Theo National Student Clearinghouse - công ty chuyên về dữ liệu giáo dục ở Mỹ, số học sinh đăng ký vào các trường nghề tăng 16% vào năm ngoái. Số chọn nghề xây dựng và bảo trì hệ thống điều hòa không khí, sửa chữa xe tăng lần lượt 23% và 7% kể từ năm 2022, trong khi tỷ lệ nhập học đại học chỉ tăng 1,2%.
Trong một cuộc khảo sát với học sinh trung học và sinh viên đại học do công ty phần mềm Jobber thực hiện, 75% người tham gia nói quan tâm đến các trường dạy nghề đào tạo tại chỗ, có trả lương. Phần lớn nghĩ rằng công việc lao động chân tay mang lại sự ổn định việc làm tốt hơn lao động trí óc do sự phát triển của AI (trí tuệ nhân tạo).
Chi phí đại học tăng cao cũng được cho là nguyên nhân chính dẫn đến thay đổi này. Dữ liệu từ College Board cho thấy học phí các đại học tư thục tại Mỹ đã tăng 4% so với năm trước. Một số trường như Đại học Boston và Đại học Tufts công bố học phí năm học 2024-2025 lên tới 90.200 và 95.888 USD.
Tính trung bình, chi phí cho một năm ở các đại học công khoảng 20.780 USD, còn các trường tư là trên 36.000, theo Hiệp hội về quản trị hỗ trợ tài chính sinh viên Mỹ.
Trong khi đó, thời gian học ở các trường nghề ngắn (6-24 tháng), chi phí thấp hơn giúp sinh viên giảm nguy cơ gánh nợ. Chẳng hạn, chi phí trung bình để theo học ngành Điện khoảng 14.600 USD, với ngành sửa chữa ô tô là 25.800. Nhiều nghề khác như kỹ thuật viên hệ thống sưởi, thông gió, điều hòa không khí, thợ hàn... chỉ tiêu tốn của học viên dưới 15.000 USD.
Ảnh minh họa: El Camino College
Nhiều người trẻ chọn học nghề còn vì nhận thấy con đường này phù hợp với mình.
Colby Dell, học viên tại một trường nghề sửa chữa ôtô chia sẻ: "Rất tuyệt khi em được thực hành nhiều với đôi tay của mình, cũng là cách mà em học tốt nhất. Sau này em sẽ mở xưởng 'độ' xe ô tô của riêng mình".
Gia đình của Colby hoàn toàn ủng hộ. Họ dự định dùng số tiền tiết kiệm vốn dành chi trả học phí đại học để hỗ trợ con khởi nghiệp.
Lexi Abreu, 27 tuổi, từng bỏ đại học Y để theo nghề sửa chữa điện vì cho rằng đây mới là thứ mình thật sự muốn theo đuổi. Ông và cha cô đều trong ngành này nên cô sớm đã có nền tảng. Hiện Abreu sở hữu tài khoản TikTok với hơn một triệu lượt theo dõi nhờ chia sẻ hành trình theo nghề của mình.
Hiện, một số tập đoàn lớn như Walmart, Home Depot, Google và Microsoft mở các chương trình tuyển dụng thực tập sinh không có bằng đại học. Tại Walmart, 75% quản lý bắt đầu từ vị trí nhân viên làm theo giờ, và những quản lý xuất sắc có thể nhận thù lao lên đến 400.000 USD một năm, bao gồm cả thưởng cổ phiếu. Con số này vượt xa mức thu nhập trung bình của người dân Mỹ - khoảng 66.000 USD, theo số liệu từ Cơ quan An sinh xã hội Mỹ, năm 2023.
Trên tờ Wall Street Journal, Ted Decker, CEO của Home Depot, và John Furner, CEO Walmart US cho rằng cần xây dựng một nền kinh tế dựa trên kỹ năng, giảm trọng tâm vào bằng cấp. Cơ sở của nhận định này là 62% người trưởng thành ở Mỹ không có bằng đại học.
Minh Nguyệt