Trong phiên phúc thẩm mở ngày 15-17/5, tòa cũng xét kháng cáo của 10 bị cáo khác, đa số xin giảm nhẹ hình phạt.
Trong số này, tổng giám đốc kiêm Chủ tịch Công ty Cổ phần Công nghệ Việt Á Phan Quốc Việt xin giảm nhẹ hình phạt 29 năm tù. Cấp phó của Việt là Vũ Đình Hiệp, bị cấp sơ thẩm phạt 15 năm tù, kháng cáo xin đánh giá lại tội danh.
Cựu giám đốc CDC Hải Dương Phạm Duy Tuyến xin giảm nhẹ án sơ thẩm 13 năm tù; cựu vụ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Nam Liên xin giảm hình phạt 7 năm...
Cựu bộ trưởng Nguyễn Thanh Long tại phiên sơ thẩm hồi tháng 1. Ảnh: Ngọc Thành
Ông Long bị tòa sơ thẩm quy kết khi đương chức đã nhận 2,25 triệu USD của Việt Á và thông qua thư ký của mình để tạo điều kiện cho công ty này được lưu hành, bán kit test Covid-19 với giá cao. Tại phiên toà, cựu bộ trưởng thừa nhận số tiền, song phủ nhận "đề nghị, gợi ý" Việt Á đưa tiền mà chỉ được thư ký báo cáo lại "Việt Á làm ăn được nên tự cảm ơn".
Tòa sơ thẩm cũng đánh giá Phan Quốc Việt có trách nhiệm cao nhất, "thông đồng câu kết" với nhiều cựu cán bộ để Việt Á được cùng nghiên cứu kit test, nhờ vả bằng tiền, "thỏa thuận ăn chia" để kit Việt Á được cấp phép và bán tại hàng chục địa phương.
Tổng số tiền Việt Á bị cáo buộc hối lộ 6 quan chức là hơn 82 tỷ đồng. Song tại tòa, Việt không cho rằng hành vi này là hối lộ, chỉ mang tính chất "cảm ơn". Bị cáo nói Việt Á có sai phạm song có công lớn trong chống dịch, cần được xem xét là yếu tố giảm nhẹ.
>>Danh sách những người kháng cáo
Về dân sự, Công ty Việt Á kháng cáo đề nghị không tịch thu sung công quỹ số tiền được xác định là hưởng lợi bất chính từ việc bán kit xét nghiệm cho các tổ chức, cá nhân không liên quan vụ án.
Việt Á cũng yêu cầu các tổ chức mua kit xét nghiệm mà không qua thủ tục đấu thầu phải thanh toán tiền cho doanh nghiệp theo như hợp đồng đã ký; đề nghị hủy bỏ các biện pháp phong tỏa và hạn chế giao dịch với các tài khoản ngân hàng của doanh nghiệp này và các công ty trong hệ thống của Việt Á không liên quan đến vụ án...
Mẹ và vợ của Phan Quốc Việt cùng kháng cáo đề nghị hủy bỏ kê biên phong tỏa 54 sổ tiết kiệm, tổng cộng 432 tỷ đồng đứng tên họ. Đây là những tài sản bị cấp sơ thẩm đánh giá "là tài sản có được từ việc bán kit test xét nghiệm của Việt Á" nên tuyên tiếp tục kê biên đảm bảo thi hành án cùng các tài sản khác của bị cáo Việt.
Phan Quốc Việt khi rời phiên tòa sơ thảm hồi tháng 1. Ảnh: Ngọc Thành
27 người còn lại không kháng cáo, trong đó có cựu bí thư Tỉnh ủy Hải Dương Phạm Xuân Thăng (án sơ thẩm 5 năm); cựu giám đốc CDC tỉnh Bắc Giang Lâm Văn Tuấn, án sơ thẩm 5 năm...
>>Danh sách 27 người không kháng cáo
Theo án sơ thẩm, thời điểm Covid-19 bùng phát mạnh, nắm bắt chủ trương của Chính phủ về nghiên cứu sinh phẩm phục vụ phòng chống dịch, Việt tìm cách để Việt Á được thực hiện đề tài cùng Học viện Quân y. Việt sau đó biến sản phẩm nghiên cứu do Nhà nước sở hữu thành của công ty.
Việt đã hối lộ một số quan chức bộ ngành, địa phương, tổng 82 tỷ đồng, để Việt Á được Bộ Y tế cấp phép lưu hành, hiệp thương kit test với giá 470.000 đồng (gấp 3 lần quy định). Tính đến trước khi vụ án bị phát giác, Việt Á được nhà nước thanh toán gần 6 triệu kit test, tổng hơn 2.250 tỷ đồng. Từ đó, hơn 1.235 tỷ đồng chênh lệch giữa giá bán và giá sản xuất bị cơ quan điều tra xác định là "hưởng lợi bất chính".
Cựu bí thư Tỉnh ủy Hải Dương Phạm Xuân Thăng bị phạt 5 năm tù song không kháng cáo. Ảnh:Ngọc Thành
HĐXX cho rằng "một phần nguyên nhân gây ra sai phạm của các bị cáo" do trong khi cả hệ thống phải chống dịch bằng mọi cách thì sinh phẩm, vật tư y tế lại không có nên lâm vào thế "vỡ trận". Thời điểm này, dịch bệnh bùng phát cực kỳ nguy hiểm ở Việt Nam và trên thế giới khiến người dân hoang mang lo sợ.
Tuy nhiên, sai phạm của các bị cáo đã xâm phạm uy tín của cơ quan, tổ chức, làm mất niềm tin trong nhân dân, gây thiệt hại nghiêm trọng cho ngân sách Nhà nước. Hành vi của một số bị cáo là suy thoái tư tưởng, băng hoại đạo đức.
Khi lượng hình, tòa đã cân nhắc đến các tình tiết giảm nhẹ và có chính sách khoan hồng đặc biệt cho các bị cáo "phạm tội khi tham gia chống dịch nhưng không hưởng lợi hoặc hưởng lợi rất ít".
Thanh Lam