Căn cước hay Căn cước công dân nhằm mục đích xác nhận chứng minh nhân thân của một người khi cơ quan chức năng cần kiểm tra xac minh.
Một số trường hợp cơ quan chức năng cần kiểm tra Căn cước hoặc CCCD như khi CSGT thông kiểm tra xử lý vi phạm an toàn giao thông, khi công an kiểm tra cư trú, khi kiểm tra lập biên bản xử lý vi phạm hành chính, công an kiểm tra bắt quả tang tội phạm...
Nếu không có Căn cước hoặc CCCD sẽ khó xác minh thông tin, cần dùng nghiệp vụ của cơ quan công an. Do đó Luật có quy định xử phạt khi công dân không xuất trình được căn cước, CCCD như sau:
Nội dung Nghị định 144/2021/NĐ-CP
Phạt cảnh cáo hoặc phạt tiền từ 300.000 đồng đến 500.000 đồng đối với một trong những hành vi sau đây:
a) Không xuất trình Giấy chứng minh nhân dân, Chứng minh nhân dân, thẻ Căn cước công dân hoặc Giấy xác nhận số Chứng minh nhân dân khi có yêu cầu kiểm tra của người có thẩm quyền;
b) Không thực hiện đúng quy định của pháp luật về cấp, đổi, cấp lại thẻ Căn cước công dân;
c) Không nộp lại Giấy chứng minh nhân dân, Chứng minh nhân dân hoặc thẻ Căn cước công dân cho cơ quan có thẩm quyền khi được thôi, bị tước quốc tịch, bị hủy bỏ quyết định cho nhập quốc tịch Việt Nam; không nộp lại Giấy chứng minh nhân dân, Chứng minh nhân dân hoặc thẻ Căn cước công dân cho cơ quan thi hành lệnh tạm giữ, tạm giam, cơ quan thi hành án phạt tù, cơ quan thi hành quyết định đưa vào trường giáo dưỡng, cơ sở giáo dục bắt buộc, cơ sở cai nghiện bắt buộc.
Ra đường cần mang theo căn cước/CCCD
Trong đề xuất sửa đổi bổ sung Nghị định 144/2021/NĐ-CP, Bộ công an cũng đê xuất cảnh cáo hoặc phạt tiền 300.000-500.000 đồng đối với các hành vi:
+ Không xuất trình thẻ Căn cước công dân, thẻ căn cước hoặc căn cước điện tử, giấy chứng nhận căn cước hoặc giấy xác nhận thông tin số CMND 9 số với số định danh cá nhân, giấy xác nhận số định danh cá nhân đã hủy với số định danh cá nhân đã xác lập lại khi có yêu cầu kiểm tra của người có thẩm quyền.
+ Không thực hiện đúng quy định của pháp luật về cấp, đổi, cấp lại thẻ căn cước, giấy chứng nhận căn cước; cấp căn cước điện tử.
+ Không nộp lại thẻ CCCD, thẻ căn cước hoặc giấy chứng nhận căn cước cho cơ quan thi hành lệnh tạm giữ, tạm giam, cơ quan thi hành án phạt tù, cơ quan thi hành quyết định đưa vào trường giáo dưỡng, cơ sở giáo dục bắt buộc, cơ sở cai nghiện bắt buộc.
Như vậy năm 2025 việc ra đường mang theo căn cước/CCCD vẫn là cần thiết. Trong trường hợp cơ quan chức năng kiểm tra không xuất trình được sẽ bị phạt.
Trình bản trên VNeID được không?
Bộ Công an hiện nay đã phát triển ứng dụng VNeid để phát triển định danh điện tử. Trên đó có tích hợp thông tin căn cước/CCCD, giấy tờ đăng ký xe, bảo hiểm y tế...
Khoản 5, 6 Điều 13 Nghị định 59/2022/NĐ-CP có quy định như sau:
- Việc sử dụng tài khoản định danh điện tử mức độ 2 được tạo lập bởi hệ thống định danh và xác thực điện tử đối với chủ thể danh tính điện tử là công dân Việt Nam có giá trị tương đương như việc sử dụng thẻ Căn cước công dân trong thực hiện các giao dịch có yêu cầu xuất trình thẻ Căn cước công dân; có giá trị cung cấp thông tin trong các loại giấy tờ của công dân đã được đồng bộ vào tài khoản định danh điện tử để cơ quan, tổ chức có thẩm quyền đối chiếu khi thực hiện các giao dịch có yêu cầu xuất trình giấy tờ đó.
- Việc sử dụng tài khoản định danh điện tử mức độ 2 được tạo lập bởi hệ thống định danh và xác thực điện tử đối với chủ thể danh tính điện tử là người nước ngoài có giá trị tương đương như việc sử dụng hộ chiếu hoặc giấy tờ có giá trị đi lại quốc tế trong thực hiện các giao dịch có yêu cầu xuất trình hộ chiếu hoặc giấy tờ có giá trị đi lại quốc tế; có giá trị cung cấp thông tin trong các loại giấy tờ của người nước ngoài được đồng bộ vào tài khoản định danh điện tử để cơ quan, tổ chức có thẩm quyền đối chiếu khi thực hiện các giao dịch có yêu cầu xuất trình giấy tờ đó.
Như vậy công dân nên chú ý dùng VNeID trên điện thoại để thay vì mang bản cứng thì xuất trình trên điện thoại. Hầu hết người dân bây giờ còn mang điện thoại bên mình nhiều hơn cả ví tiền. Do đó hãy tích hợp các loại giấy tờ vào VNeID thì khi ra đường chỉ cần điện thoại có kết nối internet khi cần mở ứng dụng lên để xuất trình thay vì phải mang theo bản cứng giấy tờ này.