Ngày 3/12, sau hơn một tuần nghị án, TAND Cấp cao tại TP HCM bác kháng cáo xin giảm án chung thân của bà Đỗ Thị Nhàn (cựu cục trưởng Thanh tra, giám sát ngân hàng II thuộc Ngân hàng Nhà nước).
Tòa phúc thẩm xác định bà Nhàn phạm tội nhiều lần, xâm phạm hoạt động đúng đắn của cơ quan, tổ chức; gây xói mòn niềm tin của nhân dân, ảnh hưởng đường lối chủ trương của Đảng và Nhà nước; tạo điều kiện cho bị cáo Trương Mỹ Lan chiếm đoạt tiền, gây thiệt hại cho SCB số tiền đặc biệt lớn.
Theo HĐXX, bà Nhàn đã nộp lại toàn bộ tiền nhận hối lộ 5,2 triệu USD, nộp thêm một tỷ đồng để khắc phục hậu quả chung của vụ án; có nhiều thành tích trong công tác; cha và ông nội có huân chương... Tuy nhiên, mức độ, tính chất và hậu quả bị cáo Nhàn gây ra trong vụ án này là đặc biệt nghiêm trọng, gây thiệt hại cho SCB hơn 500.000 tỷ đồng.
"Hành vi của bị cáo đã tạo điều kiện cho bị cáo Lan và đồng phạm chiếm đoạt số tiền lớn, đến nay chưa khắc phục được hậu quả. Việc tòa sơ thẩm xử phạt bị cáo Nhàn mức án nghiêm khắc là có căn cứ", HĐXX nêu quan điểm bác đơn kháng cáo xin giảm nhẹ hình phạt của bà Nhàn, tuyên y án tù chung thân.
Bà Đỗ Thị Nhàn tại tòa phúc thẩm. Ảnh: Quỳnh Trần
Bản án xác định, bà Nhàn là người chịu trách nhiệm chính về kết quả thanh tra SCB. Bị cáo đã gặp gỡ bà Trương Mỹ Lan (68 tuổi, Chủ tịch Tập đoàn Vạn Thịnh Phát) thỏa thuận về việc "làm mờ sai phạm" và 4 lần nhận tiền từ SCB thông qua Võ Tấn Hoàng Văn (Tổng giám đốc SCB) tổng cộng 5,2 triệu USD. Từ đó, bà Nhàn chỉ đạo cấp dưới báo cáo và ban hành dự thảo kết luận thanh tra không trung thực, bao che, bưng bít sai phạm của SCB; tạo điều kiện cho SCB được tiếp tục tái cơ cấu.
Quá trình thanh tra, bị cáo Nhàn biết rõ bà Lan là người nắm giữ cổ phần gần như tuyệt đối tại SCB, là người có trách nhiệm xây dựng báo cáo thanh tra trình Ngân hàng Nhà nước và Chính phủ. Tuy nhiên, bị cáo đã thông qua Võ Tấn Hoàng Văn 2 lần gặp gỡ, trao đổi với bà Lan về thực trạng và sai phạm tại SCB.
Lần đầu gặp, bà Lan đề nghị Nhàn hỗ trợ SCB sớm kết thúc thanh tra để nhà đầu tư nước ngoài vào mua cổ phần đầu SCB, được tiếp tục tái cơ cấu. Trong lần thứ hai, Nhàn đề nghị Lan bán tài sản trả nợ các khoản vay cũ để không chuyển sang cơ quan điều tra.
Sau hai lần gặp, bị cáo Nhàn đã 4 lần nhận tiền của SCB từ Văn, sau đó sửa kết quả thanh tra theo hướng không đưa SCB vào diện kiểm soát đặc biệt, không chuyển cho cơ quan điều tra về các sai phạm của ngân hàng này. Đây chính là nguyên nhân các cơ quan chức năng không kịp thời ngăn chặn hành vi của bà Lan và đồng phạm.
Trước đó, quá trình xét xử phúc thẩm, bà Nhàn xin HĐXX ghi nhận sự cống hiến tận tâm, tận lực trong gần 30 công tác trong ngành ngân hàng. Thời điểm thanh tra SCB bà đã báo cáo đầy đủ sai phạm, thực trạng ngân hàng. Từ khi bị bắt bản thân bà đã nhận thức có sai phạm nên đã khắc phục hậu quả ngay từ đầu.
Cựu cục trưởng nói bản thân đang có nhiều bệnh mãn tính, có nhiều tình tiết giảm nhẹ chưa được cấp sơ thẩm chấp nhận như: có nhiều thành tích xuất sắc trong công tác; được Chủ tịch nước tặng huân chương lao động, Chính phủ tặng bằng khen và nhận nhiều kỷ niệm chương, bằng khen vì sự nghiệp ngân hàng... xin tòa xem xét. "Bị cáo cả một đời cống hiến đã bị hủy hoại bởi một lần sai phạm. Mong HĐXX xem xét để bị cáo sớm trở về với gia đình, điều trị bệnh...", bà Nhàn nghẹn giọng khi trình bày lời nói sau cùng.
Ngoài bà Nhàn, tòa phúc thẩm cũng giữ nguyên án chung thân với 3 cựu lãnh đạo của SCB gồm Đinh Văn Thành, Bùi Anh Dũng và Võ Tấn Hoàng Văn.
Riêng đối với ông Chu Lập Cơ, Trương Huệ Vân và một số bị cáo khác, tòa ghi nhận họ có một số tình tiết giảm nhẹ nên giảm án 1-5 năm tù.
Bà Trương Mỹ Lan tại tòa hôm nay. Ảnh: Quỳnh Trần
Đối với bà Trương Mỹ Lan, tòa phúc thẩm xác định hành vi của bị cáo là đặc biệt nghiêm trọng; là người chủ mưu, cầm đầu, cùng lúc phạm 3 tội. Tại tòa, dù bị cáo Lan có ý thức tích cực khắc phục hậu quả vụ án, ngoài hơn 600 mã tài sản đã được định giá còn 440 mà tài sản chưa được định giá, 658 mã tài sản của gia đình bà và dự án 6A khu Trung Sơn Bình Chánh được đưa vào khắc phục hậu quả, nhưng "chưa đủ pháp lý để xác định đã khắc phục 3/4 hậu quả vụ án".
Ngoài ra, bị cáo còn có chuyển biến sâu sắc về nhận thức, ăn năn hối và nhiều tình tiết giam nhẹ khác nên HĐXX chấp nhận quan điểm của VKS giảm nhẹ cho bị cáo một phần hình phạt về tội Vi phạm quy định về cho vay trong hoạt động của các tổ chức tín dụng.
Về tổng thể, HĐXX xác định vụ án này đặc biệt lớn, bị cáo phạm nhiều tội gây hậu quả đặc biệt nghiêm trọng, nên không có cơ sở giảm nhẹ tội Tham ô tài sản; Đưa hối lộ. Tuy nhiên, HĐXX cho rằng, theo quy định, người bị kết án tử hình sau khi bản án có hiệu lực nếu tích cực khắc phục 3/4 hậu quả vụ án thì sẽ được xem xét chuyển từ tử hình sang chung thân.
Từ đó, tòa phúc thẩm tuyên giảm cho bà Lan từ 20 năm tù xuống 16 năm tù về tội Vi phạm quy định về cho vay trong hoạt động của các tổ chức tín dụng; giữ nguyên án tử hình về tội Tham ô tài sản và 20 năm tù về tội Nhận hối lộ. Tổng hợp hình phạt bà Lan phải nhận là tử hình.
Về trách nhiệm dân sự, tòa giữ nguyên quan điểm buộc bà Lan phải có nghĩa vụ bồi thường tổng cộng hơn 673.000 tỷ đồng - là dư nợ của các khoản vay đến thời điểm khởi tố vụ án. Tiếp tục kê biên, phong tỏa khối tài sản liên quan đến bà Lan để đảm bảo nghĩa vụ thi hành án.
Tòa cũng bác kháng cáo của bà Lan về việc xin miễn hơn 600 tỷ đồng án phí.
>> Chi tiết mức án phúc thẩm của các bị cáo
Quốc Thắng - Hải Duyên