Joel Cauchi, 40 tuổi, hôm 13/4 đâm dao hàng loạt trong trung tâm thương mại Westfield Bondi Junction ở Sydney, New South Wales (NSW), khiến 6 người thiệt mạng và 12 người bị thương. Cauchi bị cảnh sát bắn hạ tại hiện trường.
Roger Lowe, trợ lý cảnh sát trưởng Queensland, cho biết Cauchi được chẩn đoán mắc vấn đề tâm thần từ năm 17 tuổi và đã được điều trị, nhưng sức khỏe tinh thần đã suy giảm trong những năm gần đây.
Mẹ của Cauchi, Michele, cho biết con trai bà đã được các bác sĩ tâm thần chăm sóc trong khoảng 18 năm. Anh ta chưa lập gia đình, sống ở nhà bố mẹ tại Toowoomba, bang Queensland, cho đến năm 35 tuổi rồi chuyển đến Brisbane và không gặp bác sĩ thường xuyên nữa.
Vào khoảng tháng 1/2023, Cauchi chuyển từ Brisbane về Toowoomba và mang theo vài con dao. Khi Andrew, bố của Cauchi, thu những con dao này, anh ta đã gọi cảnh sát.
"Tôi phát hiện những con dao quân sự kiểu Mỹ và nói 'Joel, con có thể ở đây bao lâu tùy thích nhưng không được để những thứ này trong nhà'. Tôi đã tịch thu số dao đó, tôi biết nó sẽ tức giận nhưng tôi sẵn sàng chịu đựng điều đó", ông Andrew kể. "Nó gọi cho cảnh sát, nói rằng tôi đã lấy trộm dao của nó. Tôi đáp rằng tôi đã đưa chúng cho một người bạn giữ hộ".
Cauchi đã rời đến Sydney cách đây một tháng. Người đàn ông này không có nơi ở cố định mà sống trên một chiếc ôtô. Lần cuối Cauchi liên lạc với gia đình là vào tháng 3. Anh ta nhắn tin cho mẹ định kỳ để cập nhật thông tin về nơi mình đang ở. Cảnh sát Queensland xác nhận Cauchi đang thất nghiệp.
Kẻ đâm dao Joel Cauchi. Ảnh: Facebook/Joel Cauchi
Hiện cảnh sát chưa xác định động cơ gây án của Cauchi. Quan chức cảnh sát Lowe cho biết gia đình Cauchi đã xem video về vụ tấn công trên TV và nhận ra đó có thể là con trai mình, sau đó liên lạc với chính quyền.
Cảnh sát trưởng NSW Karen Webb cho biết đang điều tra khả năng Cauchi nhắm mục tiêu vào phụ nữ. 5 trong 6 nạn nhân thiệt mạng là phụ nữ, còn lại là một nam bảo vệ của trung tâm thương mại. Phần lớn trong số 12 người bị thương cũng là nữ giới.
Theo bà Webb, Cauchi chưa từng có tiền án tiền sự, nhưng bị lực lượng hành pháp ở cả bang NSW và Queensland để mắt vì có vấn đề về tâm thần. Lần gần nhất giới chức tiếp xúc với Cauchi là vào tháng 12/2023, khi cảnh sát Queensland kiểm tra Cauchi trên đường phố ở Gold Coast.
"Anh ta từng có liên lạc với cảnh sát, chủ yếu là trong 4-5 năm qua. Trong những lần đó, chúng tôi biết người này có vấn đề tâm thần", Lowe xác nhận.
Cảnh sát thừa nhận rằng họ biết Cauchi "có sở thích về dao" nhưng anh ta chưa từng bị buộc tội về bất kỳ hành vi phạm pháp nào liên quan tới dao hay bị phát hiện sở hữu dao trái phép, ông Lowe nói.
Chủ một cửa hàng bán dao ở Queensland từng tiếp xúc với Cauchi mô tả anh ta "khá kỳ quặc". Khoảng ba năm trước, Cauchi đã yêu cầu cửa hàng này mài hai con dao mà anh mô tả là "dùng hàng ngày".
"Tôi nghĩ điều đó khác thường. Anh ta không phải đầu bếp hay người bán thịt. Anh ấy đáp 'Ồ không, tôi chỉ dùng để chơi ở sân sau nhà và dùng chúng hàng ngày'", chủ cửa hàng kể.
Gần đây Cauchi tham gia một số nhóm Facebook liên quan hoạt động xã hội ở Sydney. Anh đăng bài vào một nhóm Facebook hồi tuần trước, muốn hẹn gặp các thành viên cùng đi lướt sóng ở bãi biển Bondi.
Hồi tháng 1, Cauchi đăng bài trong một nhóm du lịch tự túc để tìm những người có nhu cầu đi chung xe và khám phá Sydney. Người đàn ông này dường như cũng quan tâm tới vấn đề thiên văn học, thường xuyên đăng bài trong các nhóm liên quan.
Vào ngày xảy ra vụ đâm dao, trước khi gây án vài giờ, Cauchi đã ghé một nhà hàng gần trung tâm thương mại để mua cơm cà ri gà ăn trưa.
"Anh ấy đến lúc 10h nhưng không mang tiền nên quay lại lúc 12h. Anh ấy có vẻ bối rối khi đặt đồ, sau đó vẫn mở ví thanh toán bình thường", Rogate Sianipar, 29 tuổi, người bán suất cơm cho Cauchi, kể lại.
Joel Cauchi mua cơm gà trong trung tâm thương mại Westfield Bondi Junction vài giờ trước khi gây án hôm 13/4. Video: Guardian
Bố mẹ của Cauchi đã xin lỗi về hành động của con mình. "Đây thực sự là cơn ác mộng của các bậc cha mẹ khi họ có một đứa con mắc bệnh tâm thần, trái tim tôi hướng về những người mà con trai tôi đã làm tổn thương", Michele nói. "Nếu nó tỉnh táo, nó sẽ hoàn toàn suy sụp vì những gì mình đã làm, nhưng rõ ràng là con tôi không tỉnh táo, nó đã bị kích động bởi một loại rối loạn tâm thần nào đó và mất liên kết với thực tế".
Andrew mô tả con trai là một "tâm hồn đau khổ". "Nếu tôi biết điều gì diễn ra trong đầu nó, tôi đã gọi điện cho cảnh sát NSW và nói 'làm ơn giữ con trai tôi lại và làm điều gì đó trước khi có chuyện xảy ra'", ông nói.
Ngọc Ánh (Theo Guardian/ABC/AFP)