi một người bạn gặp chuyện buồn.

Ngoài ra, bạn nên nói về tác hại của những hành vi tiêu cực như bắt nạt hay ngồi lê đôi mách.

Dạy con có ý thức trách nhiệm về hành động của mình

Bố mẹ là hình mẫu để trẻ bắt chước làm theo. Họ cần nói với con về đạo đức, trách nhiệm giúp đỡ lẫn nhau và mọi người xung quanh, giải thích ý nghĩa của việc tự chịu trách nhiệm cho hành động của chính mình.

Quan trọng hơn, phụ huynh phải hành xử đúng như những gì họ nói và khuyến khích con làm điều tử tế.

Bố mẹ là hình mẫu để trẻ bắt chước làm theo. Ảnh minh họa

Mở rộng vòng tròn quan tâm

Thông thường, các con khi còn nhỏ thường đặt sự chú ý của mình trong phạm vi gia đình, bạn bè và thầy cô. Đây cũng là "vùng an toàn" đối với các con vì mọi thứ đều rất thân thuộc.

Tuy nhiên việc cha mẹ gián tiếp hoặc trực tiếp giúp con mở rộng "vùng an toàn" sẽ giúp trẻ rất nhiều trong khả năng giao tiếp và khả năng học tập sau này.

Vì khi chúng ta đưa con tới những nơi nằm ngoài "vùng an toàn" như ga tàu, sân bay, thư viện, hoặc là những chuyến đi khám phá nơi con sống vào lúc rạng sáng, con có thể gặp gỡ những người lạ không quen như một chị gái đang soát vé, chú tài xế xe buýt, cô lao công quét rác...

Điều này sẽ giúp con có học được cách quan sát thế giới xung quanh, đồng thời hướng dẫn con hình thành tư duy luôn đặt các câu hỏi và chủ động đi tìm câu trả lời mỗi khi gặp khúc mắc.

Thêm vào đó, cha mẹ có thể để con mang theo những món quà nhỏ như bánh hoặc kẹo và khích lệ con đem tặng những món quà này cho những người lạ. Từ đó dạy con cách chào hỏi và giao tiếp với thật nhiều người.

Tuy nhiên, vì đảm bảo an toàn cha mẹ nên liên tục đồng hành cùng con trong quá trình khám phá và mở rộng "vùng an toàn" này.

Hãy cùng con tham gia vào các cuộc nói chuyện, dẫn dắt và chia sẻ để con tăng sự cảm thông tới mọi người.

Dạy con về lòng biết ơn

Trẻ cần cảm thấy thoải mái khi thừa nhận chúng biết ơn người khác hay điều gì đó.

Phụ huynh nên bắt đầu từ những điều nhỏ như dạy con biết ôm bà, nói lời cảm ơn vì bà đã nấu cơm cho trẻ, dạy trẻ biết cảm ơn khi nhờ người khác giúp đỡ. Bố mẹ cũng nên cảm ơn lẫn nhau.

Nghiên cứu khoa học cho thấy những người không ngại nói lời cảm ơn sống khỏe mạnh, hạnh phúc hơn người khác.