Thì là được chiết xuất từ hạt cây cuminum cyminum, dùng làm gia vị nấu ăn, phổ biến trong ẩm thực Địa Trung Hải và Tây Nam Á. Trong y học cổ truyền, thì là được xem như dược liệu có nhiều lợi ích cho sức khỏe như giảm huyết áp, cholesterol và đường huyết, hỗ trợ tiêu hóa và ngăn ngừa nhiễm trùng, giàu sắt. Thì là cũng có thể giúp giảm cân, chứa nhiều flavonoid là chất chống oxy hóa có thể trung hòa các gốc tự do và ngăn ngừa tổn thương tế bào, giảm nguy cơ mắc bệnh mạn tính như tim mạch và ung thư.
Giảm đường huyết
Thì là có thể hỗ trợ điều trị tiểu đường. Nghiên cứu cho những người uống viên bổ sung thì là có thể kiểm soát chỉ số đường huyết so với nhóm dùng giả dược, đặc biệt ở người thừa cân. Một nghiên cứu chuột mắc bệnh tiểu đường ăn bột thì là trong 8 tuần đã giảm đường huyết và mức ure trong máu.
Thì là giúp giảm hình thành glycation (AGE) gây hại cho tế bào, theo các nghiên cứu trong phòng thí nghiệm. Tuy nhiên hiện chưa rõ hợp chất nào trong thì là mang lại những lợi ích này và lượng cần thiết cụ thể.
Giảm cholesterol
Các thử nghiệm lâm sàng đã chứng minh tác động tích cực của thì là đối với mức cholesterol. Một nghiên cứu chỉ ra rằng uống 75 mg thì là hai lần mỗi ngày trong 8 tuần giúp giảm triglycerid máu. Một nghiên cứu khác cho thấy dùng chiết xuất thì là trong 6 tuần giảm gần 10% LDL "xấu" bị oxy hóa.
Một nghiên cứu khác, với 88 phụ nữ tham gia, cho thấy trộn 3 g thì là với sữa chua dùng hai lần mỗi ngày trong ba tháng có thể tăng HDL "tốt".
Giảm huyết áp
Nghiên cứu cho thấy thì là có những đặc tính có thể giúp giảm huyết áp. Nhờ tác dụng chống oxy hóa và chống viêm, thì là có thể hỗ trợ tăng cường nitric oxide trong máu, làm dịu mạch máu căng thẳng và có hạ huyết áp.
Flavonoid trong thì là có thể ngăn chặn tổn thương tế bào và các tình trạng như tăng huyết áp. Còn lượng kali dồi dào trong thì là hỗ trợ cơ thể loại bỏ natri, điều chỉnh áp lực máu.
Thì là. Ảnh: NY Times
Liều lượng sử dụng an toàn
Dưới đây là một số hướng dẫn về liều lượng an toàn:
- Bột thì là: Liều thông thường 1,5-3 g mỗi ngày, tối đa 6 tháng.
- Cumin churna: Liều khuyến cáo 1/2-1 muỗng cà phê, hai lần mỗi ngày.
- Dầu thì là: Liều khuyến cáo 1-2 giọt, hai lần mỗi ngày.
- Bổ sung thảo dược từ thì là: Liều khuyến cáo 300-600 mg mỗi ngày.
Cách sử dụng
Thì là có hương vị đậm đà nên được sử dụng trong nhiều món ăn như cơm, súp, hầm, cà ri, ớt chuông nhồi thịt và rau củ nướng.
Rang hạt thì la nguyên vỏ trên chảo chống dính sẽ làm nổi bật hương vị độc đáo của chúng. Xào khô trước khi nghiền nhỏ sẽ làm dịu độ cay nồng và hương thơm hơn.
Cẩn thận khi nấu an2 với thì là vì mùi vị mạnh mẽ của nó dễ dàng lấn át món ăn.
Tác dụng phụ
- Dị ứng: Một số người có thể dị ứng với thì là.
- Rối loạn đông máu: Thì là có thể làm chậm quá trình đông máu.
- Đường huyết: Thì là có thể làm hạ thấp mức đường huyết gây nguy hiểm cho người bị tiểu đường hoặc đang sử dụng thuốc trị tiểu đường.
- Phẫu thuật: Thì là có thể ảnh hưởng kiểm soát đường huyết và làm tăng nguy cơ chảy máu trong quá trình phẫu thuật. Nên ngừng sử dụng ít nhất hai tuần trước khi phẫu thuật.
- Mang thai: Một số người dùng thì là để kích thích sảy thai nên phụ nữ mang thai hoặc đang cố gắng mang thai nên cẩn trọng.
- Mức testosterone: Thì là có thể kiềm chế mức testosterone khiến nam giới giảm khả năng sinh sản hơn.
- Tác dụng phụ khác: Thì là có thể gây khó tiêu hóa, ợ nóng, đầy hơi, buồn nôn chóng mặt và đau bụng
- Tổn thương gan: Dầu dễ bay hơi trong hạt thì là gây tổn thương gan hoặc thận.
- Tính chất gây ngủ: Hạt thì là chứa các thuộc tính gây ngủ dẫn tới rối loạn tâm thần và buồn ngủ.
Dù vậy thì là không phải giải pháp kỳ diệu duy trì sức khỏe tốt và giảm lượng mỡ, đường, huyết áp. Phương pháp hữu hiệu gồm tập luyện đều đặn, chế độ ăn cân bằng, ngủ đủ, hạn chế thực phẩm qua xử lý, uống đủ nước, hạn chế bia rượu, ngừng thuốc lá.
Tham khảo ý kiến bác sĩ trước dùng thì là nếu đang uống thuốc hay điều trị bệnh lý.
Mỹ Ý (Theo Mirror)