Tháng cô hồn hay tháng "xá tội vong nhân" là một tín ngưỡng dân gian quan trọng và có liên quan tới tâm linh nên rất được người Việt coi trọng. Ngoài những lễ tiết cúng bái, dân gian ta còn tương truyền cả những điều con người nên làm và không nên làm trong tháng cô hồn để cho cầu mong được bình an, hạnh phúc.
Chuyên gia phong thủy Nguyễn Song Hà – Tổng Giám đốc tại Công ty Phong Thủy VNN cho rằng, trong tháng 7 âm lịch (còn gọi là tháng cô hồn) ngoài những điều kiêng kỵ trong tháng cô hồn mà mọi người truyền nhau như không nên đi chơi đêm; không phơi quần áo vào ban đêm; không khởi công, động thổ, cất nóc, nhập trạch về nhà mới hay khai trương công ty cửa hàng… có một việc cần thiết làm trong tháng cô hồn để bảo vệ gia đình nhưng rất ít người biết đến. Đó là mọi người nên thực hiện xông nhà.
Bởi tháng 7 âm lịch là tháng môi trường bị âm vượng dương suy, mất cân bằng âm dương phải tăng cường dương khí. Chưa kể theo Ngũ Vận lục khí Đông Y thì tháng 7 âm năm 2021 và 2022 khí Kim, nên môi trường tạo điều kiện cho virus gây viêm phổi, viêm đường hô hấp, vi trùng cốc lao phát triển… nên phải làm sạch môi trường, phải khử khuẩn. Đây là kiến thức đông y học đã có từ hàng ngàn năm nay.
Thông thường có hai cách xông nhà tháng cô hồn là xông ướt và xông khô:
* Xông khô
Xông khô là đốt thảo mộc trực tiếp trên lửa, thảo mộc khô để nguyên miếng (bồ kết, vỏ quế, vỏ bưởi...) hoặc xay nhuyễn thành bột ép thành que nhang (trầm hương) hoặc từng viên hình chóp nhọn, được đốt trên lò than hồng nhỏ hoặc đốt trực tiếp trên viên hoặc nén nhang thảo mộc đó. Có thể đặt một chỗ để hương thơm lan tỏa tự nhiên hoặc cầm mang đi khắp các góc trong nhà để lan tỏa nhanh và sâu hơn. Xông nhà theo cách nguyên tắc từ trên xuống dưới và từ trong ra ngoài.
Ảnh minh họa
Cách xông nhà cổ truyền nhất là dùng trầm hương đốt lên nhang thơm nghi ngút, hoặc bình dân hơn thì chuẩn bị một bếp than hồng để rải bột xông tà khí được làm từ các loại thảo mộc có mùi thơm quen thuộc và dễ kiếm như bồ kết, vỏ bưởi... trong vườn nhà, hương thơm thảo mộc bốc lên theo làn khói. Ngoài tác dụng của tinh dầu bốc lên, cái nóng của lò than cũng làm ấm nhà cửa, xua đi cái lạnh của tiết trời heo may, u ám.
* Xông ướt
Thời bây giờ, trầm hương hiếm hơn, tục đốt lò than xông thảo mộc ở thành phố ít nhà nào làm vì phức tạp và sợ hỏa hoạn. Mọi người có thể dùng cách xông ướt (xông bằng hơi nước). Theo đó dùng các loại thảo mộc tươi hoặc khô cho vào nồi cùng nước lạnh nấu sôi lên. Khi nước sôi, mở lửa nhỏ, để hé vung cho hơi nước mang theo hương thơm từ từ bay lên phát tán vào không khí. Các loại thảo mộc thường được dùng như bạc hà, ngải diệp, ngũ trảo, hoắc hương, đại bi, vỏ bưởi, sả, quế chi, mùi ta...
Hoặc xông tắm cũng sử dụng các loại thảo mộc, nhưng xông tắm sử dụng cho chính cơ thể con người, với những ý nghĩa tương tự như xông nhà. Đó là mang lại sự sạch sẽ, may mắn, tinh thần sảng khoái, chuẩn bị cho một tâm thế đón nhiều may mắn…
Thành phần gồm mùi(già), lá bưởi, lá quế, lá sả, xuyên tâm liên. Các loại lá này có thể dùng xông tắm toàn thân hoặc nấu nước rửa mặt suốt 5 ngày 12, 13, 14, 15, 16 tháng 7 âm. Không chỉ mang lại mùi thơm mà giúp cơ thể sạch sẽ, kháng khuẩn, phòng ngừa cảm mạo do tiết gió heo may bắt đầu... Người xưa quan niệm mùi thơm của loại nước này sẽ đẩy lùi và rửa sạch những điều không tốt trên thân thể để đón chào những điều tốt lành.
Chuyên gia phong thủy Nguyễn Song Hà
Chuyên gia phong thủy cho rằng, những điều nên làm hay không nên làm trong tháng cô hồn đều là những tín ngưỡng dân gian theo kinh nghiệm truyền lại mà không ai hay một ngành khoa học nào có thể kiểm chứng đúng sai. Nhưng với quan niệm rằng "có thờ có thiêng, có kiêng có lành" nên người dân vẫn chú trọng làm theo.
Hơn nữa, người Việt cho rằng cúng cô hồn là một hành động nhân đạo, mang tính nhân văn cao cả của con người, thể hiện lòng kính trọng, tôn nghiêm của người còn sống đối với người đã khuất, đề cao việc báo hiếu và làm phúc bố thí…
Phương Thuận (ghi)