Cuộc bỏ phiếu đang diễn ra bên trong Quốc hội Hàn Quốc - Ảnh chụp màn hình Reuters
Từ 17h ngày 7-12 theo giờ Hàn Quốc (tức 15h cùng ngày theo giờ Việt Nam), giới quan sát đổ dồn sự chú ý vào sự kiện nóng tại chính trường Hàn Quốc: cuộc bỏ phiếu tại Quốc hội Hàn Quốc về kiến nghị luận tội Tổng thống Yoon Suk Yeol.
Trước tiên, các nghị sĩ bỏ phiếu về kiến nghị mở cuộc điều tra của công tố viên đặc biệt đối với đệ nhất phu nhân Kim Keon Hee, sau đó chuyển sang bỏ phiếu về kiến nghị luận tội Tổng thống Yoon Suk Yeol.
Phòng họp Quốc hội Hàn Quốc "bế tắc"
Chủ tịch Quốc hội Woo Won Shik đang trì hoãn việc kết thúc cuộc bỏ phiếu khi ông kêu gọi các nghị sĩ đảng PPP cầm quyền quay trở lại bỏ phiếu.
Video phát trực tiếp từ phòng họp lúc 19h45 (tức 17h45 giờ Việt Nam) cho thấy các nghị sĩ đối lập vẫn đang ngồi chờ. Người bấm điện thoại, người nói chuyện với nhau, người đi đi lại lại.
Trong lúc đó, cảnh sát ước tính có gần 150.000 người (tính tới 17h30 theo giờ địa phương) đang tụ tập bên ngoài tòa nhà Quốc hội Hàn Quốc khi họ yêu cầu Tổng thống Yoon Suk Yeol từ chức, theo Hãng tin Yonhap.
Một số nghị sĩ đảng cầm quyền quay lại bỏ phiếu
Ông Ahn Cheol Soo - một trong 4 thành viên của PPP, còn lại tại phòng bỏ phiếu - Ảnh: CHOSUN
Trong lúc cuộc bỏ phiếu về kiến nghị luận tội Tổng thống Yoon đang diễn ra, Chủ tịch Quốc hội Woo Won Shik đã kêu gọi các nghị sĩ đảng PPP cầm quyền quay lại phòng họp và bỏ phiếu.
"Đại Hàn dân quốc là một nền dân chủ được tạo nên từ máu và nước mắt của người dân. Các vị không sợ bị lịch sử, nhân dân và thế giới phán xét sao?" - ông nói.
Ông nhấn mạnh: "Hãy tham gia bỏ phiếu. Đó là cách các vị bảo vệ nền dân chủ của chúng ta".
Người dân tham gia biểu tình tại Seoul hồi hộp đợi kết quả bỏ phiếu - Ảnh: AFP
Có thêm 2 nghị sĩ đảng PPP cầm quyền quay trở lại bỏ phiếu. Một trong những người này dường như là nghị sĩ Kim Sang Wook. Họ đã được các nghị sĩ đối lập hoan nghênh.
Như vậy hiện có 4 nghị sĩ PPP trong phòng bỏ phiếu.
"Những nghị sĩ rời đi là coi thường người dân, coi thường quốc hội"
Lãnh đạo Lee Jae Myung (đeo kính, chính giữa) và nhiều thành viên Đảng Dân chủ đối lập bất bình khi thấy các nhà lập pháp của Đảng cầm quyền rời đi sau khi bỏ phiếu kiến nghị điều tra đặc biệt Đệ nhất phu nhân Kim Keon Hee - Ảnh: CHOSUN
Chủ tịch Quốc hội Woo Won Shik đã khiển trách các nghị sĩ đảng PPP rời khỏi phòng họp trước cuộc bỏ phiếu kiến nghị luận tội. "Đây là hành động phớt lờ ý nguyện của người dân. Hành động này coi thường người dân, coi thường quốc hội. Là đại biểu, các vị không được làm như vậy" - ông nói.
Các nghị sĩ đối lập đã reo hò khi nghe phát biểu này.
Một nghị sĩ đảng PPP cầm quyền đã quay trở lại phòng họp để bỏ phiếu về kiến nghị luận tội. Người này là bà Kim Ye Ji.
Bà và ông Ahn Cheol Soo hiện là các thành viên PPP duy nhất - trong tổng số 108 nghị sĩ PPP - có mặt tại phòng họp để bỏ phiếu.
Hầu hết nghị sĩ đảng cầm quyền đã rời phòng họp
Các nghị sĩ bỏ phiếu về kiến nghị luận tội ông Yoon - Ảnh chụp màn hình Reuters
Vào khoảng 18h22 giờ địa phương (16h22 theo giờ Việt Nam), cuộc bỏ phiếu về kiến nghị luận tội Tổng thống Yoon mới bắt đầu. Video phát trực tiếp cho thấy các nghị sĩ đang xếp hàng bỏ phiếu.
Tuy nhiên trước đó, hầu như tất cả các nghị sĩ đảng PPP cầm quyền của Tổng thống Yoon đã rời khỏi phòng họp để tẩy chay cuộc bỏ phiếu về kiến nghị luận tội ông Yoon.
Video phát trực tiếp cho thấy các nghị sĩ đảng PPP đã tràn ra khỏi phòng họp chính của Quốc hội, ngay cả khi hàng ngàn người biểu tình tụ tập bên ngoài tòa nhà yêu cầu ông Yoon từ chức.
Điều đó có nghĩa là mặc dù cuộc bỏ phiếu về kiến nghị luận tội vẫn có thể diễn ra giữa quyết tâm của phe đối lập, nhưng nếu không có đủ 200/300 nghị sĩ cần thiết để thông qua, thì cũng vô ích.
Bầu trời Hàn Quốc đã chuyển sang tối trong lúc các nghị sĩ bỏ phiếu về kiến nghị luận tội Tổng thống Yoon - Ảnh chụp màn hình Reuters
Nghị sĩ đảng cầm quyền rời phòng họp, tẩy chay bỏ phiếu?
Lúc 17h15 (tức 15h15 theo giờ Việt Nam), video phát trực tiếp từ bên trong Quốc hội Hàn Quốc cho thấy các nghị sĩ vẫn đang xếp hàng bỏ phiếu.
Việc bỏ phiếu được thực hiện bằng tay và theo hình thức bỏ phiếu kín. Các nghị sĩ xếp hàng lần lượt bỏ phiếu vào thùng.
Theo BBC, sau khi bỏ phiếu về kiến nghị điều tra đối với đệ nhất phu nhân Hàn Quốc, một số nghị sĩ đảng PPP cầm quyền đã rời khỏi phòng họp. Điều này làm dấy lên đồn đoán họ tẩy chay cuộc bỏ phiếu sau đó về kiến nghị luận tội Tổng thống Yoon.
Ngay sau đó các nghị sĩ đối lập hét lên về phía các nghị sĩ đảng PPP cầm quyền đang rời khỏi phòng họp: "Những kẻ phản bội, hãy quay lại!".
Bác kiến nghị điều tra đặc biệt Đệ nhất phu nhân Kim Keon Hee
Video phát trực tiếp cho thấy sau khi kiểm phiếu, Quốc hội Hàn Quốc đã bác bỏ kiến nghị điều tra đặc biệt đối với Đệ nhất phu nhân Kim Keon Hee.
Hồi tháng 7 vừa qua, công tố viên Hàn Quốc đã thẩm vấn bà Kim Keon Hee về cáo buộc nhận một chiếc túi xách Christian Dior và các món quà đắt tiền khác từ một mục sư, cũng như vai trò trong một vụ thao túng cổ phiếu.
Tắc nghẽn ở khu vực tòa nhà Quốc hội
Cảnh hàng ngàn người đang tập trung bên ngoài Quốc hội Hàn Quốc - Ảnh chụp màn hình Reuters
Theo AFP, ngay trước cuộc bỏ phiếu về kiến nghị luận tội tổng thống, các ga tàu điện ngầm ở thủ đô Seoul chứng kiến giao thông đông đúc. Hơn 140 đơn vị cảnh sát đã được triển khai đến quận Yeouido, nơi tọa lạc tòa nhà Quốc hội Hàn Quốc, báo Chosun Daily đưa tin.
Seoul Metro đã gửi tin nhắn cảnh báo các tàu điện ngầm đang di chuyển bỏ qua 2 ga gần tòa nhà Quốc hội do tình trạng tắc nghẽn, theo Reuters.
Có một người đàn ông 50 tuổi cố gắng tự thiêu gần tòa nhà Quốc hội Hàn Quốc. Người này đã bị cảnh sát bắt giữ. Theo cảnh sát, người đàn ông này trước đó đã gọi điện cho cảnh sát và nói rằng ông sẽ tự thiêu gần tòa nhà Quốc hội.
Đảng cầm quyền Hàn Quốc phản đối kiến nghị luận tội Tổng thống Yoon
Hàng chục ngàn người tụ tập tại Seoul theo dõi Quốc hội bỏ phiếu về kiến nghị luận tội Tổng thống Yoon
Theo báo The Chosun Daily, hơn 140 đơn vị cảnh sát đã được triển khai đến quận Yeouido, nơi có tòa nhà Quốc hội - Ảnh: AFP
Theo Hãng tin Yonhap, ngay trước cuộc bỏ phiếu, các nghị sĩ từ Đảng Quyền lực nhân dân (PPP) cầm quyền đã quyết định phản đối kiến nghị luận tội Tổng thống Yoon Suk Yeol và kiến nghị điều tra đặc biệt nhằm vào Đệ nhất phu nhân Kim Keon Hee.
Lập trường này đã được ông Park Jeong Hoon, nghị sĩ trong đảng PPP, xác nhận trên Facebook. "Đảng đã quyết định phản đối cả việc luận tội và điều tra đặc biệt. Tôi cũng sẽ tuân theo lập trường của đảng" - ông viết.
Nếu tất cả nghị sĩ đảng PPP của ông Yoon đều phản đối, điều này đồng nghĩa phe đối lập không tập hợp đủ số phiếu để thông qua kiến nghị luận tội.
Đạo diễn phim Ký sinh trùng cùng 2.500 người trong ngành điện ảnh: Phải luận tội tổng thống
Người dân Hàn Quốc biểu tình kêu gọi phế truất ông Yoon tại thủ đô Seoul chiều 7-12 (giờ địa phương) - Ảnh: AFP
Chỉ vài giờ trước cuộc bỏ phiếu kiến nghị luận tội tổng thống, các ga tàu điện ngầm ở Seoul đông nghẹt người, theo các bài đăng trên mạng xã hội. Trong một bài đăng trên X, một người dùng cho biết Tuyến 9, dừng tại ga Quốc hội, "đang trở nên điên cuồng" - Ảnh: AFP
Theo Hiệp hội Khủng hoảng và phục hồi ngành điện ảnh Hàn Quốc, hơn 2.500 người trong ngành điện ảnh - gồm cả đạo diễn Bong Joon Ho của phim Ký sinh trùng thắng giải Oscar và các diễn viên Gang Dong Won và Son Ye Jin, đang kêu gọi luận tội Tổng thống Yoon Suk Yeol. Họ cùng ký vào kiến nghị kêu gọi luận tội, bắt giữ ông Yoon.
"Việc ban bố thiết quân luật khẩn cấp vào hôm 3-12 là điều vượt quá lẽ thường. Ngay cả khi áp dụng trí tưởng tượng của việc làm phim, điều này vẫn bị coi là ảo tưởng, nhưng nó vẫn xảy ra trong đời thực của chúng ta" - bản kiến nghị của Hiệp hội Khủng hoảng và phục hồi ngành điện ảnh Hàn Quốc viết.
Kiến nghị đã mở trong 30 giờ từ ngày 5 đến ngày 6-12 và đã thu thập được chữ ký của 2.518 cá nhân và 77 tổ chức. "Đối với người Hàn Quốc trong ngành điện ảnh, ông Yoon Suk Yeol không còn là tổng thống của Hàn Quốc, mà giờ đây chỉ đơn giản là tội phạm" - bản kiến nghị nêu.
Ngoài thủ đô Seoul, các cuộc biểu tình cũngẽ được tổ chức tại các thành phố như Busan và Jeju - Ảnh: AFP
Bỏ phiếu sớm 2 giờ
Ban đầu cuộc bỏ phiếu dự kiến diễn ra lúc 19h ngày 7-12 theo giờ Hàn Quốc. Tuy nhiên, Đảng Dân chủ (DP) - đảng đối lập chiếm nhiều ghế nhất tại Quốc hội Hàn Quốc - đã quyết định đẩy thời gian bỏ phiếu lên sớm hai giờ.
Để có thể thông qua kiến nghị luận tội ông Yoon, cần phải có 2/3 số nghị sĩ tại Quốc hội (tức ít nhất 200/300 nghị sĩ) ủng hộ. Hiện tại Quốc hội Hàn Quốc có 300 ghế, trong đó Đảng Quyền lực nhân dân (PPP) của Tổng thống Yoon có 108 ghế.
Phe đối lập sẽ phải cần thêm ít nhất 8 phiếu ủng hộ từ các nghị sĩ PPP thì mới có thể thông qua kiến nghị luận tội. Nếu kiến nghị được thông qua, Tòa án Hiến pháp sẽ xem xét và quyết định trong vòng tối đa 180 ngày.
Các nghị sĩ xếp hàng bỏ phiếu - Ảnh chụp màn hình Reuters
Các nghị sĩ bỏ phiếu vào thùng tại Quốc hội Hàn Quốc ngày 7-12 - Ảnh chụp màn hình Reuters
Tòa án Hiến pháp sẽ quyết định liệu Tổng thống Yoon có vi phạm các tội danh mà Quốc hội cáo buộc và liệu những vi phạm đó có đủ nghiêm trọng để luận tội hay không. Nếu ít nhất sáu trong chín thẩm phán bỏ phiếu ủng hộ, ông Yoon sẽ bị phế truất.
Trong trường hợp đó, Thủ tướng Han Duck Soo sẽ tạm thời đảm nhiệm vai trò lãnh đạo và một cuộc bầu cử tổng thống mới sẽ diễn ra trong vòng 60 ngày.
Ông Yoon đã ban bố thiết quân luật đầu tiên tại Hàn Quốc kể từ năm 1980 vào tối 3-12 và dỡ bỏ sau khoảng sáu giờ. Một số người biểu tình cho rằng Tổng thống Yoon "đã khiến đồng hồ của Hàn Quốc quay ngược lại 44 năm" và kêu gọi "bắt ông ấy phải trả giá cho 155 phút kinh hoàng này".
Sáng 7-12, ông Yoon đã có bài phát biểu trực tiếp trên truyền hình, bày tỏ xin lỗi người dân cả nước vì đã gây lo ngại và những bất tiện khi ban bố thiết quân luật vào đêm 3-12.
Trong phát ngôn chính thức đầu tiên trước công chúng sau động thái trên, ông Yoon khẳng định sẽ không bao giờ có tình trạng thiết quân luật thứ hai và cam kết không trốn tránh trách nhiệm pháp lý, chính trị liên quan đến việc ra quyết định thiết quân luật.
Màn hình tivi chiếu bài phát biểu trực tiếp của Tổng thống Hàn Quốc Yoon Suk Yeol trước cuộc bỏ phiếu về kiến nghị luận tội. Ảnh chụp tại một chợ điện tử ở Seoul, Hàn Quốc ngày 7-12 - Ảnh: AFP
Hai tổng thống đối mặt thủ tục luận tội
Trước đó, từ thập niên 1980 đến nay chỉ có hai tổng thống Hàn Quốc từng đối mặt với thủ tục luận tội.
Năm 2017, bà Park Geun Hye bị luận tội và phế truất do liên quan bê bối tham nhũng. Vào năm 2004, Tổng thống Roh Moo Hyun bị luận tội vì cáo buộc vận động tranh cử bất hợp pháp nhưng Tòa án Hiến pháp đã lật lại quyết định này, giúp ông giữ được chức vụ.