Tập đoàn năng lượng Gazprom của Nga ngày 28/12 gửi thông báo đến Moldovagaz, công ty năng lượng của Moldova, cho hay nước này thường xuyên không thực hiện nghĩa vụ thanh toán tiền khí đốt, vi phạm nghiêm trọng các điều khoản quy định trong hợp đồng.
Nga ước tính Moldova đang nợ 709 triệu USD tiền khí đốt, trong khi Chisinau nói chỉ nợ 8,6 triệu USD.
"Gazprom sẽ áp dụng biện pháp hạn chế cung cấp khí đốt cho Moldova xuống mức 0 mét khối mỗi ngày kể từ 8h ngày 1/1/2025 theo giờ Moskva", tập đoàn này cho biết.
Nhân viên tập đoàn Gazprom của Nga vận hành máy móc trong bức ảnh đăng ngày 28/12. Ảnh: TASS
Gazprom tuyên bố họ có quyền thực hiện bất kỳ hành động nào, trong đó có chấm dứt hợp đồng cung cấp khí đốt cho Moldova.
Chisinau chưa bình luận về thông tin.
Tạm ngừng cung cấp khí đốt cho Moldova được coi là động thái mở đầu cho việc Nga dừng hoàn toàn hoạt động xuất khẩu mặt hàng này qua Ukraine và sang châu Âu, nơi khí đốt sẽ tiếp tục chảy đến Slovakia, Áo, Hungary và Italy, sau khi thỏa thuận trung chuyển khí đốt hiện tại với Kiev hết hạn vào ngày 31/12.
Moldova sẽ là quốc gia bị ảnh hưởng nặng nề nhất bởi tình trạng này. Nga cung cấp cho Moldova khoảng hai tỷ mét khối khí đốt mỗi năm bằng đường ống chạy qua lãnh thổ Ukraine. Lượng khí đốt này được dẫn tới vùng ly khai Transnistria để một nhà máy tại đây sử dụng nhằm sản xuất điện giá rẻ, sau đó bán lại cho phần còn lại của Moldova.
Chính quyền ly khai Transnistria và chính phủ Moldova hồi năm 2022 nhất trí rằng tất cả khí đốt Nga mà Moldova nhận sẽ được chuyển đến vùng ly khai. Transnistria thường không phải thanh toán tiền nhiên liệu cho Moskva.
Nếu không có khí đốt từ Nga, nhà máy điện tại Transnistria có thể sẽ phải ngừng hoạt động, khiến vùng ly khai này và Moldova đối mặt với nguy cơ mất điện kéo dài.
Trên thực tế, Moldova đã phải chuẩn bị cho kịch bản này kể từ khi Ukraine thông báo sẽ không gia hạn hợp đồng trung chuyển khí đốt với Gazprom.
Moldova và Transnistria đã tuyên bố tình trạng khẩn cấp trước nguy cơ mất nguồn cung năng lượng từ Nga. Chisinau hôm 27/12 thông báo sẽ hạn chế xuất khẩu điện và ban hành các biện pháp nhằm giảm tiêu thụ năng lượng xuống còn ít nhất 1/3 từ ngày 1/1 năm sau.
Tổng thống Moldova Maia Sandu cáo buộc Gazprom đang tìm cách gây ra cuộc khủng hoảng năng lượng, khi từ chối cung cấp khí đốt thông qua một tuyến đường thay thế đường ống qua ngả Ukraine.
Phạm Giang (Theo Reuters, TASS)