Từ xa xưa các cụ đã dạy: "Lấy vợ hiền hòa, làm nhà hướng Nam", hay "Nhà hướng Nam không làm cũng có ăn", "Tọa bắc là bậc chí tôn, hướng Nam là trông chừng chúng sinh yên ổn".... để nói về việc chọn làm nhà hướng Nam.
Cổ kim nội ngoại, các triều đại xưa nay đều dùng hướng Bắc - Nam để định đô kinh vĩ. Từ Tử Cấm Thành ở Trung Hoa, đến tòa Nhà Trắng ở Mỹ, từ Hoàng Thành Thăng Long đến Đại Nội Huế ở Việt Nam, tất cả đều xây theo trục Bắc - Nam.
Theo Tiên thiên bát quái, phía Nam có tượng là quẻ Càn (trời, vua…) nên được coi là hướng của bậc đế vương. Theo Hậu thiên bát quái, hướng Nam lại có tượng là quẻ Ly, là biểu tượng của ánh sáng và lửa. Các bậc vua chúa thời xưa thường tọa Bắc nhìn Nam để hướng về lẽ sáng, mong muốn sẽ anh minh cai trị thiên hạ. Vì vậy, hướng Nam thường gắn với vận mệnh cao quý, phát đạt và đầy quyền uy của con người.
Vị trí địa lí và đặc thù khí hậu của Việt Nam là nhiệt đới, nóng ẩm và gió mùa, cho nên hướng Nam là hướng thuận lợi nhất để xây dựng nhà cửa. Dân chúng vì thế cũng thích xây dựng nhà hướng Nam để cầu mong thịnh vượng, công thành danh toại, nhẹ bước rồng mây.
Nhà hướng Nam là mơ ước của nhiều người. Ảnh minh họa.
Các ngôi nhà hướng Nam mùa hè mát mẻ, mùa đông lại ấm áp. Nhà hướng Nam sẽ tránh được ánh nắng chói phía Đông vào buổi sáng, buổi chiều không bị nắng chiếu gay gắt từ phía Tây, đồng thời tránh được gió nóng từ phía Tây thổi tới và không bị ảnh hưởng bởi gió lạnh từ phương Bắc tràn về.
Các chuyên gia phong thủy đánh giá, với nhà hướng Nam luồng không khí lưu thông trong ngôi nhà luôn được đảm bảo ở tình trạng tối ưu nhất, xây nhà hướng Nam sẽ mang lại sự phát đạt cho gia chủ.
Căn nhà đẹp nhất là tọa Bắc triều Nam, tức là quay lưng về Bắc, hướng mặt về Nam được coi là thế nhà đại cát đại lợi, giúp gia chủ may mắn, tài lộc, bình an.
Mặc dù hướng Nam là hướng tốt nhất để xây nhà, nhưng theo quan điểm phong thủy không phải ai cũng thích hợp, và không phải ai cũng ở được nhà hướng Nam. Vì vậy mới có nhiều nhà xây theo các hướng khác nhau. Có những ngôi nhà ở phố mà có hai mặt chạy dọc Đông, Tây thì nhà xây dựng ắt phải xây cả mặt Nam lẫn Bắc.
Thực tế có những ngôi nhà hướng Nam nhưng gia chủ làm ăn ngày càng trì trệ, thậm chí còn đổ nát, thất bát. Còn có những gia chủ nhà hướng Bắc thì hanh phát trùng trùng. Không chỉ các nhà hướng Nam, mà nhà các hướng Đông, Tây, hay xế bên này, bên nọ đều cũng có lúc vượng lúc suy, khi cường, khi nhược.
Những nhà hướng Nam không phải ai cũng ở được. Ảnh minh họa.
Trời đất vần xoay bốn bề chuyển dịch, cùng một mảnh đất trong thời kỳ này thì tốt, sang giai đoạn khác thì nguy. Đó là vì khí mạch biến thông, thiên tinh quần đảo, lực tương chiếu quán xuống căn nhà, lúc hiệp hòa thì nhân cường tài vượng, khi xung tán thì lực kiệt đinh suy, cho nên mới nói "không ai giàu ba họ, không ai khó ba đời".
Mặt khác cùng là nhà hướng Nam nhưng căn này chỉ cần chéo với căn kia vài độ thì phúc họa đã khác nhau vô chừng, gia nhân cũng theo đó mà phân chia đẳng cấp. Chưa kể, nhiều nhà hướng Nam lệch vào cung xấu thì loay hoay đau ốm, đằng đẵng đói hèn, việc tốt lành thì như bóng chim tăm cá, nỗi vất vả thì đeo bám quanh năm.
Theo lý luận của phong thủy phái Bát trạch, nhà hướng Nam chỉ thích hợp với người mệnh Đông tứ trạch (người thuộc Đông Tứ Trạch có 4 hướng tốt và đúng mệnh trạch của mình là hướng Bắc, Nam, Đông, Đông Nam).
Những người thuộc mệnh Tây tứ trạch vẫn có thể làm nhà hướng Nam, nhưng cần biết sử dụng những loại vật phẩm phong thủy để hóa giải, bởi người thuộc Tây Tứ Trạch chỉ hợp với 4 hướng tốt và là Tây, Tây Bắc, Tây Nam và Đông Bắc.
Hướng làm nhà cần hợp với gia chủ, không nhất nhất phải nhà hướng Nam. Ảnh minh họa.
Phong thủy có câu: "Nhất vị, nhị hướng", tức là vị trí, cách xếp đặt quan trọng hơn cả. Nếu gặp hướng không tốt thì có thể xoay trở vị trí để khắc phục. Trên thực tế phương vị hướng Nam không dễ tìm, vì thế dùng hướng chính Nam làm nguyên tắc, hơi nghiêng về hướng Đông hoặc hướng Tây cũng không có trở ngại gì.
Với những ngôi nhà không thể xây dựng theo hướng Nam thì cần phải mở nhiều cửa sổ ở hướng Nam, hoặc xây giếng trời, tăng thêm ánh sáng, khí ấm, hoặc trồng nhiều cây ở hướng Bắc để bù đắp.
Người dân làm nhà không nên vì một câu thành ngữ mà tham bát bỏ mâm, có các hướng khác tốt lành may mắn thì chê nhưng lại giữ cho được hướng Nam để xây nhà dựng cửa - đó là cách nghĩ phiến diện, và không nên đem công thức thành công của kinh kỳ bệ nguyên xi vào xây nhà ở dân dụng.
Thạc sĩ Nguyễn Hoàng
Chuyên gia Phong thủy