Học sinh ở rất nhiều trường tại Mỹ đang phải tuân thủ các quy định hạn chế nghiêm ngặt hoặc cấm hoàn toàn việc sử dụng điện thoại di động tại trường học, khi ngày càng có nhiều bằng chứng cho thấy tác hại của việc lướt mạng trên điện thoại đối với thiếu niên.
Hội đồng học khu Los Angeles, học khu lớn thứ hai tại Mỹ, hồi tháng 6 thông qua quy định cấm sử dụng điện thoại di động trong trường học. Học sinh các trường trung học cơ sở và trung học phổ thông tại hạt Clark, bang Nevada, cũng được yêu cầu cất điện thoại trong túi đựng chuyên biệt khi đến trường, bắt đầu từ mùa thu năm nay.
Một số bang như Indiana, Louisiana, Nam Carolina và Florida đã ban hành quy định hạn chế sử dụng điện thoại di động ở trường học. Chính quyền ít nhất ba bang khác đã kêu gọi các trường áp lệnh hạn chế hoặc cấm sử dụng các thiết bị này. Các bang khác cũng đã cấp ngân sách hỗ trợ chính sách hạn chế sử dụng điện thoại trong trường học.
Ít nhất 7 trong số 20 học khu lớn nhất nước Mỹ đã hoặc đang có kế hoạch cấm sử dụng điện thoại di động trong toàn bộ ngày học và có ít nhất bảy học khu khác áp đặt hạn chế nhất định, như cấm học sinh sử dụng điện thoại trong giờ học nhưng vẫn cho phép dùng trong giờ ăn trưa hoặc giải lao giữa các tiết học.
Giáo viên và phụ huynh, những người nhận định rằng điện thoại di động gây phân tâm, cản trở việc học và ảnh hưởng tiêu cực đến sức khỏe tâm lý của học sinh, đang gia tăng sức ép lên lãnh đạo các nhà trường.
"Nhiều người kêu gọi nhà trường thu điện thoại khi học sinh đến lớp", David Banks, giám đốc học khu thành phố New York, một trong những học khu sẽ sớm ban bố lệnh cấm điện thoại trong giờ học, cho biết. "Đó là vấn đề lớn, liên quan tới phụ huynh, giáo viên, giới chức và cả học sinh. Vì vậy, chúng tôi sẽ cố gắng tạo ra một quy định hợp lý với tất cả các bên."
Khảo sát liên bang gần đây nhất vào năm 2021 cho thấy 43% trường trung học phổ thông và 77% trường trung học cơ sở Mỹ cấm sử dụng điện thoại di động trong giờ ngoài mục đích học tập. Các chuyên gia và nhà chức trách cho biết những tỷ lệ này hiện đã tăng đáng kể.
Sinh viên dùng điện thoại chụp ảnh bài giảng tại một lớp học ở bang Ohio, Mỹ hôm 13/9. Ảnh: AFP
Các trường áp dụng nhiều phương pháp để hạn chế học sinh sử dụng điện thoại. Học khu Charlotte-Mecklenburg ở Bắc Carolina cho phép học sinh mang điện thoại đến lớp, nhưng phải để ở chế độ im lặng khi ở trong khuôn viên trường và cấm bất kỳ hành vi sử dụng nào không liên quan đến học tập, bao gồm gọi điện và nhắn tin.
Học khu Độc lập Houston yêu cầu học sinh tắt điện thoại trong suốt thời gian tại trường. Học khu Duval ở Florida yêu cầu học sinh phải tắt và cất điện thoại trong túi hoặc balo cá nhân trong các tiết học.
Học sinh vi phạm quy định thường bị thu điện thoại và có thể chịu các hình thức kỷ luật nghiêm trọng hơn, như loại khỏi hoạt động ngoại khóa hoặc thậm chí bị đình chỉ học nếu vi phạm nhiều lần.
Các học khu khác cấm dùng điện thoại trong lớp học, hoặc tùy theo quyết định của giáo viên trong tiết học, nhưng không cấm học sinh sử dụng điện thoại trong giờ ăn trưa hoặc ở hành lang.
Những quy định khắt khe nhất yêu cầu học sinh phải nộp điện thoại cho giáo viên trong toàn bộ thời gian học hoặc cất trong các túi có khóa chuyên dụng như sản phẩm của công ty Yondr. Theo Yondr, nhu cầu về các túi niêm phong điện thoại này đã tăng gấp ba lần trong năm nay, dù công ty không cho biết có bao nhiêu túi đang được sử dụng. Công ty dự đoán sẽ cung cấp sản phẩm này cho hơn 2 triệu học sinh trong năm nay.
Tại Los Angeles, nhà chức trách đang lên phương án cấm học sinh sử dụng điện thoại trong toàn bộ thời gian học tập tại trường.
"Nhận thức được tác hại của điện thoại thông minh, chúng tôi cho rằng những quy định hạn chế sử dụng điện thoại phải sớm được thực hiện," Alberto M. Carvalho, giám đốc học khu Thống nhất Los Angeles, cho biết. "Điện thoại thông minh và những nội dung mà học sinh tiếp cận được qua Internet đang gây xao nhãng việc học cũng như ảnh hưởng xấu tới sức khỏe tâm lý của các em".
Carvalho cho hay tại các phòng ăn trưa, thay vì trò chuyện tương tác với nhau, nhiều học sinh hiện nay thường chỉ dán mắt vào điện thoại trong suốt bữa ăn. Điều này làm ông cảm thấy rất buồn.
Vào năm 2009-2010, trước khi điện thoại di động dần trở nên phổ biến, các trường thường cấm học sinh sử dụng chúng, lo ngại rằng điện thoại sẽ gây xao nhãng trong việc học. Một cuộc khảo sát liên bang năm đó cho thấy 91% trường học ở Mỹ cấm sử dụng điện thoại cho các mục đích phi giáo dục trong giờ học.
Điều này bắt đầu thay đổi khi các công ty bắt đầu phát triển ứng dụng và chương trình cho phép sử dụng điện thoại di động cho mục đích giáo dục, theo Victor Pereira, giảng viên về giáo dục tại Đại học Harvard. Điện thoại có thể được học sinh sử dụng như thiết bị đo lường trong phòng thí nghiệm hoặc tham gia trò chơi kiểm tra, củng cố kiến thức.
Đến giai đoạn 2015-2016, khoảng 66% trường học ở Mỹ cấm sử dụng điện thoại. Sau đó, đại dịch Covid-19 ập đến, và đối với nhiều học sinh, điện thoại là cách duy nhất để học trực tuyến.
Nhưng khi càng nhiều học sinh trở nên phụ thuộc vào thiết bị di động, các trường học đã bắt đầu tái áp đặt lệnh cấm sử dụng điện thoại trong giờ học. Đến năm 2020-2021, tỷ lệ các trường cấm sử dụng điện thoại tăng lên 77%, dù con số này thấp hơn nhiều ở các trường trung học phổ thông.
"Chúng tôi điều chỉnh mức độ hạn chế sử dụng điện thoại tùy thuộc vào độ tuổi của học sinh", Pereira nói.
Năm 2023, Tổng Y sĩ Mỹ Vivek H. Murthy cảnh báo rằng mạng xã hội là một mối đe dọa trực tiếp đối với sức khỏe tinh thần của trẻ em. Ông cho biết việc lạm dụng mạng xã hội có thể gây ra trầm cảm, lo âu, buồn phiền về ngoại hình, rối loạn ăn uống và gia tăng sự tự ti, đặc biệt là ở các thiếu nữ tuổi teen. Murthy đề xuất các bậc phụ huynh thiết lập các khu vực "phi công nghệ", nơi trẻ em không được phép sử dụng điện thoại.
Một nghiên cứu được công bố năm 2022 cho thấy cấm điện thoại trong giờ học có thể giúp cải thiện kết quả học tập. Nghiên cứu này dựa trên thí nghiệm trong đó các sinh viên Viện Công nghệ New York đã chia thành nhóm lớp được phép sử dụng điện thoại trong giờ và nhóm không sử dụng điện thoại. Sau đó, các nhà nghiên cứu đã khảo sát sinh viên về tư duy và lượng kiến thức họ đã tiếp thu.
Điện thoại trên bàn học sinh tại một lớp học ở New York, Mỹ năm 2020. Ảnh: AFP
"Chúng tôi phát hiện ra rằng những sinh viên ở lớp không sử dụng điện thoại có mức độ lo âu thấp hơn, tiếp thu kiến thức tốt hơn và có mức chú ý cao hơn trong giờ học", bà Melissa Huey, chuyên gia tâm lý học tại Viện Công nghệ New York và là một trong hai tác giả của nghiên cứu, cho biết.
Bà cũng cho biết thêm các biểu hiện ở sinh viên trong nghiên cứu trên có thể còn được thể hiện rõ hơn ở học sinh bậc phổ thông.
Giáo viên là một trong những người ủng hộ việc cấm điện thoại tại trường học mạnh mẽ nhất, vì họ thấy rõ điện thoại gây xao nhãng thế nào, trong khi các thầy cô mệt mỏi vì phải liên tục giám sát việc học sinh sử dụng điện thoại trong giờ.
72% giáo viên trung học báo cáo rằng việc học sinh bị phân tâm bởi điện thoại di động là "vấn đề nghiêm trọng" trong lớp, theo khảo sát của Pew Research Center vào mùa thu năm 2023. Trong một báo cáo của Hiệp hội Giáo dục Mỹ, công đoàn giáo viên lớn nhất nước này, các nhà giáo dục bày tỏ nỗi thất vọng về tình trạng sử dụng điện thoại trong giờ học và khuyến khích các giáo viên vạch ra giải pháp để hạn chế học sinh dùng điện thoại trong suốt thời gian học.
Cách tiếp cận này đã phát huy hiệu quả ở Cleveland, nơi công đoàn giáo viên đã thành công trong việc thúc đẩy chính quyền địa phương thi hành lệnh cấm học sinh sử dụng điện thoại tại trường. Quy định mới này yêu cầu giám thị thu điện thoại của học sinh trước khi vào học. Chính sách này sẽ có hiệu lực trong năm học tới.
Chính sách trước đây yêu cầu học sinh phải tắt điện thoại, nhưng theo Shari Obrenski, chủ tịch công đoàn giáo viên Cleveland, điều đó đồng nghĩa với việc giáo viên phải liên tục giám sát để ngăn học sinh vi phạm quy định.
Bạo lực học đường cũng là một trong những hệ lụy đáng lo ngại của việc sử dụng điện thoại tại trường học. Obrenski nói rằng học sinh trung học đã sử dụng điện thoại để hẹn đánh nhau, quay lại toàn bộ những cuộc xô xát đó và đăng lên mạng xã hội. "Nhiều học sinh dùng điện thoại để tạo ra hỗn loạn và duy trì bạo lực trong các trường học của chúng tôi," bà nói.
Nhà chức trách cho biết học sinh và đôi khi phụ huynh sẽ phản ứng mạnh với quy định hạn chế điện thoại tại trường. Một số phụ huynh lo lắng về việc không liên lạc được với con trong các tình huống khẩn cấp, như khi xảy ra xả súng trường học.
Tuy nhiên, những người ủng hộ việc cấm điện thoại cho rằng học sinh có thể sử dụng điện thoại tại văn phòng nhà trường nếu cần liên lạc gấp với phụ huynh trong trường hợp khẩn cấp, và các vụ xả súng tại trường học cũng không xảy ra thường xuyên.
Trên Change.org, hơn 170 kiến nghị về lệnh cấm điện thoại di động được tạo ra trong sáu tháng qua, với tổng cộng hơn 120.000 chữ ký. Chúng hầu hết yêu cầu nới lỏng quy định hạn chế sử dụng điện thoại tại trường học.
Một bản kiến nghị của học sinh bang Louisiana về luật cấm sử dụng điện thoại di động đã thu được hơn 43.000 chữ ký. "Là học sinh trung học, chúng tôi hiện đang bị đối xử không khác gì trẻ mẫu giáo," bản kiến nghị có đoạn.
Nam sinh viên sử dụng điện thoại tại khuôn viên Đại học Colorado Boulder ở Colorado, Mỹ tháng 8/2020. Ảnh: AFP
Calvin Dillon, giáo viên tiếng Anh tại trường trung học Steinbrenner ở Florida, cho rằng lệnh cấm dùng điện thoại toàn diện sẽ không hiệu quả.
"Chỉ đơn thuần áp đặt lệnh cấm để loại bỏ hoàn toàn việc sử dụng điện thoại trong lớp học là điều không thực tế", Dillon nói. "Nhưng nếu bạn tạo ra tình huống hoặc trải nghiệm thú vị hơn so với những gì học sinh có thể tìm thấy trong điện thoại trong 20 giây, bạn đang làm tốt công việc của mình."
Nate Casibang, học sinh lớp 12 tại trường trung học Sickles ở hạt Hillsborough, cho biết cậu hiểu lý do giới chức muốn cấm điện thoại trong lớp học. Nhưng cậu thích sử dụng điện thoại cho mục đích giáo dục, như dùng ứng dụng Canvas để làm bài tập và kiểm tra điểm số.
Nate, 17 tuổi, biết rằng điện thoại có thể gây hại và cậu không thích cảm giác sau khi lướt TikTok suốt hai giờ. Nhưng cậu không muốn mọi người quên rằng điện thoại cũng có những điều tốt đẹp.
"Dễ dàng để nhận thấy mặt xấu của việc sử dụng điện thoại", Nate nói. "Nhưng cũng có rất nhiều người đang sử dụng nó để trở nên thông minh hơn, vượt xa bất kỳ thế hệ nào trước đó."
Trường trung học Timber Creek với 3.500 học sinh ở Florida thì áp dụng lệnh cấm hoàn toàn, yêu cầu các em phải để điện thoại ở chế độ im lặng và cất trong ba lô suốt cả ngày.
Hiệu trưởng Marc Wasko cho biết ông đã ngạc nhiên trước tốc độ thích ứng của học sinh. Lúc đầu, các giám thị đã thu khoảng 100 điện thoại sử dụng trái quy định mỗi ngày. Con số này nhanh chóng giảm xuống còn khoảng 10-30 chiếc không lâu sau đó.
Trường đã thêm các hoạt động vào giờ ăn trưa để giúp học sinh thích nghi. Vào các ngày thứ ba và thứ sáu, học sinh có thể chơi pickleball, đôi khi còn có DJ đến chơi nhạc. Học sinh đọc sách và sử dụng thư viện nhiều hơn.
Wasko nhớ lại những khoảnh khắc vui vẻ mà có thể không bao giờ xảy ra nếu học sinh dán mắt vào màn hình điện thoại: Các em mang máy ảnh Polaroid và kỹ thuật số đến trường để ghi lại tuần lễ về trường năm học trước. Ông thấy các học sinh có vẻ như đang tích cực giao tiếp với nhau hơn trước. Học sinh giờ đây vui vẻ chào hiệu trưởng khi gặp ông ở hành lang, thay vì dán mắt vào điện thoại.
"Thật tuyệt khi thấy những đứa trẻ đang sống đúng lứa tuổi của chúng", Wasko nói.
Hoàng Tiên (Theo Washington Post)