Bà N.T.H (80 tuổi, Hà Nội) có 5 người con, tất cả đều lập gia đình. Cách đây 7 năm, chồng mất vì ung thư, bà H. ở cùng con trai cả, gia đình hòa thuận.
Khoảng 4 năm nay, bà hay nhớ nhớ quên quên, nấu cơm quên bật nút, hay kể lại chuyện ngày xưa cũ. Các dấu hiệu ngày càng tiến triển nặng dần, thậm chí có lần đi ra ngoài không nhớ đường về. Bà còn hay hoài nghi, dễ cáu gắt với mọi người trong gia đình, thường xuyên cất tiền nhưng không tìm lại được, nghi ngờ người thân lấy tiền của mình.
Ba tháng trở lại đây, bà luôn trong trạng thái lo sợ vì cho rằng có người đến trộm đồ đạc trong nhà mình nên khóa chặt cửa đề phòng bị trộm. Vài ngày, bà lại đòi thay khóa một lần. Thậm chí nhiều đêm bà H. không ngủ, đi lại quanh nhà để trông đồ đạc.
Con cháu khuyên ngăn nhưng bà không nghe, ngược lại còn cáu gắt nên được gia đình đưa vào Viện Sức khỏe tâm thần, Bệnh viện Bạch Mai để thăm khám.
Theo ThS.BS Nguyễn Văn Hải, Phòng Sức khoẻ Tâm thần người cao tuổi và Y học giấc ngủ (M8), Viện Sức khỏe Tâm thần (Bệnh viện Bạch Mai), sau khi thăm khám lâm sàng và cận lâm sàng, bác sĩ nhận thấy, người bệnh tỉnh, tiếp xúc được, hoang tưởng bị thiệt hại, dễ cáu gắt và đêm ngủ ít.
Từ những biểu hiện trên, bà H. được chẩn đoán bị sa sút trí tuệ trong bệnh Alzheimer (bệnh lý về não không hồi phục, dần dần phá hủy trí nhớ) khởi phát muộn với triệu chứng phụ thêm chủ yếu hoang tưởng, có bệnh lý tăng huyết áp.
“Bà được điều trị suy giảm nhận thức, chống loạn thần. Sau 17 ngày, người bệnh tỉnh, tiếp xúc được, hết hoang tưởng, cảm xúc và hành vi tạm ổn định, ngủ được nhiều hơn. Người bệnh đã xuất viện, theo dõi và điều trị ngoại trú”, bác sĩ Hải nói.
Bác sĩ Viện Sức khỏe Tâm thần, Bệnh viện Bạch Mai tư vấn sức khoẻ cho người bệnh. (Ảnh: BVCC)
Theo TS.BS Nguyễn Thị Phương Mai, Trưởng phòng Sức khoẻ Tâm thần người cao tuổi và Y học giấc ngủ, Viện Sức khỏe Tâm thần, Bệnh viện Bạch Mai, Alzheimer là bệnh lý tâm thần phổ biến ở người cao tuổi và đây là nguyên nhân hàng đầu gây sa sút trí tuệ - hậu quả của quá trình thoái hóa dẫn đến chết tế bào thần kinh.
Theo thống kê của WHO, năm 2020 ước tính khoảng 55 triệu người trên toàn thế giới bị sa sút trí tuệ, với gần 10 triệu ca mắc mới mỗi năm, trong đó Alzheimer chiếm 60-70% các trường hợp. Đáng nói, số người mắc sa sút trí tuệ tăng gấp đôi sau mỗi 20 năm, lên 82 triệu năm 2030 và 152 triệu năm 2050.
Tại Việt Nam, dân số đang già hóa và thống kê cho thấy khoảng 500.000 người trên 60 tuổi mắc sa sút trí tuệ, chiếm 5% dân số ở độ tuổi này. Sa sút trí tuệ là nguyên nhân tử vong đứng thứ 7 và là nguyên nhân gây ra tình trạng khuyết tật và phụ thuộc hàng đầu ở người cao tuổi.
Bệnh Alzheimer thường khởi phát âm thầm, khiến nhiều người không nhận ra mình đang mắc, hoặc nhầm lẫn những dấu hiệu quên nhớ với quá trình lão hóa tự nhiên.
Một số dấu hiệu nhận biết sớm Alzheimer:
- Suy giảm trí nhớ: Khó khăn trong việc nhớ các sự kiện gần đây, quên những việc vừa làm, hỏi đi hỏi lại cùng một thông tin, quên các từ ngữ hoặc tên gọi quen thuộc, quên vị trí để chìa khóa, mắt kính hoặc các vật dụng thường ngày khác, quên tắt bếp khi nấu ăn.
- Giảm tiếp thu thêm thông tin mới.
- Giảm sự tập trung, chú ý.
- Giảm khả năng lập kế hoạch.
- Giảm vốn từ, giảm sự lưu loát khi nói và viết.