Kể từ khi tuyên bố tranh cử hồi tháng 4/2023 với tư cách ứng viên đảng Dân chủ sau đó chuyển thành ứng viên độc lập, Robert F. Kennedy Jr., cháu trai cố tổng thống Mỹ John F. Kennedy, đã nhiều lần khẳng định quyết tâm bám trụ trên đường đua vào Nhà Trắng và không từ bỏ tham vọng phá vỡ trật tự lưỡng đảng tại Mỹ.
Kennedy Jr. từng nuôi hy vọng đảng We the People (Nhân dân Chúng tôi), được ông thành lập vào tháng 1, sẽ trở thành đảng chính trị lớn thứ ba trên chính trường Mỹ.
Hồi tháng 4, truyền thông Mỹ còn nhận định Kennedy có thể là trở ngại lớn cho Tổng thống Joe Biden trên đường tái tranh cử, khi ông thu hút ủng hộ của cử tri Mỹ Latin và nỗ lực để tên mình được xuất hiện trên phiếu bầu ở một số bang chiến trường.
Tuy nhiên, khi cục diện cuộc đua vào Nhà Trắng thay đổi chóng mặt trong hơn một tháng qua, tham vọng của Kennedy Jr. có vẻ sắp khép lại, với hàng loạt phát ngôn chính thức lẫn tin đồn cho thấy ông đang cân nhắc kết thúc chiến dịch tranh cử.
"Hơn một tháng sau vụ ám sát hụt ông Trump, quyết định ngừng tranh cử của Tổng thống Biden và sự trỗi dậy mạnh mẽ của bà Harris, chẳng còn ai quan tâm đến Robert F. Kennedy Jr.", Ameshia Cross, cố vấn chiến lược và nhà bình luận chính trị của đảng Dân chủ, nhận định.
"Ông ấy hiểu rõ mình chẳng đủ sức thắng hay đóng vai 'kẻ ngáng đường', do vậy đang tuyệt vọng tìm cách nhảy vào chính quyền nhiệm kỳ tiếp theo, bất kể người thắng là bà Harris hay ông Trump", Cross nói.
Ứng viên độc lập Robert F. Kennedy Jr. tại Pennsylvania vào ngày 20/8. Ảnh: AP
Khi được hỏi trên chương trình podcast Impact Theory ngày 20/8 về viễn cảnh ứng viên độc lập 70 tuổi ngừng tranh cử, Nicole Shanahan, phó tướng của Kennedy Jr., thừa nhận phương án này đang được cân nhắc nghiêm túc. Bà lo ngại "làm mất phiếu bầu cho ông Trump" nếu tiếp tục chiến dịch tranh cử, từ đó tăng cơ hội chiến thắng cho cặp ứng viên Dân chủ Kamala Harris - Tim Walz.
"Lựa chọn còn lại là bỏ cuộc ngay lúc này và hợp lực cùng ông Donald Trump", Shanahan nói, bổ sung rằng nỗ lực để đảng We the People xuất hiện trên phiếu bầu của một số bang trong mùa bầu cử năm nay đã là bước tiến tích cực.
"Phương án này có thể mở đường cho cuộc bầu cử ba đảng đúng nghĩa vào năm 2028", bà nhấn mạnh.
Theo khảo sát cử tri của Hill/DDHQ, Kennedy Jr. có mức ủng hộ khoảng 3%, trong khi của ông Trump và bà Harris lần lượt là 43,8% và 47,9%. Trong kịch bản ông ngừng tranh cử, cách biệt giữa bà Harris và ông Trump có thể giảm còn khoảng ba điểm phần trăm.
Ông Trump từng gọi điện với Kennedy Jr. sau Đại hội Toàn quốc đảng Cộng hòa (RNC) tháng 7. Đoạn ghi âm bị rò rỉ, sau đó được Kennedy Jr. xác nhận, cho thấy cựu tổng thống Mỹ đã đề nghị Kennedy Jr. ủng hộ mình và hứa hẹn "điều đó sẽ tốt cho ông vì chúng ta sẽ cùng chiến thắng". Trả lời phỏng vấn với CNN ở Michigan ngày 20/8, ông Trump nói sẵn sàng mở đường cho Kennedy Jr. tham gia chính quyền của mình một khi đắc cử.
Theo Shanahan, Kennedy Jr. sẽ là "sự lựa chọn tuyệt vời" cho vị trí lãnh đạo Bộ Y tế Mỹ, dù ông từng gây tranh cãi với quan điểm chống vaccine và phản đối phá thai. Bản thân Nicole Shanahan cũng muốn tranh cử thống đốc bang California vào năm 2026 và tin rằng đảng Cộng hòa có thể giúp mình đánh bại chính trị gia Dân chủ Galvin Newsom.
Thực tế, Kennedy Jr. trước đó đã gõ cửa đảng Dân chủ tìm cơ hội. Washington Post dẫn nguồn tin từ chiến dịch của Kennedy Jr., cho biết ứng viên này hồi đầu tháng 8 đã liên lạc với ủy ban tranh cử của bà Kamala Harris, đề nghị bố trí một cuộc gặp về khả năng ông tuyên bố ủng hộ Harris và nhận "một vị trí cấp cao trong chính phủ" nếu bà đắc cử. Phó tổng thống Mỹ cùng đội ngũ cố vấn chưa phản hồi và cũng không tỏ ý hào hứng với đề nghị này.
"Họ đã phạm sai lầm chiến lược. Đáng lẽ họ phải nắm lấy mọi cơ hội vì cuộc đua năm nay có thể kết thúc với kết quả sít sao", Kennedy Jr. trả lời Washington Post về gợi ý tổ chức cuộc gặp với bà Harris.
Robert F. Kennedy Jr. (phải) công bố chọn luật sư Nicole Shanahan, 38 tuổi, làm ứng viên phó tổng thống vào tháng 3 tại California. Ảnh: AP
Giới cố vấn chính trị của đảng Dân chủ cho rằng ông Kennedy Jr. từ đầu đã không hợp với bà Harris lẫn đa số thành viên đảng trong nhiều vấn đề xã hội, trong đó có quyền phá thai và vaccine. Ông còn nhận tiền tài trợ tranh cử từ một số mạnh thường quân của đảng Cộng hòa.
Theo người phát ngôn Ủy ban Quốc gia đảng Dân chủ Matt Corridoni, lời đề nghị hợp lực với bà Harris càng làm tăng ấn tượng ứng viên này "đang tuyệt vọng thử mọi cách" để đảm bảo mình vẫn còn chỗ đứng trên chính trường sau này.
"Trong khi ông Donald Trump hào hứng với những quan điểm chống phá thai và thuyết âm mưu của Robert F. Kennedy Jr., Phó tổng thống Harris sẽ không phí thời gian cho người này. Chiến dịch Robert F. Kennedy Jr. đang tan biến dần và ông ấy đang tuyệt vọng đi xin việc", Britt Jacovich, người phát ngôn tổ chức MoveOn, chuyên phân tích về những ứng viên chính trị ngoài lưỡng đảng Dân chủ - Cộng hòa, nhận định.
Trong khi đó, Kennedy Jr. cáo buộc phe Dân chủ đã cố gắng phá hoại chiến dịch của mình bằng cách tiến hành các nỗ lực pháp lý để khiến tên ông không được xuất hiện trên phiếu bầu của một số bang.
"Cha và chú tôi là thành viên đảng Dân chủ, đảng từng đi đầu trong việc đảm bảo rằng mọi người Mỹ đều có thể bỏ phiếu cho ứng viên mà họ muốn", Kennedy Jr. viết. "Đảng Dân chủ ngày nay đang làm ngược lại".
Thanh Danh (Theo Hill, Washington Post)