Đến ngày 21/9, cơ sở 2 của hai bệnh viện Bạch Mai và Việt Đức tại TP Phủ Lý (Hà Nam) đều đóng cửa. Bên trong khuôn viên hai viện, cỏ dại mọc um tùm, nhiều phần còn thi công dang dở. Tình trạng này đã kéo dài 6 năm nay.
Đây là hai dự án trọng điểm của Bộ Y tế, trong đề án xây dựng 5 bệnh viện lớn cả nước khởi động từ năm 2014. Chủ đầu tư là Ban Quản lý dự án y tế trọng điểm (thuộc Bộ Y tế). Trong 5 bệnh viện này, có ba bệnh viện tại TP HCM gồm Nhi đồng Thành phố, Ung bướu TP HCM cơ sở 2, Viện Chấn thương chỉnh hình (Bệnh viện Quân y 175). Cả ba bệnh viện đã hoàn thiện và đang hoạt động khám chữa bệnh. Trong đó, Bệnh viện Nhi đồng Thành phố khánh thành vào đầu tháng 6/2018, kinh phí 4.500 tỷ đồng. Viện Chấn thương chỉnh hình (Bệnh viện Quân y 175) chi phí 2.200 tỷ đồng, hoạt động từ cuối năm 2019. Bệnh viện Ung bướu TP HCM cơ sở 2 khánh thành tháng 10/2020 với mức đầu tư hơn 5.800 tỷ đồng.
Hai công trình Bệnh viện Hữu nghị Việt Đức và Bệnh viện Bạch Mai cơ sở hai tại Hà Nam khởi công năm 2014, mỗi viện quy mô 1.000 giường, mức đầu tư gần 5.000 tỷ đồng. Kế hoạch là đến năm 2017 hoàn thành xây dựng hai viện và đưa vào sử dụng, tuy nhiên đến nay cả hai đều hoang hóa.
Trả lời VnExpress ngày 20/9, một thành viên của Ban Quản lý dự án (không muốn nêu tên) cho biết hai bệnh viện này đã hoàn thành xây dựng cơ bản khoảng 90% từ năm 2016. Bệnh viện Bạch Mai cơ sở hai còn một số hạng mục như cổng phụ, phân chia các phòng theo thiết kế...
Tuy nhiên, quá trình xây dựng có nhiều điều chỉnh, thay đổi, khiến thời gian thực hiện kéo dài; việc thực hiện quy định xây dựng, các hợp đồng chưa tốt khiến vướng mắc nảy sinh trong quá trình thanh quyết toán, giải ngân vốn. Do đó, nhà thầu không thể tiếp tục thi công, gặp khó khăn khi thanh toán các hạng mục đã hoàn thành. Các dự án cứ kéo dài, không thể bàn giao để đi vào hoạt động.
Người này cũng chia sẻ "các thông tin chi tiết hơn được coi là tài liệu mật, không thể tiết lộ". Còn Thứ trưởng Y tế Trần Văn Thuấn từ chối bình luận khi VnExpress hỏi về tiến độ và nguyên nhân vướng mắc của hai dự án, cho biết đã báo cáo Thủ tướng và Thủ tướng đã kết luận, chỉ đạo tháo gỡ các khó khăn.
Trong khi đó, đại diện một đơn vị làm thầu tủ, trạm và các phần cơ điện tại dự án Bệnh viện Hữu nghị Việt Đức năm 2018-2019, cho biết chủ đầu tư dự án thanh toán tiền đọng nhỏ giọt, kéo dài nhiều năm. Do đó, đơn vị không thể bàn giao hoặc nghiệm thu phần việc của mình. Để tiếp tục duy trì công việc, trả lương nhân công, đơn vị phải nhận làm thêm các công trình khác song song với dự án bệnh viện.
Đại diện một đơn vị khác thi công điện nước, cũng cho biết đã làm việc hơn 10 tháng, bị nợ gần một tỷ đồng.
Một khu vực tại Bệnh viện Bạch Mai cơ sở 2 (Hà Nam) mọc cỏ dại, chưa hoàn thành. Ảnh: Ngọc Thành
Thủ tướng Phạm Minh Chính hôm 18/9 đã kiểm tra thực địa Bệnh viện Bạch Mai và Bệnh viện Hữu nghị Việt Đức cơ sở 2, chứng kiến nhiều hạng mục của hai viện chưa hoàn thành; phần lớn chưa có trang thiết bị y tế. Nhiều khu vực phụ trợ xuống cấp; sân, vườn cỏ dại mọc um tùm, hoang hóa.
Thủ tướng đánh giá việc đầu tư hai bệnh viện hiện đã chậm tiến độ nhiều năm, đội vốn do yếu kém. Chủ đầu tư sai khi lập dự án, tư vấn, thẩm định dự án, quyết định đầu tư, chọn nhà thầu, ký hợp đồng, đấu giá và tổ chức thực hiện.
Do đó, Thủ tướng yêu cầu thành lập Tổ công tác do lãnh đạo Bộ Y tế làm Tổ trưởng, với sự tham gia của lãnh đạo các Bộ: Kế hoạch và Đầu tư, Xây dựng, Tài chính, Tư pháp, Văn phòng Chính phủ và UBND tỉnh Hà Nam. Tổ này rà soát ngay, đánh giá lại toàn bộ quá trình thực hiện dự án, thủ tục pháp lý, tổng mức đầu tư, thời gian thực hiện... trong vòng 1-2 tháng phải có giải pháp tháo gỡ.
Bệnh nhân điều trị nằm ngoài hành lang Bệnh viện Hữu nghị Việt Đức (Hà Nội). Ảnh: Thế Quỳnh
Người bệnh chịu thiệt
Đại diện Bệnh viện Bạch Mai cho biết cơ sở 2 của bệnh viện được xây dựng nhằm giảm tải cho cơ sở chính tại Hà Nội. Tuy nhiên, dự án xây dựng cứ kéo dài, còn bệnh viện cũ vẫn quá tải. Trong khi đó nhu cầu khám chữa bệnh tăng đột biến sau dịch Covid-19, mỗi ngày bệnh viện khám chữa 6.000-8.000 người. Nhiều người khám nội khoa phải chờ đợi do các phòng khám đã chật ních, còn người bệnh nội trú phải nằm ghép. Trong khi đó, mục tiêu của ngành y tế là chống nằm ghép và tăng sự hài lòng của người bệnh.
Còn tại Bệnh viện Hữu nghị Việt Đức, hiện người bệnh mổ xong không có chỗ nằm hoặc phải nằm ở ngoài hành lang. Một số người phải ra viện hoặc chuyển tuyến sớm. Liên quan đến dự án xây cơ sở 2 chậm trễ, lãnh đạo Việt Đức từ chối bình luận.
Trong khi đó Bệnh viện Bạch Mai vận hành cơ sở Hà Nam vào năm 2019, nhưng dừng hoạt động từ tháng 3/2020. Lãnh đạo bệnh viện cho biết, thời điểm đó phòng khám thu hút khoảng 600 bệnh nhân đến khám mỗi ngày. Các trang thiết bị được mang từ cơ sở một xuống để phục vụ công tác khám bệnh. Tuy nhiên, cơ sở này chỉ thăm khám, không điều trị. Bệnh nhân nặng, cấp cứu phải chuyển về Bệnh viện tỉnh Hà Nam, ca khó chẩn đoán đưa đến Bạch Mai cơ sở 1. Người bệnh đến khám không được thanh toán bảo hiểm. Lượng bệnh nhân đến khám giảm dần, bệnh viện phải bù lỗ.
Đại diện hai bệnh viện đều rất mong mỏi cơ sở ở Hà Nam được đưa vào hoạt động toàn bộ để phục vụ người bệnh tốt hơn. Bệnh nhân ở miền Trung và lân cận thủ đô, ví dụ các tỉnh Hà Tĩnh, Nghệ An, Thanh Hóa, Ninh Bình... sẽ thêm cơ sở khám chữa bệnh tiện lợi về địa lý, rút ngắn về khoảng cách.
"Sớm đi vào hoạt động, cơ sở 2 sẽ là cánh tay nối dài của Bạch Mai, đảm bảo chất lượng khám chữa bệnh. Người bệnh sẽ được lợi nhất trong vấn đề này", lãnh đạo Bệnh viện Bạch Mai khẳng định.
Bệnh viện Bạch Mai đã chuẩn bị sẵn nhân lực để triển khai ngay khi tiếp nhận cơ sở 2. Theo kế hoạch, giai đoạn đầu, bệnh viện cần khoảng 1.000 cán bộ nhân viên, một phần ba thuộc nhóm hậu cần, một số vị trí sẽ tuyển dụng ngay tại địa phương. Bệnh viện đã chuẩn bị đội ngũ bác sĩ trẻ, bên cạnh đó sẽ luân chuyển các bác sĩ, lãnh đạo có kinh nghiệm để trực tiếp chỉ đạo chuyên môn, điều hành. Ngoài khám chữa bệnh, điều trị, Bệnh viện Bạch Mai còn đào tạo nhân lực y tế cho địa phương, nghiên cứu khoa học, ứng dụng kỹ thuật mới từ nước ngoài hoặc do triển khai kỹ thuật do Việt Nam nghiên cứu để chuyển giao công nghệ.
Chi Lê - Lê Phương - Lê Nga