Toàn cảnh vụ ông Yoon Suk Yeol trở thành tổng thống Hàn Quốc thứ 3 vướng 'ải luận tội'

Tổng thống Hàn Quốc Yoon Suk Yeol - Ảnh: REUTERS

Ngày 14-12, Quốc hội Hàn Quốc đã thông qua kiến nghị luận tội Tổng thống Yoon Suk Yeol, với số phiếu ủng hộ 204/300 và 85 phiếu phản đối. Kiến nghị nêu rõ lý do luận tội là "vi phạm Hiến pháp và luật pháp khi ban bố tình trạng thiết quân luật khẩn cấp".

Sau khi kiến nghị luận tội được thông qua, một nghị quyết luận tội được gửi đến Văn phòng Tổng thống và Tòa án Hiến pháp Hàn Quốc, đình chỉ chức vụ của ông Yoon ngay lập tức. Thủ tướng Han Duck Soo trở thành quyền tổng thống.

Tổng thống Yoon Suk Yeol là tổng thống Hàn Quốc thứ ba bị đình chỉ chức vụ do quy trình luận tội trong lịch sử lập hiến Hàn Quốc, sau cựu tổng thống Roh Moo Hyun vào năm 2004 và cựu tổng thống Park Geun Hye vào tháng 12-2016.

Sau đây là các diễn biến chính trong vụ ông Yoon trở thành tổng thống Hàn Quốc thứ 3 vướng "ải luận tội":

Ngày 29-11-2024: Các đảng đối lập đơn phương thông qua đề xuất cắt giảm ngân sách tại Ủy ban đặc biệt về ngân sách của Quốc hội Hàn Quốc.

Ngày 1-12: Đảng Dân chủ (DP) - đảng đối lập chính chiếm nhiều ghế nhất tại Quốc hội Hàn Quốc - công bố kế hoạch đệ trình đề xuất cắt giảm ngân sách cho năm tới tại phiên họp toàn thể của Quốc hội Hàn Quốc vào ngày 2-12. 

Đảng Quyền lực nhân dân (PPP) - đảng cầm quyền của Tổng thống Yoon và chỉ chiếm 108/300 ghế tại Quốc hội nước này - yêu cầu Đảng DP xin lỗi trước và rút lại đề xuất.

Ngày 2-12: Các kiến nghị luận tội Chủ tịch Ủy ban Kiểm toán và Thanh tra (BAI) Choe Jae Hae và hai công tố viên, trong đó có Lee Chang Soo (được xem là đồng minh thân thiết của ông Yoon), được đưa ra tại phiên họp toàn thể của Quốc hội Hàn Quốc.

Người biểu tình kêu gọi luận tội Tổng thống Hàn Quốc Yoon Suk Yeol trước Quốc hội Hàn Quốc ngày 14-12 - Ảnh: REUTERS

Đêm 3-12: Tổng thống Yoon Suk Yeol ban bố thiết quân luật, nhưng chỉ kéo dài trong khoảng 6 tiếng đồng hồ, sau khi các nghị sĩ bỏ phiếu vào đầu ngày 4-12 yêu cầu ông Yoon dỡ bỏ thiết quân luật. Nhiều người biểu tình đổ ra đường đòi ông Yoon từ chức.

Ngày 5-12: Các kiến nghị luận tội Tổng thống Yoon và Bộ trưởng Quốc phòng Kim Yong Hyun (đồng minh của ông Yoon) được trình lên trong phiên họp toàn thể tại Quốc hội.

Ngày 6-12: Lãnh đạo Đảng PPP cầm quyền Han Dong Hoon cho biết ông Yoon đã chỉ thị cho trung tướng Yeo In Hyung, người đứng đầu Bộ Tư lệnh Phản gián quốc phòng, bắt giữ các nhân vật chính trị chủ chốt. Ông tuyên bố cần phải nhanh chóng đình chỉ chức vụ của Tổng thống Yoon.

Ngày 7-12: Ông Yoon lần đầu lên truyền hình xin lỗi người dân về vụ ban bố thiết quân luật, đồng thời nói rằng ông sẽ giao phó công việc nhà nước cũng như quyết định về nhiệm kỳ của mình cho Đảng PPP cầm quyền và Chính phủ Hàn Quốc. 

Cùng ngày, Quốc hội Hàn Quốc bỏ phiếu về kiến nghị luận tội ông Yoon nhưng thất bại, do các nghị sĩ Đảng PPP tẩy chay cuộc bỏ phiếu.

Ngày 8-12: Lãnh đạo Đảng PPP Han Dong Hoon và Thủ tướng Hàn Quốc Han Duck Soo cam kết phối hợp chặt chẽ để đảm bảo sinh kế của người dân và chính sự mà không bị gián đoạn trong cuộc họp báo chung. Cùng ngày, cựu bộ trưởng quốc phòng Kim Yong Hyun bị bắt.

Ngày 9-12: Bộ Tư pháp Hàn Quốc áp lệnh cấm ông Yoon xuất cảnh vì cáo buộc nổi loạn và lạm quyền.

Các nghị sĩ Hàn Quốc tham dự phiên họp toàn thể về việc bỏ phiếu kiến nghị luận tội Tổng thống Yoon Suk Yeol tại Quốc hội ở Seoul, Hàn Quốc ngày 14-12 - Ảnh: REUTERS

Ngày 10-12: Nghị sĩ Đảng PPP Kim Sang Wook tuyên bố ủng hộ luận tội ông Yoon. Trong khi đó, Quốc hội Hàn Quốc thông qua kiến nghị bổ nhiệm công tố viên đặc biệt để điều tra ông Yoon, đồng thời kêu gọi bắt giữ ông Yoon.

Ngày 11-12: Nghị sĩ PPP Kim Jae Sub trở thành nghị sĩ thứ năm của đảng cầm quyền ủng hộ luận tội Tổng thống Yoon. Cùng ngày, cảnh sát lần đầu khám xét văn phòng Tổng thống Yoon trong lúc ông bị điều tra.

Ngày 12-12: Ông Yoon tiếp tục lên tiếng bảo vệ quyết định ban bố thiết quân luật của mình và tuyên bố sẽ "chiến đấu đến phút chót". Lãnh đạo Đảng PPP Han Dong Hoon đánh giá ông Yoon không sẵn sàng từ chức sớm và cách duy nhất để giải quyết cuộc khủng hoảng là đình chỉ chức vụ tổng thống của ông Yoon.

Ngày 13-12: Lãnh đạo Đảng DP đối lập Lee Jae Myung kêu gọi các nghị sĩ của đảng cầm quyền tham gia bỏ phiếu và ủng hộ kiến nghị luận tội ông Yoon.

Ngày 14-12: Quốc hội Hàn Quốc thông qua kiến nghị luận tội Tổng thống Yoon. Cùng ngày, ông Yoon tuyên bố trên truyền hình ông sẽ đấu tranh cho tương lai chính trị của mình. "Tôi sẽ không bao giờ bỏ cuộc" - ông nói.

Ảnh chụp từ trên không ngày 14-12 cho thấy những người biểu tình tụ tập kêu gọi phế truất Tổng thống Hàn Quốc Yoon Suk Yeol ở Seoul - Ảnh: AFP