"Cần nhận diện ngay đột quỵ khi có triệu chứng, đưa đến bệnh viện có thể điều trị đột quỵ gần nhất", TS.BS Trần Chí Cường, Giám đốc Bệnh viện Đa khoa Quốc tế S.I.S Cần Thơ, nói tại tọa đàm do Câu lạc bộ Doanh nhân Sài Gòn tổ chức, ngày 8/11.
Bệnh viện tiếp nhận nhiều trường hợp vào viện trễ vì tưởng nhầm trúng gió, lo loay hoay bôi dầu, cạo gió, giác hơi, nằm nghỉ ngơi... Thậm chí, có người chần chừ vào viện dù nhà chỉ cách nơi điều trị đột quỵ khoảng 30 phút chạy xe, đến khi vào cấp cứu thì không thể qua khỏi.
TS.BS Trần Chí Cường chia sẻ tại tọa đàm ngày 8/11. Ảnh: Tâm An
Khi cơn đột quỵ xảy ra, cứ mỗi phút trôi qua sẽ làm mất 2 triệu tế bào thần kinh. Do đó, phải tiếp cận điều trị càng sớm càng tốt. Với đột quỵ nhồi máu não, bệnh nhân vào viện sớm trong 4,5 giờ đầu có thể điều trị hiệu quả với thuốc tiêu sợi huyết, đa số hồi phục gần như hoàn toàn. Các thống kê ghi nhận khoảng 40% người sau đột quỵ gặp di chứng trung bình, phải sống cảnh tàn phế, phụ thuộc một phần. 30% bệnh nhân tàn phế nặng, phải sống phụ thuộc, sống thực vật, tử vong.
"Đột quỵ lấy đi nước mắt lớn nhất của nhân loại, bởi biến cố xảy ra đột ngột, không có thời gian để kịp làm nhiều điều", bác sĩ Cường nói. Trên toàn cầu, ba kẻ thù cướp đi sinh mạng nhiều người nhất là đột quỵ, bệnh tim mạch, ung thư. Rất nhiều người đột ngột ra đi ở tuổi dưới 50, đang tuổi cống hiến với rất nhiều trọng trách.
Toàn thế giới ghi nhận khoảng 15 triệu người đột quỵ mỗi năm, mỗi 45 giây có một người đột quỵ và mỗi ba phút có một người tử vong. Tỷ lệ tử vong do đột quỵ tại Việt Nam cao hơn thế giới. Bệnh có xu hướng ngày càng trẻ hóa.
Bác sĩ can thiệp bệnh nhân đột quỵ. Ảnh: Bệnh viện cung cấp
Theo bác sĩ Cường, đột quỵ không có vaccine dự phòng, cũng không có viên thuốc "thần dược" nào giúp phòng ngừa. Tuy nhiên, khoảng 80% đột quỵ có thể phòng ngừa nhờ loại bỏ, kiểm soát tốt các yếu tố nguy cơ. Người thừa cân, béo phì cần nỗ lực đạt được trọng lượng lý tưởng.
Người có các bệnh lý như tăng huyết áp, đái tháo đường, mỡ máu cao... phải duy trì điều trị. Không hút thuốc lá, tránh nơi có khói thuốc, hạn chế rượu bia. Tầm soát các dị tật, dị dạng mạch máu não, nhất là khi có các dấu hiệu đau đầu, động kinh, thiếu máu não thoáng qua...
Khi xảy ra các dấu hiệu đột quỵ, cần lựa chọn vào bệnh viện gần nhất nhưng phải có khả năng điều trị đột quỵ. Việc vào cấp cứu sai nơi có thể làm chậm trễ thời gian vàng, ảnh hưởng kết quả hồi phục của bệnh nhân.
Lê Phương