Sự trỗi dậy của làn sóng nghệ sĩ Gen Z: Dám làm điều chưa từng, dám viết "bạo tay"

Mùa WeChoice năm nay, lứa nghệ sĩ Gen Z đang thực sự áp đảo ở hầu hết các hạng mục Giải trí. MCK, Wren Evans, HIEUTHUHAI, tlinh, Obtio… đó là những cái tên tiêu biểu, đại diện cho một thế hệ mới đang trỗi dậy trên thị trường. Với họ, âm nhạc không những cần có những thông điệp, mà còn phải được truyền tải bằng ngôn ngữ riêng của thế hệ mình sao cho thật cá tính.

Mọi “điểm nóng” đều có mặt Gen Z

Ở “đấu trường” đầu tiên trong Hạng mục giải trí, 6/10 vị trí dẫn đầu bình chọn Ca sĩ/ Rapper có hoạt động đột phá đều là Gen Z. Wren Evans và MCK liên tục thay nhau chiếm ngôi đầu với lượng vote khổng lồ từ độc giả, thứ hạng thay đổi từng phút, từng giờ.

Cuộc đua song mã giữa hai nghệ sĩ này còn xuất hiện ở hạng mục Ca khúc của năm, khi Từng Quen và Anh Đã Ổn Hơn đang so kè nhau quyết liệt. Thậm chí, nhiều fan của hai anh chàng còn đặt chuông báo thức cứ sau mỗi giờ để được bình chọn, đi khắp mạng xã hội kêu gọi ủng hộ cho nghệ sĩ. Đáp lại sự nhiệt tình từ fan, hai chàng trai cũng liên tục kêu gọi sự ủng hộ từ cộng đồng, từ trong các nhóm kín của khán giả, tới trang cá nhân chính thức.

Sang tới hạng mục E.P/ Album của năm, các nghệ sĩ Gen Z tiếp tục áp đảo với 7/10 đề cử. Không ngoa nếu như nói rằng đây chính là lứa nghệ sĩ đang cùng nhau làm nên một xu hướng ra mắt album trên thị trường, kéo dài sang tận năm 2024 và dự báo sẽ còn tiếp diễn trong thời gian tới. Loạt album nổi bật kéo theo hàng loạt những gương mặt trẻ xuất hiện ở hạng mục The New Producer như Kewtiie, 2pillz, Shiki, Itsnk, Lope Phạm… Họ cũng đang so kè lượt vote từng giờ từng phút trên đường đua WeChoice Awards 2023.

Trong mỗi sản phẩm âm nhạc, phần lời - nội dung của ca khúc luôn là một trong những yếu tố quan trọng hàng đầu. Ở thời đại 4.0, cách các nghệ sĩ Gen Z gây ấn tượng với khán giả qua ca từ cũng khác nhiều so với các thế hệ nghệ sĩ trước. Họ có thể viết “nhiều chữ” hơn, viết “bạo” hơn, nhưng họ cũng cần cá nhân hóa những câu từ của mình để trở thành một cá thể nổi bật giữa một dàn nghệ sĩ trẻ. Nói cách khác, mỗi ca từ đều có thể là những tuyên ngôn đầy cá tính của các nghệ sĩ Gen Z.

Từ “anh Wren dân tổ” cho tới cô “ghệ” tlinh, Gen Z giờ viết nhạc thật khó lường!

“Anh Wren dân tổ, phóng đổ tim em” là một trong những câu hát đã phủ sóng khắp mạng xã hội suốt 1 tháng trở lại đây của Wren Evans. Đó là câu chốt đầy tự tin của chàng trai Hà thành trong Phóng Đổ Tim Em - ca khúc mở đầu trong album Loi Choi của anh chàng.

Nếu Wren bảo mỗi người có một lối chơi, thì lối chơi chữ của anh thật là thú vị. Sang tới Call Me, anh lại gây “lú” cho người nghe bởi câu hát “Việt Nam là vùng nhiệt đới, thế mình là gì em ơi”. Giải thích cho câu hát này, Wren thản nhiên nói anh chỉ muốn viết câu gì đó để cho người con gái phải suy nghĩ trong buổi hẹn đầu tiên mà thôi. Thế rồi, anh tự khen câu hát đó của mình thật cute!

Chất riêng của Wren Evans còn thể hiện ở những ca khúc giàu tính địa phương như Cầu Vĩnh Tuy. Nhân vật “em” trong ca khúc không hẳn là một cô gái, mà đó chính là cây cầu quen thuộc nơi chàng trai mỗi ngày đều gắn bó, là hiện thân cho Hà Nội thân thương. Tới Quyền Anh, chàng nghệ sĩ trẻ đã có một pha chơi chữ thật ấn tượng. Quyền Anh vừa là môn võ biểu tượng cho sự mạnh mẽ, vừa có nghĩa là “quyền của anh”, đại diện cho nam quyền, là khát khao được yêu thương, quan tâm từ người con gái.

Nếu Wren Evans trong album Loi Choi là hiện thân của chính cá tính loi choi, nghịch ngợm qua từng câu hát, thì tlinh trong album ái cũng là một hình mẫu cho sự phá cách táo bạo của lứa Gen Z. Trong ca khúc mở đường cho album - Ghệ iu dấu của em ơi, tlinh đã gây tranh cãi trong cách đặt tên lẫn viết lời. Từ việc gọi người bạn trai là “ghệ”, “khai sinh” ra từ vựng mới “ngẫn thị hâm” đậm chất “văn xe ôm”, hay cách hát cực kì độc lạ “á-áo quần tinh tươm” , ca khúc trở nên cực kì viral, và “ngẫn thị hâm” dần trở thành một hệ tư tưởng xuất hiện khắp mạng xã hội lẫn ngoài đời.

Làm Lành Chữa Tình - một bài hát khác của tlinh cũng đã gây ấn tượng ngay từ khi cô nàng công bố tracklist trong album. Có cảm giác tlinh đã “đánh lừa” khán giả với tựa đề này. Ca khúc như một lời thần chú hóa giải những mâu thuẫn trong tình yêu, trong khi yếu tố tình dục được lồng ghép vào thật văn minh, tinh tế.

Gen Z dám nói thẳng, nói thật

2023 là năm bùng nổ của hiphop, và tinh thần “real” của hiphop càng được thể hiện rõ hơn qua những câu từ cực kì thật thà của các rapper Gen Z, đặc biệt là những phần real talk trong các đoạn Intro/ Outro/ Interlude.

Trong track Intro của album 99%, MCK và những người bạn đã “Cảm ơn tất cả các cô người yêu cũ, cảm ơn tất cả các bóng hồng đã đi qua đời tôi. Cảm ơn và xin lỗi. Anh yêu các baby!”. Trong khi đó Obito ở album Đánh Đổi đã khiến tất cả người nghe phải xúc động với Interlude Ước Mơ Của Mẹ. Không nhạc nền, không kịch bản, đó chỉ đơn giản là một cuộc trò chuyện ngắn giữa hai mẹ con, chân thật, giản dị nhưng đầy tình cảm.

Trong bối cảnh văn hóa Hip-hop ngày một phổ biến với người nghe đại chúng, những khuôn khổ cũng phần nào được nới lỏng hơn, tạo điều kiện để những câu chữ của các rapper được tăng phần sáng tạo. HIEUTHUHAI, MCK, Obito dám dùng những từ ngữ có phần “nhạy cảm” nhưng không phản cảm, đủ thể hiện rõ thông điệp, nội dung, song vẫn không vượt quá tiêu chuẩn, trái với thuần phong mĩ tục. Đó chính là tinh thần dám nghĩ, dám làm những điều chưa ai từng làm, giúp họ đạt được sự đón nhận to lớn từ khán giả.

Nếu ai đó hỏi Gen Z giờ viết nhạc như thế nào? Có thể khẳng định rằng họ chẳng ngại ngần viết những ca từ phóng khoáng, thậm chí đôi lúc hết tay phóng thẳng ra khỏi những “khuôn vàng thước ngọc” của nhạc Pop. Dù đôi lúc cũng có những tranh cãi, nhưng độ phủ sóng trên khắp mạng xã hội chứng tỏ đó chính là những ca từ mang tính biểu tượng của thế hệ.

Nhưng đừng vội vì những điều đó mà nói Gen Z giờ viết nhạc sáo rỗng. Chính những Gen Z kể về tình yêu, cuộc sống theo cách riêng của mình. Cùng viết về tình yêu, có gã phong trần như MCK, có người điên như tlinh, cũng có thể loi choi như Wren Evans. Cùng viết về những điều gai góc, bụi bặm, có người sẵn sàng bộc lộ những vết trầy xước như Obito, có người ngạo mạn như HIEUTHUHAI. Gen Z luôn thượng tôn cảm xúc, sẵn sàng thể hiện cái tôi nghệ sĩ một cách trần trụi nhất. Họ không dùng những từ ngữ đao to búa lớn, không hô khẩu hiệu, không chủ động ẩn dụ tả cảnh ngụ tình. Họ viết nhạc bằng ngôn ngữ của thế hệ mình. Chân thực, gần gũi, giàu tính cá nhân và chưa bao giờ thiếu đi những thông điệp hướng về ánh sáng.