Bị cáo chịu mức phạt cao nhất là bà Nguyễn Thị Thanh Nhàn, Chủ tịch HĐQT Công ty Cổ phần Tiến bộ quốc tế (AIC) với 10 năm tù. Đây là vụ án thứ 5 bà Nhàn bị xét xử vắng mặt do đang trốn truy nã, tổng hợp mức án 4 vụ trước đó, bà Nhàn sẽ phải thi hành 30 năm tù.
Bà Nhàn bị đánh giá "có vai trò chủ mưu, cầm đầu", tổ chức thực hiện tội phạm nên cần chịu mức án cao nhất.
Ông Đường là đại diện chủ đầu tư, chỉ đạo cấp dưới thực hiện hành vi thông thầu, giúp AIC trúng thầu, phải chịu án cao nhất trong nhóm các bị cáo thuộc chủ đầu tư, VNCERT. Trước đó, ông Đường bị VKS đề nghị 5-6 năm.
Theo bản án tuyên chiều nay của TAND Hà Nội, bà Nhàn, ông Đường và 11 người cùng bị kết tội Vi phạm quy định về đấu thầu gây hậu quả nghiêm trọng, do có sai phạm trong đấu thầu dự án mua sắm thiết bị tại VNCERT, đơn vị thuộc Cục An toàn thông tin, Bộ Thông tin Truyền thông, gây thiệt hại 17,2 tỷ đồng.
Bị cáo Nguyễn Trọng Đường, cựu Giám đốc VNCERT. Ảnh: Danh Lam
Trong các bị cáo còn lại, bị cáo Ngô Quang Huy, cựu Phó giám đốc VNCERT, bị tuyên 30 tháng tù; Trần Duy Hiếu, Vụ phó Kế hoạch tài chính Bộ thông tin Truyền thông, 30 tháng.
Các bị cáo còn lại bị tuyên 30 tháng án treo đến 42 tháng tù.
>>Mức án của 13 bị cáo
HĐXX đánh giá đây là vụ án đặc biệt nghiêm trọng, gây thiệt hại đặc biệt lớn. Các bị cáo đều có trình độ, nhận thức, nhiều bị cáo là lãnh đạo cơ quan và giám đốc doanh nghiệp, gây dư luận xấu, cần xét xử nghiêm minh.
Về việc xét xử vắng mặt bị cáo Nhàn, tòa cho hay hành vi phạm tội có liên quan đến các bị cáo khác nên cơ quan điều tra không ra quyết định tạm đình chỉ điều tra mà vẫn đề nghị truy tố vắng mặt và xét xử các bị can bỏ trốn.
Theo HĐXX, việc không tạm đình chỉ mà quyết định truy tố và xét xử bị cáo Nhàn là hoàn toàn đúng quy định, phù hợp với tính chất, đặc điểm của vụ án, nhằm giải quyết toàn diện, triệt để.
Thiệt hại vụ án được xác định hơn 17,2 tỷ đồng, được tính là phần AIC hưởng lợi nên công ty này phải có nghĩa vụ chính trong việc khắc phục. Tòa ghi nhận các bị cáo trong vụ án cùng khắc phục tổng 985 triệu đồng, là phù hợp với nghĩa vụ bồi thường thiệt hại phải chịu. Còn lại hơn 16 tỷ đồng, bà Nhàn và AIC có nghĩa vụ bồi thường mỗi người một nửa.
Phiên tòa do thẩm phán Lưu Ngọc Cảnh làm chủ tọa, kết thúc sớm 3 ngày so dự kiến. Ảnh: Danh Lam
Trước đó tại phần xét hỏi, ông Đường thừa nhận sai phạm với tư cách người đứng đầu, song phân trần chịu nhiều áp lực từ Bộ trưởng Thông tin Truyền thông khi đó là ông Trương Minh Tuấn, do trực tiếp chỉ đạo phải hỗ trợ AIC trúng thầu.
Các bị cáo thuộc AIC khai chỉ làm theo chỉ đạo của bà Nhàn, nghĩ việc cung cấp báo giá, danh mục thiết bị là công việc hỗ trợ đơn thuần cho VNCERT, sau này mới biết đó là hành vi thông thầu.
Các bị cáo thuộc công ty tư vấn nói sai phạm do dự án khó, năng lực yếu kém. Nhóm bị cáo thuộc công ty thẩm định giá cho rằng chỉ "vô tình" tạo điều kiện cho chủ đầu tư và nhà thầu thông đồng trục lợi.
Luật sư của ông Đường cho rằng thân chủ làm việc trên tinh thần tiết kiệm, chống lãng phí, tận dụng hệ thống đang sử dụng nên đã quyết liệt trình cấp trên thực hiện phương án nâng cấp thay vì sử dụng hệ thống thiết bị mới trị giá 300 tỷ đồng theo đề xuất từ phía AIC.
Dù bị xác định là gây thiệt hại cho Nhà nước hơn 17,2 tỷ đồng, nhưng với chi phí ít nhất, dự án của VNCERT vẫn mang lại lợi ích nhiều nhất, luật sư nói và so sánh với các khác liên quan AIC, cho rằng thiệt hại của vụ án này đã được hạn chế tối đa, theo luật sư.
Các luật sư tại tòa. Ảnh: Danh Lam
Cáo trạng xác định, VNCERT trực thuộc Cục An toàn thông tin, có nhiệm vụ chủ trì kế hoạch, dự án ứng cứu sự cố máy tính và an toàn thông tin mạng trên toàn quốc.
Tháng 10/2016, VNCERT triển khai dự án mua sắm trang thiết bị theo dõi, phân tích sự cố, tấn công an toàn thông tin mạng trên một số kênh kết nối Internet quốc tế. Tổng mức đầu tư cho dự án 95 tỷ đồng, trong đó chi phí thiết bị được xác định 70,6 tỷ đồng, toàn bộ nguồn vốn từ Ngân sách nhà nước.
Tháng 6/2017, khi dự án được phê duyệt, bà Nhàn phân công bị cáo Sơn, Trưởng ban thuộc AIC liên hệ với ông Đường để trao đổi, xây dựng hồ sơ mời thầu đảm bảo cho AIC trúng thầu.
Bà Nhàn chỉ đạo Công ty Mopha làm "quân xanh" dự thầu, đồng thời chỉ đạo nhân viên AIC làm khống tài liệu thể hiện năng lực chuyên môn trong lĩnh vực công nghệ thông tin (tăng thời gian làm việc của nhân sự chủ chốt).
3 nhà thầu nộp hồ sơ đều không đáp ứng yêu cầu đánh giá về năng lực, song ông Đường chỉ đạo cấp dưới báo cho các công ty tiếp bổ sung tài liệu và gửi văn bản để hợp thức hồ sơ. Kết quả, Công ty AIC trúng thầu gói 70,6 tỷ đồng.
Thực tế, VKS xác định gói thầu chỉ được định giá hơn 53 tỷ đồng. Do đó, hành vi gian lận thầu của các bị cáo đã gây thiệt hại cho Nhà nước 17,2 tỷ đồng.
Sau khi đấu thầu, ông Đường bị cáo buộc nhận của AIC một tỷ đồng và chia cho các thành viên tham gia.
Thanh Lam
