Dịch bệnh vẫn còn đó, chúng ta dần học cách thích nghi và thận trọng với những biến đổi của ngoại cảnh. An toàn, tại chỗ, không còn là giới hạn trong những bức tường nhàm chán mỗi ngày từ phòng ngủ đến phòng bếp. người ta không chỉ cần mở rộng không gian ngoại vi của mình theo chiều ngang, mà mong muốn phát triển nó theo chiều sâu - một nơi chốn cởi mở, tự nhiên nhưng vẫn đảm bảo sự riêng tư, khoảng cách cần thiết giữa những nhịp đô thị xếp chồng lên nhau, trong giai đoạn chuyển đổi lao động số, sinh hoạt công nghệ tại nhà. Giữa ranh giới của sự hướng ngoại bản chất và thói quen an toàn mới hình thành trong nội tại sau dịch, sân vườn chính là nơi phù hợp cho những người theo chủ nghĩa hướng ngoại một cách “an toàn”.
Đa dạng lợi ích cho khu vườn
Còn gì tuyệt vời hơn khi khu vườn nhà bạn có thể tích hợp mọi công năng mà bạn mong muốn, đa dạng, chuyển đổi lợi ích phù hợp với các nhu cầu của chính bạn.
Từ góc làm việc ngày giãn cách đến mảnh vườn nhỏ đầy rau xanh. Thành phố phong tỏa, Work From Home phổ biến, người ta ở nhà, nhưng vẫn đảm bảo đủ 8 giờ làm việc một ngày, biến nơi làm việc vốn nhàm chán thành một góc chill riêng, với cây xanh, hoa, hoặc thậm chí trang trí bằng cây thảo mộc sẽ giúp ta thư giãn, cũng như tạo cảm hứng đạt hiệu suất công việc cao hơn. Bên cạnh đó, việc thiết lập nguyên tắc hạn chế tiếp xúc, các vấn đề về nhiều mặt hàng dịch vụ, tạo ra thói quen mới - tự gieo trồng, cung cấp một số rau xanh cho gia đình, lúc này, khu vườn trở thành nơi lý tưởng an toàn góp phần đảm bảo sức khỏe gia đình với rau sạch và đảm bảo 3 không.
Càng tiện ích hơn nữa khi bạn có thể tạo ra trong chính khu vườn nhà mình một góc với các loại thảo mộc. Thảo mộc- những loại cây thuốc chữa bệnh, nghe có vẻ xa xôi và vĩ mô, nhưng đơn giản chính là các cây quen thuộc, dễ trồng trong dân gian, như tía tô, hương thảo, chanh, sả, gừng... Ngoài việc hỗ trợ xông/tắm khi mệt, làm gia vị, hương liệu, các cây thảo mộc còn giúp xua đuổi côn trùng bằng hương thơm tự nhiên, cũng như hỗ trợ bổ sung vitamin tăng sức đề kháng cho gia đình.
Một khu vườn thân thiện
Các khu vườn ngày càng thân thiện bởi tính kết nối với môi trường, thể hiện mong muốn của con người trong việc cải thiện hệ sinh thái tự nhiên và gia tăng cảm giác gần gũi, an toàn dù ở lứa tuổi nào, đặc biệt là với trẻ nhỏ.
Để có một khu vườn thân thiện không quá phức tạp tuy nhiên cần nhiều sự tập trung và nỗ lực thay đổi thói quen công nghiệp.
Những năm trở lại đây việc sử dụng tràn lan những giống cây nhập khẩu mà không tìm hiểu rõ đặc điểm tự nhiên của chúng có thể dẫn đến việc vô tình phá vỡ hệ sinh thái và gây hại cho các loại thực vật bản địa. Bạn nên lựa chọn các loại cây đặc trưng thuộc vùng miền vừa dễ nuôi trồng vừa giúp ích cho sự cân bằng sinh học. Nếu sở hữu nhà ở khu vực dốc hay sườn đồi, đừng quên ưu tiên các loại cây có khả năng giữ nước và có độ bám rễ tốt, nhằm kiểm soát xói mòn đồng thời tạo ra lớp khiên chắn nuôi giữ đất, tái tạo những lớp đất trồng với bề mặt tự nhiên thông thoáng hữu ích cho việc canh tác.
Bên cạnh đó, hãy cố gắng hạn chế các loại phân bón công nghiệp, việc sử dụng chúng trong một thời gian dài sẽ làm thay đổi cân bằng thổ nhưỡng, khiến đất dần mất đi những vi sinh có lợi tự nhiên. Ta có thể thay thế các loại hóa chất bằng phân bón hữu cơ từ rác bếp, đẩy mạnh các biện pháp thuần tự nhiên và có giá trị bền vững.
Đừng quên từ bỏ các chế phẩm hóa học, việc cải thiện sâu bệnh có thể dùng nhiều cách thức thân thiện hơn, hay đơn giản là sử dụng tác động của các loài thiên địch. Một khu vườn thân thiện sẽ và là nơi tạo một hệ sinh thái thu nhỏ nuôi dưỡng các loại sinh vật có lợi và có tác động cải thiện môi trường sống.
Xu hướng thiết kế sân vườn thuận tự nhiên qua việc loại bỏ lạm dụng bê tông hóa cũng như tác động tiêu cực lên cấu trúc địa hình đã mang đến những bố cục mềm mại và đường nét mở rộng nới lỏng ranh giới cứng nhắc và đón nhận thiên nhiên nhiều hơn như nó vốn dĩ. Các thiết kế thiên về hình học quá mức sẽ dần được thay thế bằng những cấu trúc uyển chuyển, không chia tách, trông cởi mở hơn. Cây trồng tràn viền, để chúng phát triển theo hình dáng thuần túy và xóa bỏ ranh giới giữa các loại cây phối kết sẽ mang đến một không gian “hướng ngoại” thật sự thú vị.
Đưa trẻ em và các thế hệ trẻ kết nối tự nhiên là mục tiêu của các không gian sân vườn ngày nay. Không cần đầu tư vật liệu đắt tiền, hay các thiết bị hiện đại. Bố trí các khu vực sử dụng đồ chơi tự nhiên, khai thác vườn trồng trọt, tạo khu vực sân trồng thu hút trẻ tham gia làm vườn dần được ưa chuộng và phổ biến rộng rãi. Ngoài việc kéo các thành viên nhỏ tuổi ra khỏi các thiết bị điện tử công nghệ, vườn cũng là nơi giúp các bé tiếp xúc và trải nghiệm môi trường thiên nhiên trong lành, cải thiện sức khỏe, tăng đề kháng và kết nối nhiều hơn giữa các thế hệ, đặc biệt là đối với người lớn tuổi - những người ưa thích không gian sân vườn mở rộng.
Có thể nói, sân vườn 2022 không chỉ là nơi tạo nên nguồn sinh khí tích cực cho tất cả các thành viên trong gia đình mà còn góp phần vào việc cải thiện vi khí hậu, phát triển hệ sinh thái, bảo vệ môi trường cũng như tăng sự gắn kết giữa con người với thiên nhiên tuyệt diệu.
Hướng ngoại an toàn - xu hướng không chỉ dành riêng cho những con người hiện đại, nuôi dưỡng một khu vườn thân thiện - thân thiện với môi trường tự nhiên, và thân thiện với các thế hệ sở hữu vườn; chúng ta không chỉ góp phần tạo ra sinh khí tích cực, gia tăng thể chất, sức khỏe tinh thần và cải thiện hành vi trong những năm đầu dịch bệnh phức tạp, mà còn là hành động chung tay vào việc cải thiện vi khí hậu, tập trung vào xu hướng phát triển tự nhiên của hệ sinh thái và bảo vệ môi trường cho những giai đoạn hậu dịch bệnh.
KTS Nguyễn Bảo Tiên Hoàng
(Tạp chí Kiến trúc & Đời sống - số 191)