"Nếu không được cho lên nói, chắc bị cáo ngất tại chỗ", bà Lan run giọng, có dấu hiệu bị choáng, song tiếp tục xin tòa được trình bày.
HĐXX đồng ý, bà Lan gửi lời cảm ơn tới VKS đã giảm cho mình một phần hình phạt về tội Vi phạm quy định cho vay trong hoạt động của các tổ chức tín dụng (từ 20 năm xuống 16-18 năm tù). Tuy nhiên, bà mong được HĐXX và VKS xem xét thêm về tội Tham ô tài sản (tử hình) và Nhận hối lộ (20 năm tù).
"Đến hôm nay, VKS tiếp tục giữ mức hình phạt như thế thì bị cáo không còn tâm trí nào, tinh thần bấn loạn. Kính xin tòa và VKS xem xét thật kỹ cho bị cáo. Bị cáo chỉ mong muốn rằng làm sao để có thể trả nợ cho Ngân hàng Nhà nước", bà nói.
Giọng lạc hẳn, Chủ tịch Vạn Thịnh Phát cho biết thêm: "Bị cáo là người dám làm, dám chịu trách nhiệm. Suốt 10 năm qua, bị cáo đã cống hiến rất nhiều cho Ngân hàng SCB. Bị cáo không biết nói gì, chỉ xin HĐXX và VKS xem xét thật kỹ số liệu và một lần nữa cho bị cáo được đối chiếu với SCB về các khoản vay".
HĐXX sau đó đề nghị bà Lan bình tĩnh, sẽ được tiếp tục trình bày trong phần tự bào chữa.
Bà Trương Mỹ Lan tại tòa phúc thẩm. Ảnh: Trần Quỳnh
Trong phiên làm việc chiều nay, HĐXX cho phép bà Lan được ngồi để trình bày, nhưng bị cáo nói "sẽ cố gắng đứng, khi nào không cố được thì thôi".
Bà Lan đồng ý với quan điểm bào chữa của các luật sư trình bày trước đó về tội danh và trách nhiệm dân sự. "Mỗi con người sức chịu đựng có hạn. Hôm nay, tinh thần bị cáo không ổn lắm. Bị cáo có tuổi, không biết tình hình sức khỏe sắp tới như thế nào. Xin HĐXX, VKS làm rõ con số quy buộc số tiền mà bị cáo đã chiếm đoạt", bà Lan nhắc lại nội dung kháng cáo của mình.
Chủ tịch Vạn Thịnh Phát tự nhận bản thân đã có sự chuyển biến rất nhiều về nhận thức trong hai năm qua. Từ khi xử phúc thẩm, bà "có niềm hy vọng" tòa án sẽ phán quyết công bằng, nên đã tìm mọi cách để khắc phục hậu quả.
Tiếp đó, bà Lan trình bày về bối cảnh khó khăn của ngân hàng SCB, suốt nhiều năm luôn quay cuồng với việc kiếm tiền giúp SCB cũng như thực hiện các hoạt động mang lại hình ảnh đẹp cho đất nước, thành phố. Bà sau đó phân trần về nhiều khoản vay...
Sau gần nửa giờ đề cập lan man nhiều vấn đề, bà Lan được HĐXX động viên "có thể dành thời gian hai ngày cuối tuần để hệ thống lại các vấn đề cho rõ ràng" và sẽ trình bày tiếp vào phiên làm việc tiếp theo, với sự giúp đỡ của các luật sư.
Luật sư Phan Trung Hoài - một trong 5 người bào chữa cho bà Lan. Ảnh: Trần Quỳnh
'Ngôi sao hy vọng của bà Lan là HĐXX, VKS'
Trước đó, bào chữa cho bà Lan, luật sư Phan Trung Hoài cho biết thân chủ đã có sự chuyển biến mới về nhận thức liên quan đến yêu cầu kháng cáo, không kêu oan. Ông đề nghị HĐXX xem xét nguyên nhân, bối cảnh và những vấn đề cần được đánh giá đầy đủ, toàn diện, khách quan, nhất là về tính xác thực của các số liệu quy buộc bị cáo chiếm đoạt hoặc gây hậu quả thiệt hại.
Theo luật sư, có nhiều tình tiết mới về dòng tiền khắc phục hậu quả vụ án trong giai đoạn xét xử phúc thẩm, phương án xử lý cụ thể và kiến nghị về cơ chế nhằm hồi sinh, phát triển các dự án, tài sản để có nguồn tiền khắc phục toàn bộ hậu quả vụ án.
"Trong hoàn cảnh đau xót, mang tính định mệnh không thể nói lên bằng lời, ngôi sao hy vọng mà bà Lan và gia đình đang hướng tới chính là sự nhìn nhận, xem xét, đánh giá khách quan, công bằng và nhân văn của HĐXX cùng các vị đại diện VKS", luật sư Hoài nói.
Còn luật sư Giang Hồng Thanh cho rằng, việc tòa không áp dụng hình phạt cao nhất đối với bà Lan sẽ giúp thân chủ của mình nhận ra được lỗi lầm; thể hiện sự khoan hồng, tính nhân đạo của pháp luật; tạo điều kiện để các nhà đầu tư nước ngoài tiếp tục vào giúp bà Lan hồi sinh các dự án lớn đang bị đình trệ gây lãng phí cho đất nước và khắc phục hậu quả.
Về quan điểm VKS cho rằng bà Lan có đưa ra phương án và cam kết khắc phục hậu quả "nhưng chưa đủ để xem xét giảm nhẹ hình phạt" tội Tham ô tài sản và Đưa hối lộ, luật sư Thanh nói thân chủ mình đủ tiền, tài sản để khắc phục hậu quả. Điều này thể hiện qua nhiều nguồn tiền được thu; 1.121 mã tài sản đang thế chấp cho SCB cũng như 658 mã tài sản khác của cá nhân, gia đình...
3 luật sư còn lại của bà Lan cũng dành nhiều thời gian trình bày các tình tiết giảm nhẹ và bối cảnh phạm tội của thân chủ. Họ cho rằng bà Lan xuất thân là một tiểu thương, trình độ văn hóa 10/10 - hạn chế về hiểu biết pháp luật, dẫn đến việc chưa nhận thức được những việc làm trong quá trình tái cơ cấu một nhà băng yếu kém như SCB sẽ có nhiều rủi ro, dẫn tới sai phạm.
Sáng nay, nêu quan điểm giải quyết đơn kháng cáo của bà Lan, VKS ghi nhận thêm tình tiết thành khẩn khai báo, cam kết khắc phục toàn bộ thiệt hại... đề nghị HĐXX giảm nhẹ từ 20 năm xuống 16-18 năm tù về tội Vi phạm quy định cho vay trong hoạt động của các tổ chức tín dụng; y án tử hình đối với tội Tham ô tài sản và 20 năm tù về tội Đưa hối lộ; tổng hợp hình phạt là tử hình
Các cơ quan tố tụng xác định, trong 10 năm thâu tóm SCB, bà Lan đã chỉ đạo đồng phạm giải ngân cho nhóm công ty trong hệ sinh thái Vạn Thịnh Phát tổng cộng hơn 2.500 khoản vay. Đến tháng 10/2022, nhóm bà Lan và Vạn Thịnh Phát còn gần 1.300 khoản vay dư nợ 677.000 tỷ đồng gốc và lãi. Tòa xác định đây là số tiền thiệt hại của vụ án và bà Lan có nghĩa vụ phải bồi thường cho SCB.
Hải Duyên