Ca bệnh này được TS Phan Trọng Hậu, Chủ nhiệm khoa Chấn thương chỉnh hình cột sống, Bệnh viện Trung ương Quân đội 108, chia sẻ bên lề Hội nghị khoa học Phẫu thuật cột sống, ngày 14/12 và nói thêm đây là trường hợp "chưa từng có".
Bệnh nhân này bị viêm cột sống dính khớp, gù gập đến mức tầm nhìn chỉ khoảng một mét và không ngửa mặt lên được. Do cột sống biến dạng, thành ngực của anh chạm sát đùi, dáng người gãy gập như con tôm.
Với tình trạng siêu gù này, không có bàn mổ nào phù hợp. Y văn trong và ngoài nước cũng không ghi nhận ca tương tự nào để các bác sĩ tham khảo về phương pháp gá đặt cũng như cố định bệnh nhân trong quá trình mổ. Vì vậy, nhóm bác sĩ và kỹ sư của bệnh viện đã thiết kế một bộ dụng cụ lắp đặt tương thích với bàn mổ sẵn có của bệnh viện. Yêu cầu của bộ dụng cụ này là phải cố định chắc chắn bệnh nhân vào bàn mổ với tư thế nằm sấp gập gù lưng.
"Muốn phẫu thuật bất cứ bệnh nhân nào cũng cần phải đặt họ trên bàn mổ. Những người gù nhẹ, chúng tôi có thể kê độn sao cho giữ được bệnh nhân trên bàn mổ, nhưng gù nặng thì không có cách nào cả, phải tìm cách để có được bàn mổ phù hợp với trạng thái gù", bác sĩ Hậu nói.
Sau 3 tháng thiết kế, thử nghiệm, bác sĩ liên tục mời bệnh nhân lên phòng mổ để nằm thử. Sau nhiều thử nghiệm với các mô hình khác nhau, bộ dụng cụ được thiết kế thành công. Khi lắp vào bàn mổ, bộ dụng cụ đỡ toàn bộ nửa cơ thể phía dưới của người bệnh và có thể thay đổi linh hoạt từ 0 đến 180 độ để phẫu thuật viên thực hiện nắn chỉnh biến dạng cơ thể sau khi các đốt sống được cắt tạo hình chỉnh gù cột sống. Bệnh nhân sau đó được phẫu thuật thành công.
Mới đây, một bệnh nhân nam khác bị viêm cột sống dính khớp dẫn đến bị gù nặng, 10 năm không thể nằm ngửa, cũng được phẫu thuật thành công nhờ bàn mổ sáng chế này. Bác sĩ Nguyễn Duy Thuỵ, Khoa Chấn thương Chỉnh hình Cột sống, cho biết khó khăn nhất là chuẩn bị tư thế bàn mổ phù hợp với người bệnh, từ đó điều chỉnh độ cao, các góc mổ, giúp quá trình gây mê và phẫu thuật được thuận lợi, an toàn.
Hiện, sau phẫu thuật, bệnh nhân hồi phục tốt, tập đi lại được, không liệt, không gặp bất kỳ tai biến nào. Biến dạng gù cột sống được nắn chỉnh tốt, dáng ngồi, đứng và đi lại cải thiện rõ rệt.
Bệnh nhân gù nằm phẫu thuật trong tư thế sấp trên bàn mổ sáng chế tại Bệnh viện 108. Ảnh:Bác sĩ cung cấp
Bác sĩ Hậu cho biết biến chứng gù cột sống do viêm cột sống dính khớp ảnh hưởng rất nặng nề đến toàn bộ thể chất và tinh thần người bệnh. Nếu không được điều trị, bệnh viêm cột sống dính khớp có thể gây ra gù nặng. Lúc này, bệnh nhân bị hạn chế tầm nhìn do mặt cúi xuống, đi lại khó khăn; khó thở, rối loạn tiêu hoa do bị chèn ép nội tạng... Các bác sĩ đã sử dụng kỹ thuật cắt chêm xương thân đốt sống để chỉnh hình biến dạng gù. Phương pháp này được đánh giá rất hiệu quả với bệnh nhân vị viêm cột sống dính khớp có di chứng gù nặng. Sau mổ, hầu hết bệnh nhân cải thiện rõ rệt về chức năng sống.
Thiếu tướng Nguyễn Thế Hoàng, Phó Giám đốc Bệnh viện 108, đánh giá chấn thương cột sống là một loại chấn thương thường gặp, ước tính khoảng 30.000 ca mỗi năm trên cả nước. Đây được xem là một loại tổn thương có thể gây tàn phế hoặc thậm chí tử vong.
Ông nhìn nhận ngành phẫu thuật cột sống của Việt Nam những năm qua đã phát triển vượt bậc, đáp ứng nhu cầu điều trị cho người bệnh. Như tại Bệnh viện 108, các bác sĩ có thể triển khai nhiều kỹ thuật, phương pháp điều trị mới về phẫu thuật cột sống cổ, ngực và thắt lưng.
Lê Nga